دلیل سقوط ولسوالی ها، بی مهری با مجاهدین است

آقای محقق در انتخابات گذشته، بعنوان معاون دوم داکتر عبدالله وارد انتخابات ریاست جمهوری شد و اکنون معاون ریاست اجرائیه حکومت وحدت ملی است.
فعالیت های حکومت وحدت ملی در یکسال گذشته، مورد قناعت مردم افغانستان قرار نگرفته است؛ حکومتی که موفق نشد به زندگی مردم سر وسامان دهد و میزان ناامنی ها را بکاهد. گذشته از چالش امنیتی، وضعیت اقتصادی افغانستان نیز با گذشت هر روز روبه وخامت رفته، و هزاران جوان افغانستانی را روانه کشورهای دیگر نموده است.
در نخستین ماه های حکومت وحدت ملی، ولسوالی های برخی ولایات به دست طالبان سقوط کرد. آخرین و نگران کننده ترین آن، سقوط ولایت قندوز،به دست طالبان بود....
برای روشن شدن چگونگی کارکردهای یکساله حکومت وحدت ملی، خبرگزاری جمهور به سراغ حاجی محمدمحقق معاون دوم ریاست اجرائیه رفته و این موضوعات را در گفتگو با استاد محقق جویا شده است.

جناب استاد! تشکر از شما که در این شرایط، وقت تان را در اختیار خبرگزاری جمهور گذاشتید، نخستین پرسش را در خصوص وضعیت مردم قندوز مطرح می کنیم؛ از وضعیت مردم این ولایت بگویید.
تشکر، در رابطه به قندوز شما هم شنیده اید، چیزی که باید رسیدگی شود، وضعیت مهاجرینی است که از قندوز به ولایات همجوار رفته اند. هم از طرف کمیته حالات اضطرار و هم از سوی مؤسسات بین المللی کمکهای عاجل و ضروری به مردم انجام شود.
برای آن هایی که در شیرخان بندر، گیر مانده بودند اقداماتی صورت گرفته و نیز زخمی های شهر قندوز توسط وزارت صحت عامه و سایر نهادهای صحی، به زودی ممکن به شهر قندوز برسانند و به شفاخانه ها انتقال داده شوند.
در کل، وضعیت شهر فعلا خوب است و مخالفان مسلح تلفات سنگین، صدها کشته و زخمی داده اند.

خب سقوط قندوز، همه را تکان داد، تکانی که هیچ وقت مردم در چهارده سال گذشته، فکر سقوط یک ولایت را نمی کردند. این که حکومت وحدت ملی تشکیل شد تعدادی از ولسوالی ها نیز سقوط کرد. از زمان تشکیل حکومت وحدت ملی، یک ولایت هم سقوط کرد...
در چهارده سال گذشته سقوط ولایت مطرح نبود، شما می دانید که چندصد هزار نیروی بین المللی بود و آن ها به تمام اوضاع مسلط بودند و او طالبی که از مرکز تعلیم و تربیه حرکت می کرد و داخل می شد، از همه جا زیر نظر و تحت کنترول بود، هرگاه طالبان گروه های ده نفری را تجمع می کردند، سرکوب می شدند اما حکومت وحدت ملی وقتی شکل گرفت، امکانات افغانستان محدود شد و یکباره با مشکل مواجه شدیم. حکومتی یکباره با موجی از جنگ ها و دسایس و حوادثی که تحمیل می شود مواجه شد. از سوی دیگر، اردوی ملی هم نوپا است و تجربه جنگ مستقلانه را نداشتند. این نیرو نیازمند بود که یک بار آزمایش جنگ مستقلانه را به تجربه گیرند.
یک سال است که جنگ است و سقوط قندوز در یک حادثه بود که همه را تکان داد اما نیروهای امنیتی خوب عمل کردند. لانه های دشمن در حال تخریب شدن است و در آینده قندوز، باثبات خواهد شد که دلیلش همین است که قوت های خارجی رفته و ما تجربه جنگ مستقلانه را نداشته ایم و بعضی جاها به دست طالبان افتاد.

تجمع هراس افگنان خارجی و داخلی در شمال به ویژه قندوز؛ آیا این زنگ خطر جدی برای ولایات همجوار خواهد شد که شاید این بار تجربه تلخ قندوز در ولایات همجوار تکرار شود؟
زنگ خطر نیست، بلکه همه اش خطر است، حالا که ماه ها در شمال افغانستان جنگ است و همه جا جنگ است ولی امیدوار هستیم که مهار می شود و تا آخر همینطور ادامه نخواهد یافت.

جناب استاد! گاهی شاهد نارضایتی های مردم هستید؛ اگر وضعیت به همین منوال پیش برود می توان به سقوط نظام فکر کرد؟
این بستگی دارد به سخنگویان حکومت. نحوه اطلاع رسانی سخنگویان حکومت ریاست جمهوری و ریاست اجرائیه. هرکاری کاری که انجام می شود به مردم برسانند. در یکی از جلسات شورای امنیت و کابینه بحث شد که وزرای اقتصادی و وزرای امنیتی دستاوردهای شان را به مردم اعلام کنند تا به مردم امیدواری داده شود. سخنگویان شان توجیه کنند برای مردم. اگر سکوت کنند و در یک مغاره درآیند، مردم سردرگم می شوند و نارضایتی ها و بی اعتمادی پیش می آید. باید خود حکومت به مردم اطلاع رسانی کند و این شایعات معامله و ستون پنجم، این موضوعات را به مردم روشنی دهند

در ادامه این وضعیت شاید خبر داشته باشید که سران جهادی، حرف از مسلح شدن نیروهای جهادی می زنند تا با همکاری دولت با طالبان بجنگند. همکاری این مجاهدین را با حکومت چگونه ارزیابی می کنید؟ موافق هستید یا مخالف؟
البته من در این رابطه حرف هایی دارم که اگر حکومت در نظر بگیرد برای حکومت مفید است. کاستی هایی که هست، ولسوالی و حتی ولایتی سقوط می کند و اردو ضعیف می شود، دلیلش بی مهری با مجاهدین است که از ۱۵ سال بدین سو از صحنه نظام دور گذاشته شدند و تحت نام های مختلف بدنام شان کردند.
این کار حکومت، به این معنی است که خود را از امواج پشتیبانی مردم جدا کرده است و یقینا کار حکومت اشتباه است و مجاهدین تمامیت ملت است. اگر در کنار اردو، پولیس و امنیت ملی، نیروهای مجاهدین فعال شوند دیگر معضل طالبان حل می شود. اگر این طوری پیش برود و مجاهدین از صحنه نظام حذف شوند، مجاهدین یا به دشمن جذب می شوند یا در قبال این کشور بی تفاوت خواهند ماند که بی تفاوتی مجاهدین و دور کردن آنها وضعیت افغانستان را وخیم تر می کند.
در ساختار نهادهای امنیتی، عناصر جهادی دور زده شده است و قطعاتی که از مجاهدین بوده مورد استفاده قرار گرفته نشدند، بدبینی هایی ایجاد شده است و اگر این طوری پیش برود این نیروی ملت از بدنه ما جدا می شود.

مجاهدین در طول چهارده سال گذشته به حاشیه رانده شدند، حالا بازهم دور کردن مجاهدین از صحنه نظام چه تاثیری می تواند بر وضعیت داشته باشد؟ در حالی که حکومت علاقه ای به همکاری نیروهای جهادی ندارد!
من عرض کردم که سیاه نمایی را از سر مجاهدین دور کند. بدنامی مجاهدین به ضرر حکومت است. مجاهدین تفنگ سالار و ناقض حقوق بشر نیستند. از این ها در اردو، پولیس و پولیس محلی و در هر عرصه استفاده شود، بدون تعلل و وقت تلفی. همین مجاهدین هستند که مناطق را به دست میگیرند و جنگ را با طالبان مهار می کنند.

جناب استاد! سیاست افغانستان در قبال پاکستان نسبت به گذشته تغییر کرده است. شما با سیاست کابل در برابر اسلام آباد هم نظر هستید؟
پاکستان اگر خوب یا خراب می کند بر اساس استراتیژی خود می کند. ما باید مرزهای خود را بسته کنیم، ارتش و پولیس را تقویت کنیم و دشمن اگر چیزی داخل خاک ما روان می کند با قاطعیت مقابله کنیم و وحدت و قدرت داشته باشیم، باز آن وقت هیچ کشوری علاقه مداخله به خاک ما نخواهد داشت.
وقتی دروازه ی سرای باز باشد هرکسی هرکاری می کند. اما نیاز است ما باید دروازه خود را محکم کنیم و مرزهای مان را بسته کنیم و حفاظت کنیم.

وقتی که تمامی آسیب ها را از مرزهای مان بخصوص از پاکستان می خوریم، چرا تاکنون توجه نشده است که مرزها مورد کنترل قرار گیرد؟
انجام این کار، دیپلماسی کار دارد. دیپلماسی که در نتیجه آن، کسی به امور داخلی ما مداخله نکند و ماهم به کار کسی مداخله نکنیم. برای همه اینها استحکامات، تدابیر امنیتی و نظامی کار است. ما با پاکستان دو هزار کیلومتر مرز داریم، نیاز است با روی دست گرفتن نیروهای قوی، علاقه داشته باشیم تا مرزهای مان کنترل شود.

فعالیت حکومت وحدت ملی در یکسال گذشته چگونه بوده؛ انتظارات را برآورده توانسته اید؟
خب چالش هایی در یک سال گذشته در حکومت وحدت ملی وجود داشت و امیدواریم که این چالش ها هرچی زودتر حل شود.

گفتگو از وحیدفرزان – خبرگزاری جمهور