پیمان امنیتی با امریکا؛ ارگ نگران چیست؟

ارگ ریاست جمهوری می‌گوید اشرف غنی؛ رئیس جمهوری با مایک پمپئو؛ وزیر خارجه امریکا تلفنی گفتگو کرده است.
 
در خبرنامه ارگ آمده که این دو نفر در مورد همکاری‌های دوامدار، روند صلح و انتخابات آینده ریاست جمهوری صحبت کردند.
 
ارگ می‌گوید آقای پمپئو گفته "ابهامات معمولا در اثر بعضی از صحبت‌ها ایجاد می‌گردد؛ اما شایعات نمی‌تواند جای عمل را گرفته و مناسبات هردو کشور مستحکم است."
 
او گفته تا برقراری صلح دوامدار، اتحاد نظامی میان افغانستان و امریکا برقرار می‌باشد.
 
او همچنین گفته که دولت امریکا از مذاکرات صلح به محوریت دولت افغانستان حمایت می‌کند.
 
آقای غنی نیز در این تماس گفته روابط میان افغانستان و امریکا درازمدت و مستحکم است.
 
همزمان دونالد ترامپ، بر کاهش حضور نظامی امریکا در افغانستان و سوریه تاکید کرده و گفته:"کشورهای بزرگ جنگ های بدون پایان نمی کنند."
 
پمپئو پیشتر گفته بود که امریکا در مورد آوردن صلح، جلوگیری از ادامه فعالیت‌های "تروریزم بین‌المللی" در افغانستان و بازگرداندن سربازان امریکایی به خانه عزمی جدی دارد.
 
تناقض های آشکاری میان آنچه در گزارش ارگ ریاست جمهوری از گفتگوی اشرف غنی با پمپئو مطرح شده با آنچه پیشتر از زبان وزارت امور خارجه امریکا در زمینه روند صلح واشنگتن با طالبان و عزم امریکا برای خروج از افغانستان، بیان شده بود، وجود دارد.
 
این نشان می‌ دهد که واشنگتن همچنان با تعارفات دیپلماتیک، کابل را فریب می دهد؛ اما در عمل، همان تصمیمی را پیاده می کند که به سود امنیت و اقتصاد و سلطه خود، تشخیص می دهد.
 
ارگ ریاست جمهوری، نگران فسخ یکجانبه پیمان امنیتی از سوی امریکاست و تصور می کند که با خروج نظامیان امریکایی از افغانستان در پی صلح با طالبان، هیچ پشتوانه ای برای بقای نظام و دولت کنونی و جلوگیری از استقرار دوباره نظم مورد نظر طالبان، وجود نخواهد داشت. حق با ارگ است؛ زیرا این خطر، کاملا جدی است.
 
امریکا مصمم به صلح با طالبان است؛ صلحی که از پیامدهای جدی و مستقیم آن، خروج نظامیان امریکایی خواهد بود. در این میان، به هیچیک از تعهدات امریکا نمی توان امید بست و اطمینان داشت.
 
البته در این زمینه، نمی توان همه تقصیرها را بر دوش واشنگتن بار کرد. پیمان امنیتی، از همان آغاز، به صورت نیاز یکجانبه امریکا و تحت فشار شدید و همه جانبه آن کشور، صورت گرفت و کابل نیز به دلیل آنکه مشروعیت، اعتبار، بقا و حیات خود را مرهون حضور و حمایت نظامی، اقتصادی و سیاسی امریکا می دانست، هیچ انتخاب دیگری جز امضای آن نداشت.
 
بنابراین، پیمان امنیتی، در یک شرایط برابر و برپایه نیازهای استراتژيک دوطرف قرارداد، شکل نگرفت. کابل تنها امضاکننده و مجری بود. واشنگتن برای استمرار سلطه خود بر افغانستان به آن نیاز داشت؛ بدون آنکه به مفاد آن در خصوص حمایت از نیروهای امنیتی، مبارزه با تروریزم و مقابله با تجاوز خارجی، وفادار باشد و در کنار دولت افغانستان بماند.
 
بنابراین، اکنون که دولتی در امریکا روی کار آمده که ماندن یا رفتن از پیمان های بین المللی را بربنیاد منافع امریکا و به صورت خاص، سود و زیان ملموس مادی آن، ارزیابی می کند، درباره پیمان امنیتی با افغانستان هم به این نتیجه رسیده که لازم نیست تا سالانه ۴۵ میلیارد دالر را صرف «جنگی بی پایان» کند.
 
نکته ظریفی که در گفتگوی اخیر پمپئو با اشرف غنی هم از سوی وزیر امور خارجه امریکا بیان شده، این است که به گفته او، امریکا تا زمان برقراری صلحی پایدار در افغانستان، به حمایت نظامی اش از کابل ادامه خواهد داد؛ مفهوم مخالف این سخن آن است که در صورت موفقیت روند صلح جاری میان واشنگتن و طالبان، حمایت نظامی امریکا از افغانستان هم پایان خواهد یافت، و این یکی دیگر از نشانه هاست مبنی بر اینکه واشنگتن پیمان امنیتی را به صورت یکجانبه بر کابل، تحمیل کرده و به طور یکطرفه هم از آن خارج می شود.
 
به بیان دیگر، این نیازها، اهداف، منافع و اولویت های استراتژيک امریکاست که بودن یا نبودن پیمان امنیتی با کابل را تعیین می کند؛ نه نیازها، اهداف، منافع و اولویت های راهبردی دولت افغانستان.
 
با این وصف، نگرانی ارگ، قابل درک است؛ اما مسؤول اصلی ایجاد این جو نگران کننده، دولتمردان افغانستان هستند که با امضای عجولانه پیمان امنیتی با امریکا، بدون دست یافتن به تضمین های قوی، مطمئن، مؤثر و پایدار، راه را برای فسخ آسان و یکجانبه آن از سوی واشنگتن، هموار کردند و اکنون بدون آنکه گزینه ای برای جایگزینی امریکا در سیاست خارجی و همکاری راهبردی داشته باشند، مجبور اند به قواعد بازی امریکا با طالبان تن دردهند.
 
محمدرضا امینی - جمهور