وضعیت پناهجویان در کشورهای اروپایی، بحرانی است

سیدحسین عالمی بلخی وزیر امور مهاجرین و عودت کنندگان در انتخابات پارلمانی به حیث نماینده مردم کابل در مجلس نمایندگان عضویت حاصل کرد.
در انتخابات پارلمانی سال ۱۳۸۹ مجددا از کابل به حیث نماینده، انتخاب شد.
پس از شکل گیری حکومت وحدت ملی، آقای بلخی از طرف تیم اصلاحات و همگرایی، به حیث نامزد وزیر وزارت مهاجرین و عودت کنندگان از مجلس نمایندگان رآی اعتماد گرفت.
آقای بلخی در حالی سمت وزارت مهاجرین را عهده دار می شود که بحران مهاجرت و پناهجویی در سراسر جهان فراگیر شده؛ اما بحران مهاجرت در افغانستان گسترده تر از دیگر کشورها است.

تشکر که وقت تان را در اختیار خبرگزاری جمهور گذاشتید؛ چندی است که وزارت مهاجرین، مصروف توزیع زمین ها و اعمار شهرک ها است، این روند برای بیجاشدگان داخلی و عودت کنندگان، چگونه است؟
خب، در ۲۹ ولایت افغانستان به مهاجرین و عودت کنندگان زمین توزیع می شود، اخیراً ما سفری به لغمان داشتیم به خاطر این که یک شهرک جدید احداث شده و سه هزار جریب زمین در آنجا توزیع شده است. در لوگر شهرک داشتیم که از قبل زمین هایش توزیع شده بود ولی از سه سال بدین سو به خاطر بعضی مشکلات منطقه ای، برای توزیع، مانع ایجاد شده بود که مشکلات آن حل شده است.
شهرک لوگر که گنجایش ۲۳ هزار فامیل را خواهد داشت، به بهره برداری سپردیم. ما امسال در تعدادی از شهرک ها برخی کارهای زیربنایی داشتیم و برای زیرساخت های آن ها، اقداماتی در حال اجرا است مثلا در پروان شهرک ایجاد شده است که ۱۵ هزار نمره زمین به مهاجرین برای توزیع آماده است و بیشتر از ده هزار آن توزیع شده است که در حال حاضر ۱۰ هزار فامیل سکونت دارند و همینطور در ولایت غزنی است که امسال پروژه انکشافی سرک سازی را داشتیم که شهرکی که در آنجا است ۴۵۰۰ فامیل عودت کنندگان زندگی می کنند. در بامیان و منطقه یکاولنگ، پروژه سرک سازی داشتیم و شهرک آنجا خوردتر است که بیشتر از ۵۰۰ فامیل در آنجا زندگی می کنند. خب در مجموع اینها کارهایی است که در ولایت ها صورت گرفته است.

در مجموع اگر به شکل آماری بگویید که چقدر نمره زمین برای چه تعداد مهاجرین توزیع شده و آماده توزیع است؟
خب مجموع زمین هایی که تخصیص داده شده است، ۱۷۱ هزار جریب زمین است و حدود ۳۲هزار فامیل در این شهرک ها سکونت دارند و بقیه آن ها در حال اعمار و توزیع زمین ها به مهاجرین هستیم.

از موانع بر سر توزیع زمین ها یاد کردید، آنانی که ممانعت می کنند، چی کسانی هستند؟
خب محدود است، البته بعضی جاها مشکلات است مثلا در لوگر مشکلات داشتیم که حل شده است و بخشی از مشکلات آن هنوز باقی مانده است، زمین های مهاجرین را می گویند که شخصی است و البته ایجاب می کند که باید اداره اراضی بررسی کند و رفع مشکل شود، مشکلات محدودی در کنر وجود داشت که مربوط سال های گذشته می شود که اخیرا والی ولایت کنر، طی درخواست رسمی، گفته اند که موانع برطرف شده است، امسال کار در این ولایت شروع می شود و موانع منطقه ای در کاپیسا بود که وکلای کاپیسا، تماس گرفتند و این موانع برطرف شده است.
بعضی جاها مشکلات امنیتی است، در بغلان، قندوز شهرک هایی که مربوط مهاجرین است، مشکلات امنیتی دارد،؛ در غزنی با آن که ۴۵۰۰ فامیل ها زندگی می کنند اما مشکلات امنیتی دارند، آن ساحه تحت ساحه مخالفان مسلح قرار دارد، در مجموع می توان گفت که کار جریان دارد.

در خصوص بیجاشدگان داخلی، با توجه به فصل سرما، آخرین اقدامات حکومت برای برگشت بیجاشدگان چگونه است و کارها به کجا رسیده است؟
خب، شما میدانید که در سال جاری در نتیجه ناامنی ها، تعداد زیادی بیجا شده اند؛ بیشتر از ۸۰ هزار فامیل از مناطق شان بیجا شده اند. تلاش هایی که صورت گرفت برای برگشت دادن آن ها به مناطق اصلی شان، آخرین راپوری که داریم، ۷۲ هزار فامیل به مناطق شان برگشت کرده اند و حدود ده هزار فامیل بیجاشده امسال، هنوز هم مناطق شان مشکل امنیتی دارد و نتوانستند برگردند، رقم بالایی که ۷۲ هزار فامیل می شود به مناطق شان برگشته اند، رقم قابل توجه است.

در کنار این مسئله، وضعیت اخراج مهاجرین از کشورهای همسایه به خصوص پاکستان در چه میزانی قرار دارد؟ ظاهرا اخراج اجباری آن ها در این فصل سرما جریان دارد.
البته پاکستان به صورت آشکارا مهاجرین را اخراج نمی کند، ظاهرا موضوع این است که از پاکستان مردم داوطلب می آیند، سال جاری ۶۰۰ هزار عودت داوطلبانه از پاکستان داشتیم که ۴۰۰ هزار آن ها کسانی بودند که کارت داشتند و بقیه فاقد مدرک بودند، منتهی شرایط زندگی در پاکستان سخت شده است و یک مدتی کسانی که فاقد مدرک بودند، دستگیر می شدند، آزار و اذیت می دیدند و این سبب شد مردم به افغانستان برگردند.
بیشتر از ۴۰۰ هزار نفر از ایران برگشته اند. در مجموع بیشتر از یک میلیون و یکصدهزار نفر از ایران و پاکستان عودت کننده داشتیم که این امر، به استثنای سال ۲۰۰۲ که مهاجرین به شکل زیادی برگشت کردند، دیگه در طول حکومت کنونی، سال ۲۰۱۶ میلادی، بیشترین مهاجر به افغانستان برگشت کرده اند که در طول پانزده سال گذشته، سابقه نداشت.

این که بیشتر از یک میلیون برگشت کرده اند، حکومت افغانستان از خود مشکلات زیادی دارد، حالا رسیدگی به این عودت کنندگان و شرایط زندگی آن ها چگونه است؟
بحث تعلیم مشکلی ندارد، چون این ها، در هر ولایتی که می روند، بر اساس اسنادی که از همان کشوری که آمده اند و اسناد ارائه می کند در مکاتب جذب می شوند و ادامه تحصیل می دهند؛ کسانی اسناد تحصیلی ندارند تثبیت سویه گرفته می شود و بعد از مشخص شدن آن، مشغول تحصیل می شوند، مشکلی در این رابطه تاکنون وجود ندارد، البته تا زمانی که با وضعیت اینجا آشنا شوند، شاید یک مقدار سرگردانی داشته باشند ولی در مجموع زمینه ها فراهم است و مشکلی نیست. در رابطه به مسایل صحی، گفته ام که در مرز، آمادگی ها وجود دارد و از همان نقطه صفر مرزی، عودت کنندگان تحت پوشش حمایت های صحی قرار میگیرند و در هر ولایت که میروند، خوشبختانه تداوی رایگان است و بهره مند می شوند، بعضی مناطقی که مشکلات حاد باشد، باز از طریق کلینیک های سیار رسیدگی می شود و کوشش می شود که مشکلات نداشته باشند.

حالا که حجم عودت کنندگان بی سابقه است، با توجه به شرایط امنیتی که افغانستان دارد، نگرانی هایی مطرح شده است که گروه های شورشی از قبیل داعش و طالبان، با استفاده از نام مهاجرین، در مناطق مرزی جابجا شده اند، آیا وزارت مهاجرین تاکنون در این موارد، اسنادی در اختیار دارد؟
این شایعات است ولی هنوز چیزی دیده نشده است که در کدام ولایت تحت پوشش مهاجرین، داعش یا طالب جابجا شده باشند و یا هم دست به کار شده باشند. تاهنوز موردی نبوده و اتفاقی نیفتاده است ولی باید احتیاط را داشته باشیم و این کار به بخش های امنیتی مربوط می شود که هماهنگ هستیم و پلانی را که ساخته ایم، از ابتدای ورود عودت کنندگان، در نقطه صفری مرزها، نیروهای امنیتی در هرکجایی که باشند مستقر می شوند. خب، این کاری است که پولیس، امنیت ملی و بخش های کشفی که در ادارات امنیتی است، کار خود را کنند. ما آمادگی داریم در عرصه هایی که مربوط به وزارت مهاجرین می شود، همکاری کنیم. ولی تاکنون نیدیده ایم که اخلال امنیت از طریق مهاجرین عودت کننده شده باشد.

در سال جاری، هزاران نفر پناهجو در مسیر اروپا جان شان را از دست داده اند. از افغانها چه تعداد در این راه جان شان را از دست داده اند؟
خب این آمار مربوط به نهادهای بین المللی است و به این ها دسترسی دارند و طبعا آن ها مستندات دارند اعلام کردند ولی مجموع این ها افغان ها نیستند، بلکه کل مهاجرین از کشورهای مختلفی است که به مقصد اروپا رفته اند و خب، طبعا در جمع این ها افغان ها هم هستند.

بیشتر پناهجویان افغان در یونان به سر می برند و کشورهای اروپایی هم، دروازه را به روی پناهجویان افغان بسته اند و اجازه ورود نمی دهند، بررسی های شما از وضعیت این پناهجویان در یونان، نشان دهنده چه موضوعی است؟
متاسفانه وضعیت پناهجویان یا مهاجرینی که از یونان به اروپا، عبور کنند، خوب نیست. مشکلات زیادی دارند و خود یونان مشکلات اقتصادی دارد، مهاجرین را پوشش داده نمیتواند، قرار بود کشورهای اروپایی کمک کنند اما فکر کنم تاهنوز کار موثری نشده است و در آنجا مشکلات زیادی است و بر همین اساس، دولت تصمیم گرفت تا هیاتی را بفرستد که متاسفانه نمایندگی سیاسی در یونان نداریم تا این هیات برود، مدتی است که این هیات در صدد تدارک سفر است و برای گرفتن ویزا و هماهنگی با دولت یونان است، آن هیات تاهنوز موفق نشده است که به یونان برود، وضعیت آنجا خوب نیست، به دلیل مشکلات حادی که است در صدد فرستادن یک هیات هستیم تا مسایل را از نزدیک بررسی کند.

به عنوان آخرین پرسش، سیاست کشورهای اروپایی در قبال پذیرش پناهجویان افغان همچنان منفی است و نمی پذیرد و یا قابل تغییر است؟
وضعیت مهاجرین در کشورهای اروپایی، به شمول تصمیم گیری ها در کشورهای اروپایی، از ۲۰۱۵ در حالت بحرانی قرار گرفته است ولی متاسفانه در همان وضعیت است. خب حتی شاهد اظهارات ضد ونقیض مقام های اروپایی هستیم، و در مجموع بلاخره یک حالت غیر بحرانی هنوز در مورد مهاجرین به وجود نیامده است و وضعیت مهاجرین در کشورهای اروپایی، بحران آلود است و آن کشورها در حالتی قرار دارد که نمی تواند یک تصمیم قاطع و نهایی را اعلام کند.
وحیدفرزان – خبرگزاری جمهور