انتحاری‌ها وارد دانشگاه می‌شوند

اشرف غنی؛ رئیس جمهوری می‌گوید که در گذشته پروسه کانکور یک نمونه واضح فساد بود که ده‌ها جوان پس از ناکامی به گروه‌های تروریستی پیوسته و خود شان را انتحار کردند.
 
آقای غنی گفت که اصلاحات گسترده در پروسه کانکور به وجود آمده و پروسه فعلی می‌تواند حق را به حق‌دار برساند.

به گفته او "هزاران جوان از جهت فساد در پروسه کانکور ناامید شدند، معلوم‌دار قیمت این همه بی‌عدالتی و فساد را اولاد غریب می‌پردازد".

آقای غنی تاکید کرد:"چند روز قبل تعدادی از جوانان در ارگ به من گفتند که حالا ما باورمند هستیم که پروسه کانکور موجب رسیدن حق به حق‌دار شده است."

گفتنی است که وزارت تحصیلات عالی و معارف به تازگی طرح مشترکی را روی دست گرفته‌اند که براساس آن 25 درصد سهمیه شش رشته اساسی تحصیلی کانکور (طب، انجنیری، حقوق، زراعت، اقتصاد و کمپیوترساینس) به داوطلبان مناطق کمتر انکشاف‌یافته و کوچی‌ها اختصاص خواهد یافت.
 
اگرچه وزارت تحصیلات عالی در موضعی گمراه کننده اعلام کرده که کانکور سهمیه بندی نشده و همچنان یک آزمون ملی و محلی باقی خواهد ماند؛ اما گفته است که تنها برای ولایت‌ های محروم و کوچی ها در دانشکده های خاص، سهمی ۲۵ درصدی در نظر گرفته شده است. به نظر می رسد که «سهمیه بندی» در قاموس وزارت تحصیلات عالی، معنایی متفاوت از تداول این اصطلاح در زبان و ادبیات روزمره مردم افغانستان و جهان دارد.
 
در این میان، توجیهی که اشرف‌ غنی، ارائه کرده، حتی نسبت به موضع وزارت تحصیلات عالی هم مضحک‌تر است. او می‌ گوید که پروسه کانکور در گذشته «فاسد» بود و به همین دلیل، هزاران دانش آموز شایسته بر پایه توانمندی های شخصی و استعداد و قابلیت فردی خود می توانستند بربنیاد معیاری جهانی، به رشته های مورد نظر خود در سیستم تحصیلات عالی افغانستان، راه پیدا کنند؛ اما در این زمینه هیچ سهمی برای ده ها هزار جوان مستعد انتحار و طعمه های بالقوه تروریزم در نظر گرفته نشده بود!
 
اکنون آقای غنی و دولت او خواسته اند تا «فساد» بر اساس تعریف خود را با فسادی وقیح‌تر مهار کنند و آن، سهمیه‌ بندی کردن کانکور برخلاف روح و ماهیت این آزمون جهانی است تا به گفته آقای رییس جمهور، جوانانی که در کانکور ناکام می ماندند، دست به انتحار نزنند. آیا این منطق، درستی است؟ چرا رییس جمهور و مهره های منصوب او در وزارت های معارف و تحصیلات عالی، به جای دستبردی تنگ اندیشانه به یک آزمون معیاری بین المللی، ظرفیت جذب جوانان و پذیرش آنها در تحصیلات عالی را توسعه نمی‌ دهند؟ چرا دانش آموزان ولایت های به اصطلاح «محروم» و کوچی ها به جای آنکه از امتیاز بادآورده پذیرش سهمیه بندی شده در رشته های مهم دانشگاهی، با دسترسی به امکانات تحصیلی و آموزشی، سطح و میزان آمادگی ها و ظرفیت های علمی شان را در حد دانش آموزان سایر مناطق افغانستان، بالا نمی برند تا از طریق رقابت آزاد و عادلانه، به رشته های دلخواه خویش، کامیاب شوند؟
 
چرا اشرف غنی، راهکار بهتری برای مهار انتحارگران، پیدا نمی کند و به این بهانه، از حق عادلانه و انسانی دانش آموزان دیگر اقوام افغانستان، هزینه می کند؟ اگر مشکل انتحارگران، ناکامی در امتحان کانکور است، آنها با سهمیه بندی هم نمی توانند درس‌خوان های خوبی باشند و از کشیده شدن به سمت انتحار و تروریزم، پرهیز کنند؛ زیرا ریشه های این گرایش، عمیق تر از آن است که با دستبرد به سیستم آزمون سراسری و رقابتی کانکور بتوان آن را مهار و مدیریت کرد. چه بسا همین اکنون دانشکده هایی مانند شرعیات و انجنیری، کانون اجتماع هزاران دانشجوی آماده انتحار و همسو با جریان های تروریستی داعش و طالبان هستند. اگر با سهمیه بندی کانکور می توان جلو انتحار تروریست های بالقوه را گرفت، برای دانشجویانی که در محیط دانشگاه، اقدام به بسط و ترویج و اشاعه تفکر افراط و تکفیر و ترور می کنند، چه رهیافتی وجود دارد؟
 
با توجه به وضعیت جاری در مراکزی مانند دانشگاه ننگرهار و دانشکده های شرعیات و انجنیری و... آیا سهمیه بندی کردن کانکور، تسهیل زمینه راه یافتن سیلی از انتحارگران و افراط گرایان به محیط های علمی، آکادمیک و دانشگاهی کشور نیست؟
 
آیا این عادلانه است که آنها مکاتب را به آتش بکشند، معلمان را سر ببرند و دختران را از رفتن به مکتب بازدارند؛ ولی بر اساس سهمیه بندی، وارد دانشگاه شوند؟

دولت به جای هزینه کردن از سهم دیگر داوطلبان کانکور، امنیت را در مناطق تحت سلطه تروریست ها برقرار کند.

از سوی دیگر، چه معیاری برای تفکیک ولایت‌ های «کمتر انکشاف یافته» از ولایت های «بیشتر انکشاف یافته» وجود دارد؟ اگر معیار و متراژ «انکشاف» دسترسی به امکانات آموزشی و محیط های سالم درسی و معلمان آموزش دیده و سایر مصادیق توسعه اقتصادی و فرهنگی باشد، ولایت هایی مانند دایکندی و بامیان که بسیاری از مکاتب آن حتی ساختمان ندارند و دانش آموزان در فضای باز درس می خوانند، باید بدون امتحان کانکور، هزاران دانش آموز را راهی شش رشته تحصیلی تعیین شده کنند؛ اما  دانش آموزان این ولایات، با تکیه بر توان و استعداد و زحمات فردی شان، همه ساله می توانند به بهترین دانشکده ها پذیرفته شوند و علیرغم میل دستگاه حاکم، حضور خود را بر سیستم تحصیلات عالی تحمیل کنند. چرا دانش آموزان ولایت های به اصطلاح «کمتر انکشاف یافته» و کوچی ها نباید همانند دانش آموزان دایکندی و بامیان عمل کنند تا نه نیازی به بهره مندی از امتیاز سهمیه بندی داشته باشند و نه در معرض خطر جذب در ارتش انتحار قرار بگیرند؟
 
نرگس اعتماد - جمهور