در گفتگو با خبرگزاری جمهور: برای حکومت شرم است، ننگ است که برای حفظ خود و فرار از پاسخگویی دست به چنین دسیسه ها و فتنه ها بزند... حکومت دروغ می گوید و درصدد نفاق افکنی قومی است... امیدوار هستیم حکومت زیاد ما را نیازماید/ سفرهای خارجی را زهر جانتان میکنیم...

احمدبهزاد عضو مجلس نمایندگان و متولد هرات است. آقای بهزاد قبل از آن که به مجلس نمایندگان راه یابد، به کارهای فرهنگی و سیاسی فعالیت داشت از جمله این فعالیت ها، همکاری نزدیک با حزب وحدت اسلامی بوده است.
اما اکنون وی دوبار نماینده مستقل و منتخب مردم هرات در مجلس نمایندگان است که فعالیت هایش در مجلس تاثیرگذار است.
آقای بهزاد در مورد پروژه توتاپ و یا انتقال لین برق ترکمنستان از مسیر بامیان، میدان وردک به سوی کابل، از نخستین افرادی است که وارد صحنه شد و در شکل دهی جنبش روشنایی سهم فعالی داشت.
سرانجام جنبش روشنایی شکل گرفت، صدای عدالتخواهی و برابری شهروندان به گوش حکومت و جهانیان رسید اما اینکه آیا پاسخ حکومت برای عدالتخواهان، قناعتبخش بود یاخیر، خبرنگار خبرگزاری جمهور، گفتگوی مفصلی با وی انجام داده است.
آقای بهزاد تشکر از شما که وقت تان را در اختیار خبرگزاری جمهور قرار دادید؛ پرسش اول را از اینجا آغاز میکنم که نتیجه اعتراضات میلیونی جبنش روشنایی چی بود و آیا به هدف تعیین شده دست یافته اید؟
تشکر! همانگونه که هموطمنان مان در داخل و خارج از کشور در جریان هستند، جهانیان متوجه شدند که جبنش روشنایی برای تحقق عدالت و برابری در افغانستان است. مسئله تغییر مسیر خط انتقال برق ترکمنستان از بامیان، میدان وردک به سالنگ یک اقدام ظالمانه بود که توسط حکومت در یازده ثور در نشست کابینه به تصویب رسید که ما افشا کرده ایم.
بعد از افشاگری، افکار عمومی حساس شد و مردم به صحنه آمدند، مردم خواهان حق خود شدند؛ تامین عدالت و برابری در کشوری هستند که مناطق مرکزی بخشی از این سرزمین است. متاسفانه حکومت در برابر این خواست مردم از تدبیر کار نگرفت و به روش های دسیسه سازی، ایجاد جنگ روانی و ایجاد اختلاف و افتراق میان اقوام باهم برادر افغانستان، دست برد و تلاش کرد که مردم را در رویارویی قرار دهد که خوشبختانه مردم حماسه بزرگ را در ۲۷ ثور در کابل رقم زدند و تظاهرات میلیونی به راه افتاد، نشان داد که ملت افغانستان در برابر حق خود و در برابر اقدامات خائنانه، سکوت نمی کنند و به صحنه حضور دارند، تا تحقق عدالت، از پای نخواهد نشست.
اما حکومت اقدامات شرم آور، مانند گذاشتن کانتینرهای آهنین در خیابان های کابل، آن هم شب هنگام، پایتخت را فلج ساخت و خودش در پشت دیوارهای آهنین موضع گرفت. اما مردم ما و رهبری جنبش روشنایی با مدیریت بحران توانست از دسیسه و دامی که حکومت چیده بود، برای ایجاد خشونت آفرینی، بسیار با موفقیت و سربلندی عبور کند و مردم در ۲۷ ثور مدارای خود را به جهانیان نشان داد و حکومت را دسیسه هایش شکست داد و شرمنده ساخت.
اما این که تاکنون به خواسته های جنبش روشنایی پاسخ مثبت نداده است، حکومت به جای اینکه صدای عدالتخواهی شهروندان را بشنود، به روشهای بسیار مبتذل رو آورده است، مانند اختلاف انداختن و تفرقه ایجاد کردن! مثل همان ضرب المثلی است که می گوید تفرقه بینداز و حکومت کن. آخرین حربه اش که صدایش از مدت ها قبل در پستوهای کابینه و شورای وزیران شنیده بودیم و بسیار با هوشمندی، لحظه به لحظه تعقیب میکردیم، حالا میخواهند علنی کنند که راه بدیل است و طرح بدیل است، یعنی این که آرام باشید ما یک برق به سمت مناطق مرکزی خواهیم کشید، در حالی که خود این طرح بدیل یا راه بدیل، نقض کننده ادعای قبلی حکومت است.
پس پشت ماجرا برنامه های دیگری است و این ماجرا محروم کردن مردم است، محروم نگهداشتن بخشی ازجامعه افغانستان است. آخرین اخباری که رسیده است، کابینه و شورای وزیران تلاش دارند که یک نفاق را ایجاد کنند، خیال می کنند با پیشکش کردن طرح بدیل در میان صفوف جنبش روشنایی، اختلافات شکل خواهد گرفت و جنبش پراکنده خواهد شد، این خیال باطل است. جنبش برای دفاع از حقوق شهروندی و برابری، ایستاده است و تا تحقق عدالت که نتیجه آن خیر ملت است، ادامه خواهیم داد.

آقای بهزاد! آنانی که دست به نفاق افکنی میزنند و تلاش دارند تا اقوام را در مقابل همدیگر قرار دهند، در کدام سطح این نظام فعالیت دارند و هویت این افراد را بیان کنید؟
با کمال تأسف باید بگویم که رهبری حکومت، هر دو رأس حکومت فعلی افغانستان و شرکای شان در قدرت، در اختلافات دخیل هستند و رده های میانی اسیر دسیسه های سیاسی سران حکومت شده اند.
متاسفانه اخباری را دریافت کردیم که بعضی از افراد در سطوح میانی حکومت، تحت فشار قرار دارند تا سکوت کنند، حتی شاهد بودید که حکومت اعلام کرد، در تظاهرات میلیونی مردم، کارمندان حق اشتراک ندارند، خود این عمل خلاف قانون اساسی است و خودش قابل تعقیب است، یکی از موارد حقوق شهروندان است که دست به اعتراض بزنند، چرا کارمندان در تظاهرات شرکت نکنند؟ هرچند حکومت با توسل به دیوار کانتینرها تمام ادارات را تعطیل کرده بود.
ما اطلاعات داریم که در سطوح میانی، کارمندان مقصر نیستند حتی کسانی تحت فشار رهبری حکومت قرار دارند دست به مصاحبه میزنند که تحت فشار هستند. این رهبری حکومت است که سیاست تبعیض آمیز را پیشه کرده است. دست این حکومت برای گدایی پیش جهانیان دراز است که با سیاستهای فاشیستی و تبعیض آمیزش، ادامه داده و مردم افغانستان را محروم کنند که من فکر میکنم، این تلاش ها نتیجه نخواهد داد و خیزشهای متحدانه علیه تبعیض در افغانستان و خارج از کشور ادامه خواهد داشت و سیاستهای تبعیض آمیز حکومت را افشا خواهند کرد، تا جهان را متوجه نابسامانی ها و مظالم در افغانستان بکنند، این حکومت بدون کمک های جهان شانسی برای بقای خود نخواهد داشت.

پیشینه سیاست تبعیض آمیز حکومت به کجا بر میگردد؟ به حکومت آقای کرزی؟ اگر بلی، در آن وقت تعدادی از شخصیت ها حضور داشتند چرا از این سیاست حکومت جلوگیری نکردند؟ اگر منظورتان حکومت وحدت ملی است، بازهم شخصیت هایی در این حکومت هستند، چرا نمی خواهند که سیاست های تبعیض آمیز حکومت را خنثی کنند؟
ببینید، سیاست در افغانستان متاسفانه با ارزشهای انسانی، فاصله زیادی دارد. کسانی که در آستانه انتخابات شعارهای بسیار مد روز مبتنی بر ارزشهای انسانی می دادند و حالا خرشان از آب گذشته است، تمام وعده های شان را فراموش کرده اند، زور آن ها به محروم ترین قشر جامعه افغانستان میرسد. به همین منظور، امروز به صحنه آمده ایم تا مناسبات را تغییر دهیم که این مناسبات ظالمانه است. در حکومت قبلی هم تبعیض جریان داشت، در رابطه به پروژه های ملی در برخی مناطق مرکزی کلان، هیچکاری صورت نگرفت؛ نه معدن، نه سرک، نه فابریکه، هیچ کاری صورت نگرفته است، در هیچ جای مناطق مرکزی اثری از سرمایه گذاریها دیده نمی شود.
اما این مسئله توتاپ که لطف موقعیت جغرافیای مناطق مرکزی است به خاطر این که ظرفیت در سالنگ نیست، امکانپذیر هم نیست که لین برق از روی سالنگ عبور کند و هرگاه عبور کند، باید کانال حفر شود و بعد از آن، برق فعلی کابل ۵ ماه باید قطع شود. از این رو، این لین از مسیر سالنگ امکانپذیر نیست و دشواری های زیادی دارد. متاسفانه این سیاست از گذشته جریان داشت. از حکومت قبلی و حتی می توانیم از حکومت های قبلی از زمانی که نامش افغانستان گذاشته شده است، شاهد ستم، تبعیض و نابرابری و بیعدالتی بوده ایم، از همین خاطر مردم خاکستر نشین شده اند، دست دولتمردان برای گدایی پیش جهان دراز است. از این جهت این سیاست سابقه دار است اما در مورد رجال، باید بگویم که ما یک حرف داریم، مردم هم بدانند، آنانی که در حکومت گذشته و حکومت کنونی هستند، به غفلت ها پایان دهیم و غفلت های گذشته را جبران کنیم، نگذاریم مردم بیش از این، تحقیر شوند. انسانهای این سرزمین، درد بی عدالتی را بیشتر از این تحمل نخواهند کرد. در گذشته ها هرچی بوده تمام، حالا از جدید شروع کنیم برای عدالتخواهی. حکومت هم راهی نخواهد داشت جز پذیرفتن عدالت در برابر مردم.
تا زمانی که مردم همراه جنبش هستند، از تطبیق ماستر پلان برق از امتداد مسیر بامیان، میدان وردک به کابل و الی جنوب، حمایت می کنیم به گذشته ها برنمی گردیم و به همراهی آن ها افتخار می کنیم.
اما هرگاه کسی با دسیسه های حکومت همراه شود و بخواهد در صفوف مردم اختلاف ایجاد کنند، جنبش روشنایی منتظر او نخواهد نشست، این جنبش به راهش ادامه می دهد وکسی که اختلاف ایجاد کنند، جبنش روشنایی از سد راه خود حذف خواهد کرد.

آقای بهزاد! تلاش هایی صورت گرفت تا برخوردها در برابر این پروژه بیشتر اتهام قومی را به خود بگیرد که واکنش هایی را در برخی نقاط افغانستان مشاهده کردیم، شهروندان میخواهند بدانند که این عملکرد جنبش روشنایی و تظاهرات میلیونی شهروندان کابل، چرا به سمت مسائل قومی منحرف شد؟ دیدگاه تان چیست؟
واقعیت این است که مقاومت ما بر سر خط توتاپ، تنها در راستای منافع یک قوم و یک بخش از مردم نیست. بر اساس دلایل و برآوردهای علمی، فنی و مسلکی که موسسه بین المللی فیشنر با خود دارد و کارشناسان داخلی هم تایید کرده اند مسئله امتداد خط توتاپ در راستای منافع کلان اقصادی است که از مسیر بامیان عبور کند. در مسیر بامیان، میدان وردک ذخایر معادن ذغال سنگ را داریم، یکی از مسایلی که فیشنر اشاره کرده است، افغانستان به طور درازمدت نمی تواند متکی به برق های وارداتی باشد، برشنا هم اعلام کرده است که بهای برق را در کشور افزایش یافته است. فیشنر به صراحت گفته است افغانستان به طور کوتاه مدت از برق وارداتی مجبور است که استفاده کند اما این لین در مسیر امتداد بامیان عبور کند که ذخایر عظیم ذخال سنگ قرار دارد و همینطور مناطق همجوار نیز با معادن همراه است که هرگاه برق وارداتی قطع شد، دیگر نیازی به ایجاد تاسیسات برق جدید نباشد، تاسیسات باشد، برق مناطق جنوب و پایتخت افغانستان نباید قطع شود.
ما نیازمند بهره برداری از معادن هستیم؛ در مسیر لین برق از بامیان، ذخایر عظیم معادن آهن را داریم، معدن حاجیگگ که در جهان معروف است. بالاترین معدن آهن است. ما در سیاه دره یکاولنگ، معادن آهن دیگری داریم از این جهت است، برق وارداتی به هیچوجه امکانپذیر نیست که به معادن استفاده کنیم. این کمک دیگری است به اقتصاد کشور.
تمامی این موارد گامی است به سوی بهره برداری ملی؛ این معادن مربوط به هزاره ها نیست، حکومت همه چیز را قومی کرده است. معادن به تمام ملت مربوط می شود و اگر قرار است، برق کابل قطع نشود، و اگر برنامه داریم که به اقتصاد کشور آسیب نرسد، باید این کار صورت گیرد و خط لین برق ترکمنستان از مسیر بامیان عبور کند.
البته حکومت طوری وانمود کرده است که اهالی بامیان و جنبش روشنایی، برق توتاپ را برای هزاره جات میخواهند که به شدت غلط است، چرا حکومت دروغ می گوید؟ چرا رییس جمهور در لندن دروغ می گوید؟ برای رییس جمهور شرم است که پیش جهانیان دروغ بگوید. می گوید که اگر لین از سالنگ بگذرد شش میلیون نفر برق استفاده خواهد کرد و از بامیان صدهزار نفر. این دروغ را دنیا شنید، اطلاعات دقیق داریم که سفرای خارجی در کابل به حکومت گفته اندکه راضی نیستند از پول این کشورها برای نفاق افکنی در کشور استفاده شود. جاپانی ها گفته اند که کمکهای ما باعث تضادهای قومی می شود، ما کمکهای مان را به افغانستان قطع می کنیم. این دروغ است که رییس جمهور به جهانیان در مورد توتاپ گفته است. هیچ فرقی نمی کند از مسیر بامیان بگذرد، افراد بیشتری استفاده می کند، نهایت این لین کابل و جنوب افغانستان است.
حکومت درصدد نفاق افکنی قومی است، ما بیشترین همراهی ها را در این مدت داشته ایم و آشکار شد، عیان شد و مردم دانستند که حکومت دروغ می گوید، درصدد نفاق افکنی قومی است. ما از جنوب و شمال، شخصیت های بزرگ و معتبری مثل استاد عطا که یکی از شخصیت های سیاسی در کشور است، پیام داده اند و موضع گرفتند که با تمام قدرت در کنار جبنش روشنایی قرار گرفته اند.این ها شخصیت های هزاره نیستند، چهره هایی نیستند که مربوط به قوم هزاره باشند.
بنابراین، توتاپ مربوط به یک قوم نیست، البته سیاست حکومت این است که یک قوم را در محرومیت حفظ کند اما به خاطر این سیاست، هزاره ها را محروم کند، هزاره ها خانه شان روشن نشود، صاحب اقتصاد نشود، میخواهد کل اقوام را مجازات کند، جنوب و شمال را متضرر سازد، بعد اقوام را به جان هم بیندازد. ضرب المثل است که می گوید تفرقه انداز و حکومت کن، سیاست حکومت هم همینگونه شده است.

جناب بهزاد! شما از سیاست کانتینری حکومت یاد کردید، در واقع همه گمان می کنند که پایه این نظام سست شده است، حکومت با ایجاد موانع بزرگ با استفاده از کانتینرها در برابر جنبش روشنایی، در واقع کدام موضوع را ثابت کرد؟ آیا حکومت نگران سقوط بود؟
در رابطه با تظاهرات میلیونی ۲۷ ثور، خوب است که موضوعاتی را شریک کنیم. دو روز قبل از تظاهرات، ما در ستاد تظاهرات هیئتی را به وزارت داخله فرستادیم، طبق احکام قانون اساسی و قانون تجمعات و تظاهرات، ما مسیرهای ده گانه تظاهرات را به وزارت داخله اعلام کردیم، یعنی ۴۸ ساعت قبل از مقرره، نهادهای امنیتی را در جریان گذاشتیم.
اما شب تظاهرات، بیانیه ای از وزارت داخله صادر شد خلاف احکام قانون. آن ها مسیرهای ده گانه را لغو اعلام کردند و بر اساس میل خودشان، مسیر تعیین کردند، آن مسیری که حکومت تعیین کرده بود، برای تقابل آفرینی بود که مردم از غرب کابل هدایت شود به جاده میوند و چمن حضوری برسند تا در آن جا برخوردها با سایر شهروندان به وجود بیاید که سرانجام آن خشونت بود.
برای حکومت شرم است، ننگ است که برای حفظ خود و فرار از پاسخگویی دست به چنین دسیسه ها و فتنه ها بزند. بنده ساعت ده شب با وزیر داخله صحبت داشتم، وزیر داخله نوعی زورگویی را در برابر جنبش روشنایی داشت که این تصمیم گرفته شده است.
ما در پی آشوب نیستیم و نبودیم. ما اهل انتحار و خشونت نیستیم اما اهل مقاومت هستیم. دیگران مقاومت مان را دیده اند امیدوار هستیم که حکومت زیاد ما را نیازماید، اما این بار با حرکت های مدنی، حکومت را وادار می کنیم که تن به خواسته های جنبش روشنایی بدهد.
برای ما مضحک بود، حکومتی که زور می گوید و از سوی هم، پشت کانتینرها پناه میگیرد و شهر را تعطیل می کند. به هرحال، بحران مدیریت شد، ما حاضر نیستیم در جنبش روشنایی، یک قطره خون ریخته شود. شما دیدید که بدون اینکه خبر باشیم، مردم ما، زنان، مردان، جوانان، با دسته های گل از خانه برامدند، وقتی قدم به خیابان گذاشته اند، با وجودی که جمعیت قابل پیشبینی نبود، اما دیدید مردم انتظامات گرفته بودند، و نیروهای امنیتی را با دسته های گل تقدیر کردند، و این مردم سیاست حکومت را ناکام کردند و جلو خشونت را گرفتند و با موفقیت مدیریت شد که این امر باعث سربلندی ما و سرشکستگی حکومتی ها شد.
حرف ما به حکومت این است که با سیاست کانتینری، نمی توانید صدای عدالت خواهی را خفه کنید، این صدا در سطح جهان بلند است. روز اول که گفته بودیم، جهان را برای تان تنگ خواهیم کرد، سفرهای خارجی را زهرجان تان میکنیم، فکر کردند که لاف است؛ در لندن دیدید که چه کاری صورت گرفت. این هفته گذشته در شهرهای مختلف جهان خواهید دید و این خیزش های متحدانه در جهان ادامه دارد و جهان را برای رهبران حکومت تنگ خواهیم کرد.
با این حال، یا عدالت تطبیق می شود که توتاپ از بامیان میگذرد و یا هم صفحه جدیدی در افغانستان گشوده خواهد شد.

ما شاهد بودیم که برخی بزرگان گام به گام جنبش روشنایی را همراهی کرد اما در دقیقه ۹۹، در میان جنبش روشنایی حضور نداشتند، عدم حضور آنان، ذهنیت های جنبش روشنایی را به سوی معامله گری کشاند، آیا شما فکر معامله را در مورد پروژه توتاپ، در ذهن تان مرور کرده اید؟
تا این لحظه هیچ معامله صورت نگرفته است و جای معامله نیست. این جبنش مطالبه اش مشخص است. چیزی مبهم نیست که برای معامله صورت گیرد، سازش پنهانی صورت نگرفته است. حرف واضح است، ماسترپلان اصلی برق تطبیق شود و توتاپ به خاطر منافع ملی و محرومیت زدایی باید از مسیر بامیان بگذرد. جایی برای معامله نیست. هرکسی که تلاش کند آبرویش خواهد رفت اما در رابطه به این که در تظاهرات نبود، نمایندگان شان بوده اند، فعالیت داشته اند اما سیاست حکومت اختلاف افکنی است. حکومت به انواع دسیسه دست زد تا جنبش را پراکنده کند اما موفق نشد. این که برخی چهره های مطرح معاونین رییس جمهور و اجرائیه با توجه به وعده هایی که داده اند، از خودشان پرسیده شود اما می گوییم دسیسه های اختلاف افگن را کنار بگذارد و بحران خلق نکند و دیگران متوجه باشند که صف مردم مستحکم است و مطالبه ما روشن است، حرف های بدیل و حرف هایی که می شنویم توتاپ نه، برق دیگری به مناطق مرکزی وصل می شود، نخیر این خیانت است و نمی پذیریم، ما گروگان کسی نیستیم. هیچ یکی از اقوام گروگان نیست، مردم را گروگان نسازید، چه منطق است که باید همیشه در بیرون از مناطق مرکزی پایه های برق اعمار شود؟
پروژه ای به نفع مردم و اقتصاد کشور که از باید مناطق مرکزی عبور کند، مردم مناطق مرکزی گروگان این کشور نیست و این سیاست گروگانگیری را در جهان افشا می کنیم که در افغانستان جرئت کردند تا مردمان را به گروگان گیرند.

آقای بهزاد! در پایان، اقدامات بعدی این جنبش برای تحقق خواسته های شان به خصوص در مورد پروژه توتاپ چی خواهد بود؟

موج اعترضات مدنی دوام می کند. مردم ما اهل انتحار و انفجار وخشونت نیستند. ما با اعتراضات متحدانه با خیزش های متحدانه مدنی، حکومت را وادار می کنیم که تن به حق بدهد، در داخل کشور و خارج از کشور فضا را برای رهبران حکومت تنگ خواهیم کرد. بناءاً تدابیری روی دست داریم که مرحله به مرحله در تناسب به شرایط، عملی خواهیم کرد. اگر تن به خواسته های ما ندهند، این خیزش ها جلوه های جدی تری را دارد.
گفتگو از وحید فرزان- خبرگزاری جمهور