اینجا در افغانستان یک تعداد مثل حکمتیار، کرزی و... مست شده در این فکر شدند که افغانستان در حال تقسیم شدن است و ما هم بدویم و برویم که کندهار از یکی و مزار از کسی دیگر شود، فکر می‌کنند که چیز در پتنوس باقی می‌ماند ما هم چور کنیم و باز هم مردم را بکشیم که دیگر کسی در اینجا نیست.

قرار است در آینده نزدیک نشستی در مورد صلح افغانستان در ترکیه برگزار شود. این نشست که به درخواست وزارت خارجه امریکا میان تمامی طرف‌های دخیل در افغانستان برگزار می‌شود، سرنوشت‌ساز خوانده شده است. در این نشست طرح صلح امریکا برای افغانستان نیز به بررسی گرفته خواهد شد. بر بنیاد این طرح، قرار است حکومت انتقالی در افغانستان ایجاد گردد.
اما؛ حکومت افغانستان با هرگونه حکومت انتقالی مخالفت دارد و گفته که طرح ویژه صلح خود را به این نشست پیشکش خواهد کرد. بر بنیاد طرح حکومت در صورت توافق صلح و برقراری آتش‌بس، حکومت برای انتقال قدرت انتخابات زودهنگام زیر نظارت سازمان ملل متحد برگزار خواهد کرد.
خبرنگار جمهور در این باره گفتگویی با آقای حشمت خان غنی برادر محمداشرف غنی رییس جمهور کشور داشته است.

تشکر خان صاحب از اینکه برای ما وقت گذاشتید؛ قرار است تا دو هفته دیگر نشست برای صلح افغانستان در ترکیه برگزار شود این نشست چگونه یک نشست است؟
سلام به شما و خوانندگان محترم خبرگزاری جمهور، اول باید تشریح کنم که نشست ترکیه برای افغانستان از کجا شروع شد، این نشست زمانی برای صلح افغانستان روی دست گرفته می‌شود که در سه سال اخیر مناسبات ترکیه با عربستان سعودی برهم خورده و عربستان سعودی حدود 30 بیلیون دالر خویش را از ترکیه خارج می‌کند، بعد از آن کشور قطر وارد کار شده و مبلغ یاد شده را به ترکیه می‌هد وقتی لیره ترکیه ارزش خود را از دست داد بازهم قطر برای بار دوم حدود 30 بیلیون دالر دیگر را به ترکیه داد؛ از سوی هم مسوولان قطر فهمید که پاکستان و طالبان خواهان تامین صلح در افغانستان نیست تا پروسه صلح افغانستان به سرانجام خود برسد، مجبور شد که از ترکیه و روسیه بخواهد که دست به کار شود از سوی هم این کشور(قطر) تلاش دارد که روابط خویش را با طالبان نگه دارد در میان این درگیری و هیاهو آنها؛ اینجا در افغانستان یک تعداد مثل حکمتیار، کرزی و... مست شده در این فکر شدند که افغانستان در حال تقسیم شدن است و ما هم بدویم و برویم که کندهار از یکی و مزار از کسی دیگر شود، فکر می‌کنند که چیز در پتنوس باقی می‌ماند ما هم چور کنیم و باز هم مردم را بکشیم که دیگر کسی در اینجا نیست.
 اما ما به تمام سیاسیون دیموکرات‌ها و بزرگان قومی گفتیم که بگذارید اینها بروند و تلاش گسترده خویش را انجام دهند اینها اجندا ندارند اینها بار بار کشور را فروخته اند اما این بار کاری از دست آنها نمی‌آید ولی برعکس گلبدین حکمتیار با پنهان شدن در قفس زره‌یی کار را برای ما آسان کرده است که ما به راحتی می‌توانیم او را با آن قفس‌اش در باغ وحش انتقال داده و مردم را از شر آن نجات دهیم؛ از سوی هم دست‌آورد‌های که در 20 سال گذشته در عرصه اقتصادی، تعلیمی و تحصیلی و ... برای افغان‌ها مهیا شده است و مردم آگاه شده‌اند این افغانستان، افغانستان 40 سال قبل نیست که آنها فکر می‌کنند که بازهم این کشور را بفروشد و امروز شرایط بن هم برای افغانستان نیست حالا جوانان تحصیل یافته و رهبران جوان درگوشه گوشه کشور ظهور کرده اند و حالا کسی بالای این رهبران وطن فروش حساب نمی‌کند، آنها حالا منزوی شده اند و حلقه‌های این احزاب بسته شده است؛ ما هم همرای برخی از دوستان مشوره کردیم که یک حزب فراقومی، از تمام مردم افغانستان با حضور جوانان تحصیل یافته که حرفی برای گفتن درعصر خویش دارد را ایجاد کنیم؛ تا رهبران وطن فروش یک بار با ما هم زور بزنند و تاریخ افغانستان قضاوت کند و مردم را آگاه کنیم که رهبران وطن فروش با دشمنان‌شان همدست هستند که بعد از 40 سال باز هم به دست بوسی پاکستان رفته و می‌خواهند افغانستان را بار دیگر بفروشند.
ما قبول داریم که افراد در داخل نظام مشکل دارند اما این نظام نتیجه تلاش و خون 20 ساله مردم افغانستان است و نباید به یک دفعی همه نابود شود، این نظام نه میراث اشرف غنی است و نه از کسی دیگری این نظام میراث مردم افغانستان است و ما باید دست به دست هم بدهیم که یک بار دیگر به سوی تباهی و بربادی نرویم؛ رهبران احزاب امتحان خویش را پس داده‌اند و احزاب که اینها ایجاد کرده‌اند میراثی شده و مردمی نیست، اینها هنوز هم منطق دوران جاسوسی خویش را رها نکرده‌اند و ما شش ماه با گلبدین حکمتیار صحبت کردیم که باید توبه کرده و دست از مردم کشی بردارد اما او هنوز هم توبه نکرده و می‌خواهد آدم کشی خود ادامه بدهد این فکر را نکرده است عسکری که امروز محافظ خانه او است، عسکر همین نظام و عسکر همین ملت است او در خانه‌ای که نشسته خانه از همین ملت غریب که خودشان خانه ندارد است، او باز هم فکر می‌کند که یک بار دیگر افغانستان را به پاکستان بفروشد ولی این‌بار این خواب او به حقیقت تبدیل نخواهد شد".

بعضی می‌گویند که نشست ترکیه مثل نشست بُن است به نظر شما نشست ترکیه چگونه یک نشستی است؟
نه این نشست مثل نشست بن نیست، نشست بن یک نشست اضطراری بود که در 24 الی 48 ساعت در حالی دایر شد که در افغانستان هیچ چیزی نبود نه نظام بود، نه کدام چوکات خاصی بود نه پول و بنیه اقتصادی بود، بلکه این نشست یک نشست اضطراری بود؛ چیزی دیگر که برای شما بگویم اینکه اول تاهنوز طالبان دست از جنگ و سلاح برنداشته است از سوی هم گلبدین حکمتیار و چند شخص دیگر فکر می‌کنند که طالبان می‌آیند و با آمدن آنها حکومت موقت جور می‌شود و اینها خیال می‌کنند که این کار خوبی است که طالب همراه حکومت افغانستان یک‌جا شده و قدرت میان شش نفر تقسیم می‌شود از سویی هم اگر حلقه‌های نظامی طالبان در پاکستان به طور کلی از بین برده نشود صلح در افغانستان تامین نخواهد شد.
 امریکا، ترکیه و تمام جهان این را به خوبی می‌داند که اساسات جنگ افغانستان در پاکستان است تا زمانیکه از بین نرود جنگ در افغانستان متوقف نمی‌شود و پاکستان به جای طالب یک گروه را ایجاد خواهد کرد؛ راه حل اساسی این که در چوکات سازمان ملل متحد هسته نظامی طالبان به پاکستان به طور کلی از خاک پاکستان برداشته شود درغیر آن صلحی برای مردم افغانستان معنی ندارد.

آیا در شرایط کنونی پالیسی که حکومت مبنی بر گذاری انتخابات زود هنگام در پیش گرفته است درست است یا خیر؟
همه چیز را کنار بگذاریم، یک چیز واقعیت دارد که مبنای رسیدن به قدرت در چوکات نظام جمهوریت و  قانون اساسی است انتخابات است؛ به نظر من رئیس جمهور غنی این موضوع را بسیار واضح ساخته است و برای رسیدن به قدرت حاضر به انتخابات زود هنگام شدند، در انتخاباتی که خودش کاندید نیست و تعدیل قانون اساسی را هم قبول کرده است اما از راه که خود قانون اساسی گفته است؛ لوی جرگه دایر شود و تغییرات در قانون اساسی بیاورد اما از بین بردن نظام راه حل نیست، سرنوشت امان الله خان چه شد؟ یا بازهم به 70 سال قبل بر می‌گردیم که هیچ قانون و چوکات وجود نداشته باشد".

خان صاحب! رئیس جمهور غنی دو بار گفته است که برای انتخابات زودهنگام آماده است اما اتحادیه اورپا با این طرح رئیس جمهور مخالفت کرده است؟
ببینید رئیس جمهور غنی مجبور است که بگوید حاضر به انتخابات زودهنگام اند زیر یک تعداد او را متهم می‌کند که رئیس جمهور غنی برای حفظ قدرت خود مخالف صلح است و نمی‌خواهد که انتخابات برگزار کند، حق دارد که این گونه بگوید اما اتحادیه اروپا، امریکا و دیگر کشور‌های جهان باید بدانند که از راه کودتا نباید کسی به قدرت برسد. شما پاکستان را ببینید یک حکومت هم وقت خود را پوره نکرد علت‌اش هم همین است که اولین حکومت آن کشور به اساس کودتا شکل گرفت؛ خانم بوتو، یحی خان، ضیاالحق ، مشرف و دیگر مسوولان تا امروز حکومت‌های متوازون نداشته‌اند ولی همزمان با این هند را نگاه کنید یک حکومت قانونی و مردمی شکل گرفته است تا امروز استوار است، علت هم همین است که آنجا یک چوکات بوجود آمده اند؛ درست است که در حکومتی کنونی افغانستان هم مشکلات وجود دارد و از هر کسی دیگر کرده ما بالای این نظام انتقاد زیاد کردیم ولی به این معنی نیست که حکومت و یا نظام را از بین ببریم؛ اگر مشکلات در قانون اساسی است تغییرات آن در خودش آمده، این قانون خط قرآن نیست که تغییرات در آن ایجاد نشود، اما از بین بردن آن ضرور نیست، کسانیکه خواهان از بین بردن نظام کنونی افغانستان هستند، منافع شخصی دارد شما ببینید عربستان سعودی یک قسم اسلامی می‌خواهد اما پاکستان به شکل دیگری، درحالیکه پاکستان در جهان بزرگترین مرکز فحشا، شراب و تروریستان است، اما آنجا مسلمانی است ولی ما مسلمان نیستیم؛ هر روز ما را می‌کشند این چنین رفتار درکجایی اسلام آمده است؟.

رئیس جمهورغنی  گفته است که تا زمانی به انتخابات آماده است که طالبان هم با انتخابات موافقت کنند آیا طالبان این شرط رئیس جمهور را خواهند پذیرفت؟
شما می‌دانید بهترین شکل نظام آن نظام است که قدرت از طریق انتخابات انتقال پیدا کند. وقتی رئیس جمهور این پیشنهاد را کرده است که خودش کاندید نیست دراین صورت اساسات ملی ما هم تامین می‌شود از سوی هم رئیس جمهور از اتهاماتی رهایی می‌یابند که گویا او نمی‌خواهد انتخابات کند، حکومت وقتی انتقال قدرت را از طریق انتخابات پیشنهاد می‌کند باید شرکت در انتخابات را برای همه چه طالب باشد چه غیر طالب یکسان مساعد کنند تا ملت تصمیم بگیرند که کی را به قدرت برساند.

برخی سیاسیون خواهان حکومت موقت اند هدف شان چه است؟
آنها فکر می‌کنند که با آمدن حکومت موقت باز هم زمینه چور برای شان مساعد می‌شود که در راس آنها کرزی صاحب رئیس جمهور پیشین قرار دارد حالا وزیر مالیه حکومت او، عمر زاخیلوال هم یک حزب جور کرده است، کرزی با این چنین رفتار باز می‌خواهد به چشم مردم خاک بزند. کرزی و یک تعداد سیاسیون دیگر که خواهان حکومت موقت است کدام اجندایی مشخص ندارد، آنها تلاش دارند که  فردا حکومت موقت بیاید باز هم چورکنند. شما یک نفر پاک و وطن دوست را در نزد کرزی برایم نشان دهید همه‌شان دوز هستند، یک مثال ساده برای شما بگوییم وقتی یک قاچاقبر و دوز و عضو مجلس از راه می‌گذرد مردم چه حال دارد وقتی یک آدم ساده و استاد دانشگاه از راه می‌گذرد، اینها کلا از دست کرزی است که چنین فرهنگ را در کشور نهادینه کرده است.

شما حتما در جریان هستید که از سوی سیاسیون کشور حدود 40 طرح در شورای عالی مصالحه جمع شده است این طرح‌ها می‌تواند راه حل باشد؟
اینها اشتباه می‌کنند در حالیکه تا هنوز اجندایی نشست ترکیه معلوم نیست، بهتر است که اینها با طالب بالای سه نقط صحبت کنند که آیا طالب دست از جنگ می‌کشد، با چه شرط‌ های آیا از وابستگی پاکستان نجات می‌کند، آیا آنها انتخابات را قبول دارند؟ آیا حاضر است که در چوکات همین نظام بیایند؟ درحالیکه اینها معلوم نباشد طرح چه معنی دارد؟ طرح یک طرفه فایده ندارد تا حالا اجندای طالب معلوم نیست تا هنوز دست از جنگ برنداشته، اگر نظام بالای آنها فیر نکند طالب فیر می‌کند، در چنین وضعیتی این طرح‌ها به چه معنی؟ افغانستان؛ افغانستان قدیم نیست حالا هر چیز باید یک منطق و بنیه قانونی داشته باشد.

خان صاحب ترس اکثریت مردم از این است که با یکجا شدن طالب و احزاب سیاسی باز هم جنگ داخلی آغاز نشود شما چه فکر می‌کنید؟
ما باید دست به دست هم بدهیم که این کار نشود، ما یک کاری را آغاز کردیم به خاطری که می‌دانیم که با چنین شرایط مواجه خواهیم شد، باز در این حال خارجی‌های هم کارکرده نمی‌توانند بلکه آتش‌ جنگ را در افغانستان داغ‌تر خواهد کرد، بنآ ما به سیاسیون و مسوولان احزاب می‌گوییم که این بار آخرین چانس‌تان است تا به مسجد و جماعت رفته و توبه کنید اکر نی درغیر آن ملت فیصله مرگ شما را کرده و شما را با بدترین شکل از بین خواهد برد.

به نظر شما در شرایط کنونی بزرگترین مانع راه تامین صلح در افغانستان  کیست و چیست؟
بزرگترین سد در تامین صلح افغانستان در قدم نخست خودی امریکا و تقابل منافع کشور‌های منطقه است، امریکا نمی‌خواهد که برخی کشور‌ها درعرصه‌ اقتصادی و دیگر عرصه‌ها دست باز در افغانستان داشته باشند مثل چین، هند؛ روسیه، ایران و حتی قرقیزستان که یک کشور کوچک است بعضی کشور‌ها در طول 20 سال گذشته بار بار  خواهان سرمایه گذاری در افغانستان شدند اما با مخالفت شدید امریکا مواجه شده اند و امریکایی‌ها اجازه ندادند درحالیکه ما بدون از پاکستان با هیج کشور دیگری مشکل نداریم، پاکستان برای تباهی افغانستان کمر خود را بسته کرده است".

خان صاحب راه حل چیست؟
راه حل این است که طالب پایگاه نظامی خود را در پاکستان بسته کرده؛ پاکستان دست از دشمنی با افغانستان بردارد، امریکا هم برای کشور‌های منطقه اجازه دهد تا در افغانستان بالای پروژه‌های بزرگ سرمایه گذاری کند و همچنان زیر نظر و تضمین سازمان ملل متحد یک چوکات برای پایان جنگ و صلح و ثبات پایدار در افغانستان گذاشته شود.

گفتگو از محمد رقیب فیاض- خبرگزاری جمهور