چرا و چگونه با پاکستان صلح کنیم؟

شورای امنیت ملی گفته که قرار است گفتگوهای صلح افغانستان و پاکستان با حضور نمایندگان چین و امریکا در آینده نزدیک برگزار شود.
قادرشاه؛ سخنگوی شورای امنیت ملی گفته که مقام‌های افغان و پاکستانی در این نشست پیرامون راهکاری برای رسیدن به «صلح» میان دو کشور گفتگو خواهند کرد.
پاکستان هم تأیید کرده که گفتگوها قرار است در عمان برگزار شود.

پیش از این شورای امنیت ملی تایید کرده بود که مقام‌های افغان و پاکستانی برای پیشرفت گفتگوهای صلح میان دو کشور برخی خواسته‌ها را از همدیگر مطرح کرده‌اند. یکی از این خواسته‌ها تبادل زندانیان میان دو کشور است.
گفته می‌شود که حنیف اتمر؛ مشاور امنیت ملی اشرف غنی اخیرا در دیدار با خواجه آصف؛ وزیر خارجه پاکستان، از او خواسته است تا پنج عضو ارشد طالبان را که در پاکستان زندانی هستند به دولت افغانستان تحویل دهد.
این زندانیان از جمله شامل ملا غنی برادر؛ عضو سابق رهبری شورای کویته، ملا عبدالمنان نانی، ملا صمد ثانی و ملا سلیمان هستند.

مذاکرات صلح میان افغانستان و پاکستان با حضور بازیگران منطقه ای و بین المللی در عمان در شرایطی قرار است برگزار شود که پیش از این، اشرف غنی؛ رییس جمهوری بارها خواستار گفتگوهای صلح میان دو کشور شده است.
این نشان می دهد که آقای غنی نسبت به حامد کرزی؛ رییس جمهوری پیشین، مواضع واقع بینانه تری نسبت به مسایل مبتلابه در روابط افغانستان و پاکستان دارد.

او آشکارا می گوید که معضل و مانع اصلی در مسیر برقراری صلح و مبارزه با تروریزم در افغانستان چیست.
او از اینکه افغانستان و پاکستان در روابط دو جانبه خود، مشکلات جدی و اساسی دارند، بدون هیچ گونه ملاحظه کاری و پرده پوشی صحبت می کند.

آقای غنی پیش از این بارها گفته است که افغانستان و پاکستان در طول سال های گذشته در یک جنگ اعلام ناشده قرار داشته اند‌ و اکنون زمان آن فرارسیده است که دو کشور وارد گفتگوهایی سازنده برای صلحی اعلام شده شوند.
این همان چیزی است که باور بسیاری، ضرورت اصلی شرایط امروز افغانستان است.

این همان رویدادی است که احتمالا خواهد توانست گرهی از کار فروبسته صلح در افغانستان باز کند و لازمه رسیدن به این هدف نیز در قدم اول، کنار گذاشتن ادبیات استعاری، تلویحی و زبان ایما و اشاره و وداع دایمی با تابوهای سنگ شده در این رابطه است.

وقتی پاکستان برای رسیدن به اهداف خود در افغانستان، رسما و مستقیما از گروه های تروریستی مانند طالبان و سایر گروه ها، حمایت می کند و آنها را به افغانستان گسیل می دارد و وقتی رهبران تروریست های طالبان و القاعده و شبکه حقانی و داعش و... همه در پاکستان مستقر اند و در آنجا می میرند، دیگر هیچ جایی برای پرده پوشی و پنهان کاری باقی نمی ماند.

مقام های افغانستان به جای مذاکره با طالبان باید مشکلات امنیتی کشور را رو در رو با پاکستان در میان بگذارند و از آن کشور بخواهند که هدف آن از راه اندازی جنگ کنونی در افغانستان چیست.

خط دیورند به عنوان یک عامل مهم و کلیدی و به مثابه ماشین مولد بحران و ناامنی و بی ثباتی در افغانستان، می بایست به صورت اصولی و مطابق عهدنامه های بین المللی و قواعد مربوط به حقوق بین الملل، حل و فصل شود.
افغانستان بیش از این نمی تواند تاوان و هزینه مرگبار و ویرانگر یک جنگ اعلام ناشده را بپردازد و حاکمان و دولتمردان کشور باید این شجاعت را داشته باشند که برای حل بنیادی مسایل کشور، پاکستان را برای گفتگوهای صریح و استراتژیک به پای میز مذاکره بخوانند.

شاید این اقدام، در قدم اول، نیازمند شکستن تابوهایی باشد که پرداختن به آنها سال ها در افغانستان در نتیجه برخوردهای نابخردانه و احساسی شاهان و حاکمان خیره سر و ملی گرایی فاقد عقلانیت، ممنوع بوده است؛ اما شرایط حاد جاری در کشور، نیازمند برخوردی عاقلانه و شجاعانه با این مسایل پس از یک تاریخ سکوت و محافظه کاری است.

بنابراین، صلح با پاکستان پیش نیاز صلح با طالبان است و اگر دولت افغانستان بتواند به این مأمول دست پیدا کند، کلید صلح با طالبان و سایر گروه های تروریستی نیز به خودی خود به دست آمده است.
سخت است اما ناممکن نیست.

استراتژی تازه ترامپ نیز شاید بتواند پاکستان را مجاب کند که چاره ای جز حل و فصل مشکلات دیرینه اش با افغانستان از مسیری به غیر از گفتگو و صلح وجود ندارد. بنابراین، دولت افغانستان باید با تهور و شجاعت وارد عرصه مذاکرات مستقیم با پاکستان شود و این تهور زمانی معنا پیدا می کند که دوطرف، صادقانه و فارغ از هر گونه رنگ و ریای محافظه کارانه، همه مسایل از جمله معضل دیورند را بی هراس، روی میز مذاکره بگذارند و برای دریافت راه حل، صریح و بی پرده، رایزنی کنند.
 
عبدالمتین فرهمند- خبرگزاری جمهور