افزایش مصرف فست فودها همراه با گسترش برخی بیماری ها مخصوصا بیماری های گوارشی است. در شهرهای بزرگ افغانستان مخصوصا در کابل به دلیل عدم توجه دولت و مسئولین به دکانها و کراچی های برگر فروشی، تبعات منفی آن را در سلامتی شهروندان شاهد هستیم. هدف از ترویج فست فودها را داکتر موسی بشیر، متخصص طب وقایه توضیح داده است:
هدف از ترویج فست فودها چیست؟
• تا الگوهاي غذايي اقوام و ملل مختلف را در صورت غفلت سياستگذاران آن تغيير دهد
• برخي غذاهاي غير مفيد را جايگزين كند.
• شايد بتوان گفت از بين بردن الگوهاي فرهنگي بومي و كمرنگ كردن تنوع فرهنگي به نفع فرهنگهاي قدرتمند مركزي خطري است كه در پس اين جريان و فرآيند پنهان است
• و دیگر دور هم نشستن و غذا خوردن در جمع گرم و صمیمی خانواده معنی ندارد.
• نداشتن سياست در امر فرهنگ تغذيه و به تبع آن نداشتن برنامه اي جامع و مدون براي فرهنگسازي صحيح در كشور، مسيري را پيش روي ما قرار داده كه جز ابتلا به بيماريهاي خاصي كه ريشه در فرهنگ و عادات ما دارند و نهايتا عدم سلامت عمومي را به ارمغان ميآورند، دستاورد ديگري ندارد
• دليل عمده چاقي پلي ژنيك است يعني نزديك به نيمي (۳۰ تا ۵۰ درصد) از موارد چاقي و اضافه وزن به سوابق ژنتيكي فرد و بيش از نيمي (۵۰ تا ۷۰ درصد) از موارد چاقي به عوامل محيطي و فاكتورهاي فرهنگي ارتباط دارد؛ مثلا: خوردن گوشت به همراه چربيهاي آن، استفاده از روغن فراوان در طبخ و سرخ كردن غذا، جدا نكردن روغن غذا از کرایی (ظرف پخت غذا)، باعجله غذا خوردن، خوب نجويدن غذا، تماشاي تلويزيون به هنگام غذا خوردن، مشغول بودن فكر، كم تحركي، دير غذا خوردن و بلافاصله خوابيدن، خوردن سالاد بعد از غذا، خوردن سس بهمقدار زياد، خوردن نوشابههاي گازدار
عادت های غذایی مردم
نوع روغن مصرفی: مصرف زیاد غذاهای سرخ شده و روغن جامد= بیماری
مصرف نمک زیاد در سر سفره
مصرف کم سبزی و میوه و فایبر (برای پیشگیری از قبضیت و ...)
مصرف مواد قندی و نشاسته ای زیاد
کم تحرکی
خوردن چیپس؛ خطرناک خصوصا برای دخترهای خردسال
مصرف زیاد کِیله باعث قبضیت در اطفال
باعجله و سریع غذاخوردن
خوب نجویدن غذا
غذا و چای و میوه را باهم خوردن
• اگر مردم ما متناسب و متعادل غذا بخورند و اين شيوه را به فرزندان خود هم بياموزند آن وقت جامعهاي سالم و متعادلي را شاهد خواهيم بود. جامعهاي كه همگان در آن درست ميانديشند، درست كار ميكنند و نهايتا جامعهاي متعالي ميسازند. سخن آخر اينكه تلاش شتاب زدهاي كه در سالهاي اخير براي صنعتي شدن، گسترش شهرنشيني و توسعه ارتباطات بشري كه لازمه آن پذيرش شيوههاي نوين براي زندگي بوده است، اثر معكوسي بر سلامت انسان گذاشته و مسائل بهداشتي تازهاي را به ارمغان آورده است.
• به همين دليل طب امروز و فردا طب پيشگيري و برنامهريزي براي بهتر زيستن (جسمي، رواني و اجتماعي) است.
و چنانچه رسانههاي گروهي بخواهند در اين حوزه بهدرستي عمل كنند بايستي سه اقدام ذيل را انجام دهند:
• ۱ - ابتدا به شناسايي و آشكارسازي ارزشها و باورهاي نادرست غذايي كه در ميان مردم شايع است، بپردازند.
• ۲- نسبت به ارتقاي آگاهيهاي بهداشتي مخاطبان ازطريق رسانههاي خود مبادرت كنند.
• ۳ - بطور مستقيم و غير مستقيم به انجام كارهاي پيشگيرانه اقدام كنند.
در يك جمله چنانچه بخواهيم از هجوم بيماريها در امان بمانيم و زندگي سالم و مفرحي را در كنار خانواده خود داشته باشيم توجه ويژه به امرخوراك و كميت و كيفيت موادي كه ميخوريم امري ضروري است.
داکتر موسی بشیر- متخصص طب وقایه
ارسالی به خبرگزاری جمهور