دولت موقت؛ از ایده تا اجرا

طالبان دومین دور دیدارهای ‌شان را با نمایندگان امریکا برای گفتگوهای صلح تایید کردند.
 
ذبیح الله مجاهد؛ از سخنگویان این گروه گفته که آنها سه روز، از ۱۴ تا ۱۶ نوامبر با هیأت بلندپایه امریکا در دوحه، پایتخت قطر دیدار کردند.
 
این گروه اما گفته این دور گفتگوها ابتدایی بوده و هیچ توافقی صورت نگرفته است.
 
شماری از رسانه‌ها در روزهای گذشته خبرهایی مبنی بر توافق امریکایی ها‌ و طالبان بر سر تشکیل حکومت موقت در افغانستان و تعویق انتخابات ریاست جمهوری منتشر کرده بودند.
 
طالبان این ادعاها را تکذیب کرده و آن را تلاشی برای ایجاد شک در بین اعضای گروه ‌شان خوانده اند.
 
این دیدارها با نمایندگان گروه طالبان از سوی زلمی خلیلزاد، صورت گرفته است. خلیلزاد نیز بحث روی تشکیل حکومت موقت با طالبان را تکذیب کرده است.
 
دور اول این گفتگوها به تاریخ ۱۲ اکتبر در دوحه قطر انجام شد. در این دیدارها نمایندگان طالبان از دفتر این گروه در قطر شرکت کردند.
 
با وجود آنکه هم طالبان و هم خلیلزاد، حتی طرح ایده ایجاد دولت موقت را رد کرده اند؛ اما تکذیب عدم طرح آن، حتی اگر صادقانه هم باشد، نمی تواند لزوما به معنای امتناع از توافق روی آن در آینده باشد.
 
این مهم به ویژه در شرایطی مورد توجه قرار می گیرد که زلمی خلیلزاد، تلاش می کند پروژه صلح با طالبان را پیش از انتخابات ریاست جمهوری سال آینده خورشیدی، به سرانجام برساند. معنای این سخن آن نیست که هدف از این امر، تلاش برای شرکت دادن طالبان در یک روند دموکراتیک به نام انتخابات است؛ بلکه این بدان معناست که امریکا تلاش می کند تا جایگزینی برای انتخابات پیدا کند و در این زمینه، چه چیزی بهتر و مهم تر از پروژه صلح با طالبان؟
 
در این میان، رایزنی های فشرده خلیلزاد با چهره ها و افراد شاخص سیاسی و قومی که شماری از آنها سابقه جنگ با طالبان را نیز داشته اند، نشان می دهد که نشست های سه روزه او با نمایندگان طالبان در قطر، به نتایج ملموس و مشخصی رسیده و اکنون او تلاش می کند تا به نمایندگی مشترک از طالبان و امریکا، دیگر طرف های سیاسی افغانستان را نیز مجاب به پذیرش این نتیجه کند.
 
ممکن است یکی از توافقات به عمل آمده، ایجاد یک دولت موقت و تعلیق انتخابات ریاست جمهوری باشد؛ دولتی که بتواند زمینه ساز مشارکت سیاسی طالبان در قدرت بوده و عرصه را برای بازگشت آن گروه فراهم کند.
 
بدیهی است که اجرای این ایده، آسان نیست و اینکه خلیلزاد به عنوان یک امریکایی افغان‌تبار، مأموریت انجام آن را بر عهده گرفته نیز نشانه ای دیگر از دشواری آن است؛ زیرا مباحث سنگین و مهمی مانند ایجاد دولت موقت یا تعلیق انتخابات ریاست جمهوری، اگر از زبان دولت کابل، مطرح شود، هرگز با پذیرش احزاب و جریان های سیاسی بیرون از دولت و همچنین مردم افغانستان مواجه نخواهد شد؛ اما اگر یک امریکایی آن را مطرح و اجرایی کند شاید با موانع و دردسرهای کمتری برای اجرا رو به رو شود.
 
به هر حال، ایده ایجاد دولت موقت، به معنای آن است که انتخابات ریاست جمهوری، برگزار نمی شود، قانون اساسی کنونی به تعلیق درمی آید، دستاوردهای چند سال اخیر، نادیده گرفته می شوند و زمینه برای بازگشت طالبان به قدرت فراهم خواهد شد.
 
این موضوعی است که مستقیما با حاکمیت ملی افغانستان ارتباط دارد؛ بنابراین، خلیلزاد در رایزنی های جاری خود با سران و رهبران افغان، همچنین تلاش می کند تا برای این پروژه امریکایی تازه، مشروعیت های کاذب سیاسی از داخل افغانستان فراهم آورد و در نهایت، ایده و پروژه ای که طراح و مهندس و مجری آن، امریکا و دیگر بازیگران خارجی حامی طالبان بوده اند را با به راه اندازی یک جرگه بزرگ صلح، تحت نام «صلح با مالکیت افغان ها» مشروعیت ببخشد و بر مردم افغانستان تحمیل کند.
 
عبدالمتین فرهمند - جمهور