متیس در کابل؛ وزیر جنگ با پیام صلح

جیمز متیس؛ وزیر دفاع امریکا، روز جمعه، وارد افغانستان شد؛ در حالیکه گفته می‌شود تلاش‌های دیپلماتیک گسترده‌ای برای برقراری صلح در افغانستان در جریان است.
 
سفر از پیش اعلام نشده متیس به کابل بیش از یکسال پس از آن صورت می‌گیرد که دونالد ترامپ، استراتژی جدیدی را برای افغانستان اعلام کرد که نتیجه آن تعهد امریکا به استقرار چند هزار نیروی نظامی در افغانستان بدون تعیین محدودیت زمانی خاصی بوده است.
 
این دومین سفر او به افغانستان در چند ماه اخیر است و او هنگام حضور در کابل با اشرف غنی و اسکات میلر؛ فرمانده نیروهای امریکایی و ناتو در افغانستان ملاقات خواهد کرد.
 
این سفر در حالی انجام می‌شود که درگیری طولانی افغانستان پس از ۱۷ سال همچنان ادامه دارد و در حالیکه نشانه‌ای از تحول خاصی در عرصه نظامی در این جنگ دیده نمی‌شود، امریکا و دولت غنی تمایل خود را به مذاکره برای توقف درگیری و برقراری صلح اعلام داشته اند.
 
کارشناسان اما می گویند که در پی شکست های پی در پی استراتژي های پیشین امریکا، استراتژی ترامپ هم برای افغانستان شکست خورده است؛ زیرا امریکای به رهبری ترامپ نه تنها نتوانسته با استفاده از اهرم سرکوب و فشار حد اکثری، طالبان را بر سر میز مذاکره با دولت کابل، حاضر کند؛ بلکه بالعکس این طالبان هستند که امریکا را مجبور کرده اند که بر اساس قاعده مورد نظر آنها بازی کند و علیرغم مواضع رسمی واشنگتن که هرگونه مذاکره مستقیم و بدون دخالت دولت کابل را مردود می دانست، وارد گفتگوهای مستقیم با طالبان بدون حضور دولت کابل شده است.
 
دیگر محور مهم این استراتژي یعنی اعمال فشار بر پاکستان در راستای قطع حمایت های آن کشور از تروریزم، برچیدن پایگاه ها و پناهگاه های امن تروریست ها در خاک آن کشور و همکاری همه جانبه و صادقانه اسلام آباد با روند صلح مورد نظر و تحت مالکیت دولت افغانستان هم شکست خورده است.
 
ترامپ اگرچه با قطع بسته های کمکی امریکا به پاکستان، تلاش کرد عزم خود برای فشار بر پاکستان را جدی وانمود کند؛ اما در عمل، تغییری در رفتار و سیاست های امنیتی پاکستان در برابر افغانستان ایجاد نشده و چه بسا بالعکس، طالبان، داعش و دیگر گروه های تروریستی مورد حمایت مستقیم سازمان جاسوسی آی اس آی، در افغانستان قدرتمندتر شده اند.
 
سقوط شهرهای فراه و غزنی و همچنین راه اندازی حمله های انتحاری و کشتارهای وسیع نیروهای امنیتی و مردم از سوی تروریست ها، از نشانه های این امر است که بر شکست استراتژي ترامپ در افغانستان، صحه می گذارد.
 
از سوی دیگر، وزیر دفاع امریکا با پیام حمایت از گفتگوهای صلح با طالبان، وارد کابل شده است. این در حالی است که او وزیر جنگ ایالات متحده است و انتظار می رفت که با یک راهکار نظامی مشخص و عملی در زمینه مهار ناامنی، تقویت نهادهای امنیتی، کشفی و استخباراتی و مبارزه با تروریزم و سرکوب و مهار داعش و طالبان، وارد کابل می شد.
 
حمایت از صلح آنهم از سوی وزیر جنگ کشوری که مدعی ابرقدرت بودن است و رهبری یک جنگ ۱۷ ساله را بر عهده دارد، در کشوری که درگیر جنگی مرگبار و خونین است و از آ‌نسو اطراف دیگر این جنگ مانند طالبان و داعش، زبان آشتی و صلح را نمی فهمند و هرگونه رهیافت سیاسی و صلح آمیز را از اساس مردود می دانند، هیچ معنای دیگری جز پذیرش شکست ندارد.
 
از سوی دیگر، با وجود اصرار مقام ها و فرماندهان نظامی و سیاسی امریکایی بر عدم شکست استراتژي ترامپ برای افغانستان و جنوب آسیا، اینکه پس از یکسال، آنها بدون توجه به محورهای اصلی یک استراتژي مبتنی بر نظامی گری و زورگویی و جنگ، از لزوم صلح و رهیافت سیاسی برای بحران افغانستان، سخن می گویند، خود نشانگر آن است که این استراتژي، شکست خورده و بدتر از آن اینکه دولت به رهبری ترامپ، آلترناتیو و جایگزین شایسته و قابل قبولی برای آن در اختیار ندارد.
 
با این وصف، در شرایطی که مردم افغانستان به رغم تحمل ۱۷ سال جنگ خونین و ناعادلانه و بی ربط و تحمیلی، به نحو کم سابقه ای همه روزه قربانی خون ریزی و خشونت لجام گسیخته و عریان می شوند، کافی است تا ثابت شود که طرح های صلح و جنگ امریکایی از نظر آنها مردود است و اصولا امریکا دیگر توان مدیریت بحران جاری در افغانستان را ندارد و مأموریت نظامی غربی ها به رهبری ایالات متحده،‌ در سراشیبی شکست قرار گرفته و خطر تکرار تجربه تلخ شوروی پیشین، کاملا قابل پیش بینی می باشد.
 
محمدرضا امینی - جمهور