ترامپ و افغانستان؛ دوست یا دشمن؟

حکومت افغانستان از دولت امریکا خواسته تا درباره اظهارات اخیر دونالد ترامپ پیرامون جهاد مردم افغانستان علیه تجاوز شوروی سابق، وضاحت دهد.

دونالد ترامپ رییس جمهوری امریکا گفته است که "دلیل حضور نظامی روس‌ها در افغانستان این بود که تروریست‌ها از آنجا وارد روسیه می‌شدند و روسیه با بودن در آنجا (افغانستان) کار درستی می‌کرد."

اما حکومت افغانستان به این اظهارات ترامپ که جهاد مردم افغانستان را به حرکت‌های تروریستی تعبیر کرده به شدت واکنش نشان داده است.

در اعلامیه ارگ ریاست جمهوری آمده که پس از تجاوز اتحاد شوروی سابق به افغانستان، افغان‌ها در نتیجه یک قیام ملی به خاطر کسب آزادی خاک مقدس خویش، جهاد را آغاز کردند.

ارگ ریاست جمهوری گفته که پس از تجاوز شوروی سابق، تمام رؤسای جمهوری امریکا نه تنها این تجاوز را مورد نکوهش قرار دادند؛ بلکه حامی جهاد مقدس افغان‌ها باقی ماندند.

در اعلامیه ارگ آمده که در دوران جهاد، افغان‌ها حملات انتحاری انجام نمی‌دادند و برای سایر کشورها هیچ تهدیدی را متوجه نساخته بودند.
 
همان گونه که در واکنش ارگ ریاست جمهوری نیز بازتاب یافته، این نخستین بار است که یک رییس جمهوری امریکا مجاهدین افغانستان‌ را تلویحا «تروریست» می نامد و تجاوز نظامی شوروی پیشین به افغانستان را قابل توجیه و مشروع تلقی می کند.
 
این اظهارات ترامپ به نظر می رسد ناشی از نگاه تحقیرآمیز و چه بسا خصمانه او به کشوری است که همین اکنون هزاران نیروی امریکایی و غیر امریکایی به بهانه مبارزه با «تروریزم» در آن حضور دارند.
 
ظاهرا آقای ترامپ مأموریت نظامی امریکا و هم پیمانانش در افغانستان را با اشغال نظامی افغانستان توسط شوروی پیشین، همسان می داند؛ زیرا تصور می کند که هردو حرکت نظامی، به منظور جلوگیری از نفوذ «تروریست ها» به خاک شوروی و امریکا صورت گرفته است!
 
این اهانت بزرگ و صریح و زننده ای به مردم و مجاهدین افغانستان است.
 
در این شکی نیست که در آن زمان، امریکا هم از بخشی از نیروهای جهادی افغانستان و به ویژه از جریان هایی مانند القاعده به رهبری اسامه بن لادن که طیفی از جنگجویان عرب و خارجی را مدیریت می کرد، حمایت های وسیع نظامی می کرد. آنها در آن زمان، در قاموس سیاسی و امنیتی ایالات متحده «تروریست» محسوب نمی شدند؛ زیرا مقتضای منافع استراتژیک امریکا این بود که اتحاد جماهیر شوروی را درهم بشکند، مانع از دسترسی آن به آب های گرم شود و مهم تر از همه اینکه انتقام شکست مفتضحانه و مرگبار امریکا در جنگ ویتنام را از شوروی بگیرد. به همین دلیل، امریکا در آن زمان، از جنگجویان چندملیتی خارجی مستقیما حمایت می کرد تا با استفاده ابزاری از آنها و در سایه دفاع ملی مردم و مجاهدین مسلمان افغانستان، شوروی را به زانو درآورد.
 
اگرچه بعدا منافع و اولویت های راهبردی امریکا تغییر کرد و اسامه بن لادن و دار و دسته او، از «جهادی»های دیروز به «تروریست»های امروز تبدیل شدند تا بار دیگر، بهانه ای برای حضور و سلطه نظامی امریکا بر کشورهای مسلمان مانند افغانستان و عراق و یمن و لیبی و... قرار بگیرند.
 
در این میان، اگرچه «جهادی»های دیروز و «تروریست»های امروز، از نظر خدماتی که برای تحقق اهداف راهبردی امریکا در منطقه ارائه می دهند، تغییری نکرده اند؛ اما این امر، نباید با جهاد مقدس مردم و مجاهدین افغانستان، اشتباه گرفته شود تا ترامپ به خود حق بدهد که در توهینی وقیح و زننده، جهاد مردم افغانستان در برابر اشغال شوروی پیشین را «تروریزم» بخواند و در برابر، به ارتش متجاوز شوروی برای اشغال افغانستان، مشروعیت ببخشد؛ این در حالی است که اگر بر اساس منطق مضحک ترامپ، شوروی در آن زمان، حق داشت افغانستان را اشغال کند، پس اقدام امریکا در حمایت از جریان های جهادی ضد اشغال در افغانستان هم مصداق آشکار «حمایت از تروریزم» بود و امریکا باید در قبال کمک هایی که به مجاهدین ارائه می کرد، به عنوان یک دولت «حامی تروریزم» مورد توبیخ و سرزنش قرار بگیرد؛ اگرچه با توجه به خدماتی که القاعده و بن لادن به امریکای دیروز و امروز ارائه کردند و می کنند، این تلقی، چندان هم بی وجه نیست؛ اما حساب جهاد مردم افغانستان از رابطه واشنگتن با جریان های تروریستی دیروز و امروز، کاملا جداست.
 
از سوی دیگر، ترامپ که اخیرا مواضع بحث برانگیزی در قبال افغانستان، اتخاد می کند، با توجه به این اظهارات توهین آمیز تازه اش، در نهایت باید مشخص کند که دوست افغانستان است یا دشمن آن؟
 
عبدالمتین فرهمند - جمهور