کایا کالاس، نخستوزیر استونی که به عنوان یکی از سرسختترین منتقدان روسیه در اتحادیه اروپا شناخته میشود، قرار است در بروکسل نقش قدرتمندی در سیاست خارجی برعهده بگیرد؛ اقدامی که پیام قدرتمندی به مسکو تفسیر میشود.
به نظر میرسد که رهبران ۲۷ کشور عضو اتحادیه اروپا با نامزدی خانم کالاس برای پست ریاست دستگاه دیپلماسی این اتحادیه که در حال حاضر در اختیار جوزپ بورل اسپانیایی است، موافق هستند و انتظار میرود این هفته تصمیم نهایی در این باره را اتخاذ کنند.
اگر در روز پنجشنبه نامزدی او توسط رهبران اتحادیه اروپا رسمیت یابد و کمیته روابط خارجی پارلمان اروپا نیز آن را تایید کند، آنگاه کایا کالاس به اولین شخصیت از اروپای شرقی در این مقام همچنین اولین استونیایی تبدیل خواهد شد که یکی از مناصب اصلی اتحادیه اروپا را به دست آورده است.
کایا کالاس از زمان تهاجم تمام عیار روسیه به اوکراین در ۲۰۲۲ میلادی، به یک نیروی محرکه قوی در سطح اتحادیه برای حمایت از اوکراین و مجازات روسیه تبدیل شده و در وضع تحریمها علیه مسکو، ارسال کمکهای نظامی به اوکراین و تقویت ظرفیتهای دفاعی این بلوک نقش مهمی داشته است.
موضع سختگیرانه او علیه روسیه که البته پیش از آغاز این جنگ نیز وجود داشت، حتی این احتمال را بوجود آورده بود که با نامزدی او برای این پست، از ترس تحریک و واکنش مسکو، مخالفت شود.
واکنشهای تند و صریح او به تجاوزات روسیه، حتی باعث شد که کایا کالاس به یک فرد تحت تعقیب در روسیه تبدیل شود. بطور مثال یکی از اقداماتی که او در کشورش را به اجرا گذاشته، حذف تمام بناهایی است که نماد قدرت اتحاد جماهیر شوروی پیشین محسوب میشد و از دوران جنگ جهانی دوم در استونی به جا مانده بود. کرملین این کار او را «اقدام خصمانه نسبت به حافظه تاریخی» توصیف کرده است.
با این وجود دیپلماتهایی که با یورونیوز صحبت کردهاند، میگویند که نه تنها موضع بیرحمانه او در قبال مسکو به مانع بزرگی برای نامزدی او تبدیل نشده، بلکه دیپلماتهای اروپای شرقی بطور ویژه از نامزدی او در این مقام که برای سالها تحت تسلط اروپای غربی بوده، حمایت کردهاند.
از نامزدی او در حالی حمایت شده که اتحاد لیبرالها و دموکراتهای اروپا که او به آن تعلق دارد، در انتخابات پارلمانی اخیر نتایج ناامیدکنندهای به دست آورد و به چهارمین نیروی سیاسی بزرگ پارلمان اروپا تبدیل شد.
اما از میزان محبوبیت خانم کالاس در داخل کشورش با وجود وجهه قوی بینالمللی او کاسته شده است.
یکی از دلایل افت این محبوبیت، انتشار گزارشهایی مبنی بر روابط تجاری همسرش با روسیه بود که باعث شد در ژانویه ۲۰۲۴ میلادی میزان رضایت از او به ۱۶ درصد کاهش یابد.
دردسرهای او در این رابطه از تابستان گذشته آغاز شد؛ یعنی هنگامی که در اوت ۲۰۲۳ میلادی معلوم شد آروو هالیک، همسر خانم کالاس در یک شرکت لجستیکی سهامی دارد و این شرکت با وجود آغاز جنگ روسیه در اوکراین همچنان به فعالیتش در روسیه ادامه داده است.
خانم کالاس اعلام کرد که از روابط این شرکت با روسیه هیچ اطلاعی نداشته است و واکنشهای داخلی به این ماجرا را نیز اقدامی با انگیزههای سیاسی توصیف کرد.
با این وجود، این رسوایی واکنشهای بینالمللی بسیار کمی در پی داشت. در واقع تنها واکنش از سوی پیتر سیجارتو، وزیر خارجه مجارستان دیده شد که خانم کالاس را متهم به «دورویی» کرد. این اتهام نیز زمانی مطرح شد که خانم کالاس دست دادن ویکتور اوربان با ولادیمیر پوتین را در جریان یک دیدار در چین محکوم کردد.