گل رحمان قاضی، رییس شورای صلح و نجات افغانستان می‌گوید اگر گفتگو‌های صلح میان دولت و طالبان تا دو ماه دیگر نتیجه ندهد، افغانستان وارد بحران تازه دیگر شده و پروسه صلح از دست افغان‌ها خارج خواهد شد.

 گل رحمان قاضی، رییس شورای صلح و نجات افغانستان می‌گوید اگر گفتگو‌های صلح میان دولت و طالبان تا دو ماه دیگر نتیجه ندهد، افغانستان وارد بحران تازه دیگر شده و پروسه صلح از دست افغان‌ها خارج خواهد شد.
 با گذشت چهار ماه از آغاز گفتگو‌ها صلح میان هیات مذاکره کننده  دولت جمهوری اسلامی افغانستان و گروه طالبان در دوحه چرا طرفین به نتایج ملموس دست نیافت اند؟ گفتگوهای صلح دوحه به کدام سو در حرکت است؟ مشکل بزرگ در این گفتگوها چیست؟ نتایج بدست آمده این گفتگو‌ها چگونه یک حکومت خواهد بود؟ آیا طالبان حکومت موقت می‌خواهند و درصورت توافق طرفین روی حکومت موقت آیا افغانستان بازهم به 20 سال قبل بر می‌گردد؟ این سوالاتی است که خبرنگار خبرگزاری جمهور آن را با "پوهان گل رحمان قاضی" رییس شورای صلح و نجات افغانستان و رییس پیشین کمیسیون نظارت بر تطبیق قانون اساسی، مطرح کرده است.

پوهان صاحب تشکر از این که برای مان وقت مصاحبه گذاشتید! نزدیک به چهار ماه از آغاز گفتگو‌های صلح  میان حکومت و طالبان می‌گذرد چرا این گفتگو‌ها بسیار به کندی پیش می‌رود علت‌اش در چیست؟

عرض سلام دارم به شما و خوانندگان محترم خبرگزاری جمهور؛ هر چه گفتگو‌های صلح  به کندی پیش برود ملت افغانستان بیشتر قربانی می‌دهند این را شما می‌دانید که دو طرف جنگ افغان‌ها کشته می‌شوند در اینجا دو طرف منازعه یکی ارگ ریاست جمهوری و طرف دیگر طالبان عامل کندی مذاکرات است؛ مسوولین ارگ روز به روز در پروسه صلح مشکلات ایجاد می‌کنند و کار‌هایی را انجام می‌دهند که فقط باعث ضعیف شدن خود‌شان می‌شود و با این وضعیت ما به طرف یک حالت بسیار بد روانیم، طالبان هم از این مشکلات استفاده سیاسی و نظامی‌ می‌کنند ولی در این وضعیت فقط ملت قربانی می‌دهد.
 امروز مرد، زن، جوان و ریش سفید این مملکت صدا بلند کرده‌اند که بس کنید تا چه وقت ما کشته شویم، همه یک صدا صلح می‌خواهند همه می‌خواهند به این منازعه نقطه پایان گذاشته شود و ما امیدواریم که به اساس توافق‌نامه امریکا و طالبان، حکومت و طالبان که دو ماه دیگر وقت دارند تا به یک توافق دست یابند و این کار شود درغیر آن بعد از دو ماه وضعیت افغانستان بسیار شکننده‌تر شده و پروسه صلح نیز ناکام می‌گردد. ما با یک جنگ بسیار بی‌پایان دیگر مواجه خواهیم شد، گرچی فعلا در پروسه صلح مداخلات خارجی کمتر است و جنگ و صلح  نسبتآ بدست افغان‌ها است ما بعد از دو ماه دیگر در صورتیکه به توافق دست پیدا نکنیم مداخلات خارجی‌ها در این پروسه چندین برابر شده و این پروسه به طور کلی از دست افغان‌ها خارج خواهد شد این فرصت است که بدست آمده، طرفین باید با درک مسوولیت دینی و وطن دوستی از این فرصت بهترین استفاده کرده و به توافق برسند".

پوهان صاحب شما اشاره کردید که ارگ در این پروسه سنگ اندازی می‌کند باز چرا ادعا دارند که امریکا در توافق با طالبان اشتباه کرده و از لحاظ سیاسی و نظامی یک موقف بزرگ به طالبان داده و این اشتباه باعث شده که حالا طالبان خواب صلح فاتحانه را ببینند و فکر می‌کنند به شکل فاتحانه وارد کابل شده و این نظام را با زور از بین می‌‌برند آیا واقعآ چنین چیزی است؟

توافقی که امریکا با طالبان امضا کرده به اساس منافع خود‌شان است و آنها در هر تصمیمی که می‌گیرند منافع خودشان قطعآ درنظر می‌گیرد و شک نیست که طالبان هم دراین توافقنامه منفعت خویش را در نظر گرفته و حالا این توافق‌نامه قبول شده است و در زمان امضا این توافقنامه مورد قبول خیلی از سیاسیون، بزرگان و عام مردم افغانستان هم در آن زمان بود فکر می‌کردند که امضای این توافقنامه پایان جنگ و خشونت‌ها است حالا هم این توافقنامه در پروسه صلح مبنای گفتگو قرار گرفته است و اگر طالبان به اساس آن امتیاز می‌گیرند یک چیز انجام شده است و حالا مخالفت با آن فایده ندارد و اگر حکومت مخالفت بود باید همان زمان مخالفت می‌کرد و استقبال نمی‌کرد و عکس العمل نشان می‌داد و یگان راه حل دیگر را تعقیب می‌کرد که نکرد و حالا یگانه راه حل همین توافق‌نامه است و باید به آن عمل شود.
البته چهار نقطه اساسی در این توافق‌نامه است که اولین بحث رفتن نظامیان امریکایی از افغانستان می‌باشد که این خواست همه مردم افغانستان هم است، بحث دوم مذاکرات بین‌الافغانی است که افغان‌ها خود‌ سرنوشت خویش را تعیین کنند این یک فرصت است که باید از آن  استفاده شود، بحث سوم اینکه افغانستان دیگر مکان تروریسیم نشده و تهدید برای دیگر کشور‌ها نباشد نقطه چهارم تامین آتش‌بس است که راه برای رسیدن به صلح دایمی و پایدار می‌باشد که طالبان در این قسمت پیشنهاد کرده‌اند که اول باید حکومت عام شمول تشکیل شود و بعد از آن ما با آتش‌بس دایمی موافقت می‌کنیم.

درصورتی که طرفین به یک توافق دست پیدا کند نتیجه این توافق چگونه یک حکومتی است؟ حکومت موقت تشکیل می‌شود یا حکومت کنونی ادامه پیدا می‌کند؛ آیا حکومت موقت راه حل است؟

دراین شک نیست که حکومت موقت تجربه گذشته است وقتی که حکومت استاد ربانی به کرزی انتقال یافت افغانستان هیچ ضرری نکرد و هیچ ضررهم متوجه ملت ما نشد شما به یاد دارید درهر گوشه کشور یک حکومت بود و با ایجاد حکومت موقت امنیت تامین شد همه زیر یک چتر آمد کشور به طرف قانونمندی روان شد و ما صاحب قانون اساسی شدیم به اساس آن انتخابات کردیم و خواست و اراده مردم تمثیل شد و حالا هم یک نمونه آن زمان است ما چرا هراس داشته باشیم پیشنهاد ما این است که حکومت موقت یا هر نامی که بالای آن می‌گذارید حداقل باید برای سه سال تشکیل شود تا زمنیه را برای کار‌های بعدی مساعد بسازد.

شما با ایجاد حکومت موقت موافق اید و آن را برای نجات کشور از وضعیت کنونی راه حل می‌دانید؟ اکثر سیاسیون باور دارند که ایجاد حکومت موقت خواست پاکستان است تا منافع پاکستانی‌ها در آن در نظر گرفته شود نظر شما چیست؟

نه بحث پاکستان جدا است، پاکستان سیاست، صحبت و نظر و منافع خود را دارد اما حکومت موقت یا عبوری برای ملت افغانستان راه نجات است تا نتیجه آن یک حکومت همه شمول باشد ما مثال‌اش را برای شما گفتم حکومت موقت هیچ ضرر برای ملت افغانستان ندارد بلکه حکومت موقت یا عبوری باعث قطع شدن جنگ می‌شود که این خواست اساسی مردم افغانستان نیزاست که دیگر کسی کشته نشود دیگر دو طرف جبعه افغان‌ها نباشد.

اگر حکومت کنونی افغانستان با تشکیل حکومت موقت موافقت کند به نظر شما طالبان هم با این حکومت توافق خواهد کرد؟

طالبان تشکلات جدید می‌خواهند به هرنامی که باشند؛ نامش‌ در وقت‌اش مشخص می‌شود که چگونه حکومت؛ موقت، عبوری و حکومت صلح ما می‌گویم حکومتی که مورد تایید همه باشد و همه شمول باشد بهتر است که برای قطع جنگ یک حکومت موقت تعیین شود.

پوهان صاحب، آخرین سوال، در شرایطی که گفتگوهای صلح به کندی پیش می‌رود و ناامنی‌ها روز به روز افزایش یافته، راه حل چیست؟

یگانه راه حل به زور گویی نقطه پایان گذاشته شود، از فرصت پیش آمده مبنی بر مذاکرات بین‌الافغانی استفاده بیشتر شود ما یک حکومت افغانستان شمول داشته باشیم که سبب صلح و هم سبب وحدت ملی است.

گفتگو از محمد رقیب فیاض- خبرگزاری جمهور