همکاری اقتصادی رو به گسترش افغانستان و ایران در عین حال، یک نمونه بارز و عینی از شکستن بن بست‌ها، پشت سر گذاشتن محدودیت‌ها و عبور از موانع و چالش‌ها توسط دو کشور همسایه بر بنیاد منافع مشترک محسوب می‌شود؛ زیرا در افغانستان به دلیل چهار دهه جنگ و ناامنی و بی ثباتی‌های پایدار، کمتر کشوری حاضر به سرمایه گذاری و کار زیربنایی و بلندمدت می‌شود و در آنسو، ایران نیز طی چهار دهه گذشته، همواره آماج سنگین‌ترین تحریم‌های اقتصادی از سوی امریکا و طیفی بزرگ از کشورها، سازمان‌ها، بانک‌ها و بنگاه‌های بزرگ تجاری جهان بوده است.
خط آهن هرات- خواف که افغانستان را با خط ریل ایران وصل می‌کند، رسما با شرکت مجازی رهبران دو کشور افتتاح شد. اشرف‌غنی و حسن روحانی، افتتاح این پروژه را یک رویداد تاریخی در روابط دو کشور خواندند.
رییس جمهور غنی در مراسم افتتاح خط آهن هرات- خواف، این پروژه را گامی مهم در جهت احیا، توسعه و جهش اقتصادی ایران و افغانستان خواند.
او گفت:"مسرت دارم که امروز شاهد افتتاح پروژه تاریخی و حیاتی خط آهن خواف – هرات هستیم".
حسن روحانی؛ رییس جمهوری ایران نیز افتتاح خط آهن هرات- خواف یک رویداد تاریخی خواند و گفت که این پروژه روابط دو کشور را مستحکم‌تر خواهد ساخت.
محمد اسلامی؛ وزیر راه ایران نیز گفت که با افتتاح این خط آهن، روابط تجاری میان ایران و افغانستان گسترش خواهد یافت.
او افزود که راه آهن خواف - هرات قابلیت حمل و نقل یک میلیون مسافر و ۶ میلیون تن کالا را در سال دارد.
افتتاح این خط آهن، یک گام مهم و تاریخی در مسیر توسعه و ترقی افغانستان محسوب می‌شود. افزون بر اهمیت اقتصادی و کارکرد بسیار سودآور این خط آهن برای هردو کشور افغانستان و ایران، این پروژه در عین حال می‌تواند تحقق هدف افغانستان برای توسعه خط آهن به عنوان یک مسیر کوتاه، سریع، سودمند، امن و کم‌هزینه در زمینه تجارت و ترانزیت و نیز انتقال مسافر در داخل کشور و همچنین زمینه برای اتصال کشورهای منطقه به همدیگر را تسهیل کند.
اگرچه این نخستین خط آهنی نیست که به منظور اتصال افغانستان با یک کشور همسایه، افتتاح می‌شود؛ اما بی‌تردید یکی از مهم‌ترین، کاربردی‌ترین و راهبردی‌ترین آن خواهد بود؛ زیرا حجم مبادلات تجاری و رفت و آمدهای انسانی میان افغانستان و ایران، در مقایسه با بسیاری از همسایگان دیگر، بیشتر است و انتظار می‌رود که افتتاح خط آهن هرات – خواف، حجم و گستره این مبادلات و نقل و انتقالات را چندین برابر افزایش دهد.
از نظر ایمنی، سرعت و هزینه نیز خط آهن هرات – خواف به نفع مردم، تاجران و سرمایه گذاران دو کشور خواهد بود و با تکمیل نهایی این پروژه، یک تحول اقتصادی مهم به ویژه در حوزه غرب کشور که اکنون هم یکی از قطب‌های اقتصادی بسیار مهم افغانستان محسوب می‌شود رخ خواهد داد.
از نظر سیاسی و فرهنگی هم برقراری ارتباط دو کشور همسایه از طریق خط آهن، زمینه ای تازه برای تعامل و همکاری بیشتر محسوب می‌شود و این بی‌تردید به نزدیک شدن منافع، اهداف و اشتراکات دو همسایه در زمینه‌های گوناگون سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و تمدنی، کمک شایان توجهی خواهد کرد.
همان گونه که در سخنرانی افتتاحیه اشرف غنی نیز تصریح شد، ایران نخستین کشوری بوده که از طرح افغانستان به منظور ایجاد اتصال منطقه‌ای از طریق خط آهن، استقبال کرده است. افتتاح خط آهن هرات – خواف اما نشان داد که این تنها یک استقبال ساده نبوده؛ بلکه ایران عزم و اراده واقعی و صادقانه خود برای تحقق این هدف را در عمل نیز نشان داده است.
خط آهن هرات – خواف در کنار بندر استراتژيک چابهار و چندین گذرگاه مرزی و نیز دهلیز هوایی میان افغانستان و ایران، اکنون دو کشور را به یکی از بزرگترین متحدان تجاری و استراتژيک در منطقه تبدیل کرده است و پیش بینی می‌شود که در آینده، این روند همچنان رو به رشد باشد و شاهد گام‌های بزرگتر دو کشور برای توسعه ارتباطات و همکاری‌ها در زمینه‌های گوناگون باشیم.
چهار دهه جنگ، چهار دهه تحریم
همکاری اقتصادی رو به گسترش افغانستان و ایران در عین حال، یک نمونه بارز و عینی از شکستن بن بست‌ها، پشت سر گذاشتن محدودیت‌ها و عبور از موانع و چالش‌ها توسط دو کشور همسایه بر بنیاد منافع مشترک محسوب می‌شود؛ زیرا در افغانستان به دلیل چهار دهه جنگ و ناامنی و بی ثباتی‌های پایدار، کمتر کشوری حاضر به سرمایه گذاری و کار زیربنایی و بلندمدت می‌شود و در آنسو، ایران نیز طی چهار دهه گذشته، همواره آماج سنگین‌ترین تحریم‌های اقتصادی از سوی امریکا و طیفی بزرگ از کشورها، سازمان‌ها، بانک‌ها و بنگاه‌های بزرگ تجاری جهان بوده است.
به رغم همه این محدودیت‌ها و ممنوعیت اما دو کشور توانسته اند از طریق توسعه روزافزون ارتباطات تجاری و اقتصادی، از سد سیاست‌های سختگیرانه دنیای ستیزه جو و ستمگر بگذرند و شکوفاترین فصل همکاری را به نمایش بگذارند.
با این حال، این روابط به همینجا محدود نخواهد ماند و رهبران دو کشور در یک معامله دوسر سود، مصمم اند تا این پیوندهای سودمند و ثمربخش را به سرعت توسعه دهند.
محمدرضا امینی - جمهور
