کشف خطرات نوشیدنی‌های شیرین برای صحت

نوشیدنی‌های شیرین مانند نوشابه‌ها و نوشیدنی‌های انرژی‌زا به گونه‌ای طراحی شده‌اند که بسیار لذت‌بخش باشند و مقادیر زیادی شیرین‌کننده دارند تا مراکز لذت در مغز را تحریک کنند.
این لذت اولیه، خطرات را پنهان می‌کند. این نوشیدنی‌ها، ارزش غذایی کمی دارند و تحقیقات نشان می‌دهند که مصرف مداوم آنها می‌تواند خطر ابتلا به مشکلاتی مانند: پوسیدگی دندان، چاقی، دیابت نوع ۲ و بیماری‌های قلبی را افزایش دهد.
در واقع، طبق مطالعه‌ای جدید که توسط محققان دانشگاه تافتس در ایالات متحده انجام شده است، سالانه حدود ۱.۲ میلیون مورد جدید بیماری‌های قلبی و ۲.۲ میلیون مورد جدید دیابت نوع ۲، به دلیل مصرف این نوشیدنی‌ها ایجاد می‌شوند.
اگرچه مصرف کلی نوشیدنی‌های شیرین به تازگی در برخی کشورهای توسعه‌یافته، کاهش یافته است، اما محققان این مطالعه تأکید می‌کنند که نوشابه‌ها و نوشیدنی‌های مشابه همچنان تهدیدی بزرگ برای سلامت عمومی در بیشتر نقاط جهان، به‌ویژه در کشورهای در حال توسعه، به شمار می‌روند.
داریوش مظفریان، پزشک متخصص قلب و دانشمند صحت عمومی در دانشگاه تافتس گفت: «نوشیدنی‌های شیرین در کشورهای کم‌درآمد و متوسط به میزان بسیار زیادی بازاریابی و فروخته می‌شوند.»
وی تصریح کرد: «این جوامع نه تنها محصولات مضر مصرف می‌کنند، بلکه کمتر نیز می‌توانند با پیامدهای طولانی‌مدت سلامتی مقابله کنند.»
مشکلاتی که این نوشیدنی‌ها در برخی کشورها به وجود می‌آورند، مسئله‌ای بسیار جدی است. به‌ عنوان مثال، مطالعه جدید نشان می‌دهد که حدود یک‌سوم از تمام موارد جدید دیابت در مکزیک به نوشیدنی‌های شیرین مرتبط است و همچنین حدود نیمی از موارد جدید دیابت در کلمبیا با این نوشیدنی‌ها ارتباط دارد.

طبق گزارش محققان، در آفریقای جنوبی، حدود ۲۸ درصد از موارد جدید دیابت و ۱۵ درصد از موارد جدید بیماری‌های قلبی به این نوع نوشیدنی‌ مرتبط هستند.
این مطالعه روی نوشیدنی‌های شیرین‌شده (SSBs) متمرکز است، که شامل هر نوشیدنی با قند اضافه و حداقل ۵۰ کیلوکالری در هر ۲۴۰ گرام می‌شود. این شامل نوشابه‌های تجاری یا خانگی، نوشیدنی‌های انرژی‌زا، آبمیوه‌ها، نوشیدنی‌های میوه‌ای، لیموناد و هر نوع نوشیدنی شیرین‌شده‌ دیگر است.
این تعریف، نوشیدنی‌هایی مانند: شیر شیرین‌شده، آبمیوه و آب سبزیجات ۱۰۰ درصد طبیعی، همچنین نوشیدنی‌های شیرین‌شده با مواد مصنوعی که بدون کالری هستند را شامل نمی‌شود، اما محققان اشاره می‌کنند که مصرف زیاد چنین نوشیدنی‌هایی نیز ممکن است همچنان خطراتی برای صحت داشته باشد.
محققان داده‌های مصرف نوشیدنی‌ها را از پایگاه داده جهانی رژیم غذایی (Global Dietary Database) به‌دست آوردند، که شامل ۴۵۰ نظرسنجی با اطلاعات درباره مصرف نوشیدنی‌های شیرین‌شده بود. این داده‌ها نمایانگر ۲.۹ میلیون نفر از ۱۱۸ کشور مختلف است.
محققان برای روشن کردن ارتباط بین نوشیدنی‌های شیرین‌شده و بیماری‌ها، این داده‌ها و نرخ‌های بیماری‌های قلبی و متابولیک را در یک ارزیابی ریسک مقایسه‌ای گنجاندند، که بر اساس تحقیقات قبلی درباره اثرات فیزیولوژیکی نوشیدنی‌های شیرین‌شده بود.
این مطالعه نشان داد که مصرف نوشیدنی‌های شیرین‌شده هر ساله به ۱.۲ میلیون مورد جدید بیماری قلبی و ۲.۲ میلیون مورد جدید دیابت نوع ۲ مرتبط است.
همچنین این مطالعه نشان می‌دهد که این نوع نوشیدنی‌ها سالانه باعث حدود ۸۰,۰۰۰ مرگ ناشی از دیابت نوع ۲ و ۲۵۸,۰۰۰ مرگ ناشی از بیماری‌های قلبی می‌شوند.
داکتر لورا لارا-کاستور، نویسنده اصلی مطالعه اعلام کرد: «این آمار وحشتناک است، اما با برجسته کردن نقش نوشیدنی‌های شیرین‌شده، می‌توانیم برای متوقف کردن این روند تلاش کنیم.»
وی توضیح داد: «ما به اقداماتی فوری و مبتنی بر شواهد نیاز داریم تا قبل از اینکه اثرات نوشیدنی‌های شیرین‌شده روی دیابت و بیماری‌های قلبی، جان‌های بیشتری را تهدید کند، مصرف آن را در سطح جهان کاهش دهیم.»
بدن ما این نوع نوشیدنی‌ها را سریع هضم می‌کند و سطح قند خون ما را افزایش می‌دهد، در حالی که ارزش غذایی کمی ارائه می‌کند.
نوشیدن بیش از حد آنها به‌ طور مداوم می‌تواند باعث افزایش وزن و مقاومت به انسولین شود، همچنین مشکلات متابولیکی مختلفی که مرتبط با دیابت نوع ۲ و بیماری‌های قلبی است را ایجاد کند.
اگرچه آگاهی عمومی از این خطرات در حال افزایش است، اما محققان می‌گویند که این آگاهی به اندازه کافی سریع و جهانی نیست.
محققان این مطالعه در نهایت تأکید کردند: «کارهای زیادی باید انجام شود، به ویژه در کشورهای آمریکای جنوبی و آفریقا که مصرف نوشیدنی‌های شیرین‌شده در آنجا بالا است. همه ما باید به عنوان یک جامعه، مصرف این نوشیدنی‌ها را کاهش دهیم.»
این مطالعه در مجله Nature Medicine منتشر شده است.