صلح امریکا و طالبان؛ حکومت بازهم پشت دروازه می‌ماند؟

یک منبع نزدیک به طالبان می‌گوید که توافقنامه صلح میان امریکا و طالبان به‌زودی امضا خواهد شد.
 
سیداکبر آغا؛ عضو پیشین تیم سیاسی طالبان در قطر گفت که نمایندگان امریکا و گروه طالبان در شهر دوحه قطر روی نهایی‌شدن توافقنامه صلح سرگرم گفتگو هستند.
 
او افزود که با امضای این توافق‌نامه، مذاکرات مستقیم میان حکومت و طالبان آغاز خواهد شد و پیش از آغاز این مذاکرات، آتش‌بس اعلام نخواهد شد.
 
او ابراز امیدواری کرد که به‌زودی آتش‌بس نیز اعلام شود.
 
سید اکبرآغا تاکید کرد که نباید نتایج انتخابات ریاست جمهوری ششم ماه میزان اعلام شود و نباید صلح قربانی انتخابات شود.
 
دولت افغانستان، آتش‌بس را پیش‌شرط مذاکرات صلح می‌داند؛ اما طالبان اعلام کرده‌اند که بدون رسیدن به توافق، آتش‌بس اعلام نخواهد شد.
 
نخستین نتیجه ای که می توان از احتمالات مطرح شده درباره امضای قریب الوقوع توافقنامه صلح میان امریکا و طالبان گرفت این است که این دور از مذاکرات، رویداد تازه ای نیست و همان گونه که طالبان، شرط کرده بودند از همان نقطه ای آغاز شده که سه و نیم ماه پیش، متوقف شده بود.
 
بنابراین، برخلاف خوش بینی های گمراه کننده دولت افغانستان درباره مالکیت و مدیریت روند صلح از سوی کابل، آغاز مذاکرات بین الافغانی و استقرار آتش بس، شعارهای فاقد امکان عملی است.
 
کابل در دور قبلی مذاکرات امریکا و طالبان، به شدت با واشنگتن، وارد تنش شد. این تنش به حملات لفظی، دیدارهای سرد و تهدیدها و هشدارهای غیر مستقیم هم کشیده شد؛ زیرا کابل و واشنگتن درباره صلح و انتخابات، دیدگاه های متفاوتی داشتند و از سوی دیگر، عدم حضور مستقیم حکومت در رایزنی های صلح و حتی عدم آگاهی افغانستان از آنچه در پشت پرده مذاکرات قطر میان امریکا و طالبان جریان داشت، خشم و نگرانی حکومت اشرف غنی را برانگیخته بود.
 
اکنون که انتخابات برگزار شده؛ اما روند شمارش آرا و اعلام نتایج به بن بست خورده، وضعیت بار دیگر به کام امریکا و طالبان قرار گرفته است و شرایط پیش از انتخابات، کمابیش به حالت اول بازگشته است. با این تفاوت نه چندان ساده که واشنگتن به صورت ریاکارانه ای به اشرف غنی درباره پیروزی دوباره در انتخابات، وعده مساعد داده؛ اما از آنسو، روند صلح متوقف شده با طالبان را دوباره احیا کرده است؛ در حالی که کمترین تغییری در شرایط قبلی این روند، ایجاد نشده است. یعنی کابل، همچنان پشت دروازه مذاکرات صلح مانده و امریکا و طالبان، بی اعتنا به خوش بینی های ساده انگارانه اشرف غنی و دولت او، در غیاب وی به سرعت مشغول نهایی کردن توافقنامه صلح هستند.
 
به نظر می رسد امریکا برای جلب همکاری غنی در روند صلح، می خواهد بخشی از انتظارات او را دست کم به لحاظ سیاسی و تبلیغاتی، برآورده کند. یعنی اگر قرار باشد روزی نتایج ابتدایی انتخابات، اعلام شود، شاید اشرف غنی پیشتاز باشد و این پیشتازی با تأیید و حمایت امریکا به دست خواهد آمد؛ اما از آنسو، واشنگتن برخلاف معمول در سال های گذشته، به طور جدی و مستقیم، نخواسته وارد دعوای انتخابات افغانستان شود و نامزد مورد نظر خود را به پیروزی برساند. این امر، گمانه زنی ها را در این درباره تقویت کرده که واشنگتن هم در پی آن است تا با استفاده از بن بست ایجادشده در روند انتخابات، برای صلح خود با طالبان، زمان بخرد تا در نهایت، بدون آنکه مجبور باشد، هزینه های غیر قابل پیش بینی یک تنش خطرناک با اشرف غنی را بپردازد، به کابل بگوید که انتخابات، شکست خورده و صلح به نتیجه رسیده است.
 
در آن صورت، اشرف غنی هم در برابر یک عمل انجام‌شده قرار می گیرد و به ناگزیر، تن به تقدیری خواهد داد که امریکایی ها طراحی و اجرایی کرده اند.
 
بر این اساس، کابل اگر در صدد احراز جایگاه و گرفتن سهم خود از تحولات جاری است، باید به جای تلاش های توطئه آمیز برای مصادره انتخابات به نفع نامزد قدرت، انرژي خود را صرف روند صلح کند و امریکا و طالبان را تحت فشار قرار دهد که هرگونه توافق صلحی باید از کابل بگذرد و بدون حمایت و همراهی مستقیم و محوری افغانستان، صلح امریکا و طالبان، سرابی بیش نخواهد بود.
 
به بیان بهتر، آقای غنی نباید فریب دیدار حقارت بار با ترامپ در بگرام را بخورد و یا به وعده حمایت غرب از او در انتخابات بحث برانگیز جاری، دلخوش باشد. او باید دریابد زمانی که او مشغول زد و بندهای انتخاباتی است، روندی زیرپوستی به نام صلح، بنیان‌های قدرت او را به مرور متلاشی می کند.
 
عبدالمتین فرهمند - جمهور