دسترسی به اطلاعات به سبک اشرف غنی

به دنبال پاسخ ندادن اشرف غنی به پرسش‌های شماری از خبرنگاران داخلی، نهادهای مدافع حقوق خبرنگاران این برخورد رئیس جمهور را غیرقابل قبول و به شدت نگران کننده خواندند.

اشرف غنی در نشست خبری در پیوند با سفر اخیرش به کشورهای استرالیا، اندونزی و سنگاپور، از پاسخ دادن به پرسش‌های شماری از خبرنگاران خودداری کرد و گفت که فقط به پرسش‌های مربوط به سفرش پاسخ می‌دهد؛ اما زمانی که خبرنگار شبکه الجزیره پرسشی به زبان انگلیسی در مورد نشست مسکو، مطرح کرد رئیس جمهور غنی به آن پاسخ داد.

شاه حسین مرتضوی؛ سرپرست سخنگوی ریاست جمهوری، در فیسبوکش نوشت:"خبرنگاران براساس تفاهم وعده کرده بودند که در پیوند به موضوع کنفرانس سؤال می‌کنند".

برخورد اشرف غنی با خبرنگاران داخلی نشانگر میزان باور و ایمان و احترام او به آزادی بیان و جریان آزاد اطللاعات است.

اینکه سخنگویان ارگ می گویند که خبرنگاران با رییس جمهور توافق کرده بودند که خارج از چارچوب سفر او به آسیای شرقی و استرالیا، سؤالی مطرح نکنند نیز یک فرافکنی محض است که آشکارا بدیهی ترین و ابتدایی ترین اصول و لوازم آزادی بیان و جریان آزاد اطلاعات را نقض می کند؛ زیرا این خود از مصادیق بارز اعمال سانسور از سوی اشرف غنی است و هیچ توجیهی جز دیکتاتورمآبی و مدیریت آگاهانه و سازمان یافته رسانه های همگانی و آزاد ندارد.

چرا رییس جمهور چنین شرطی را مطرح می کند؛ آنهم در شرایطی که او پس از ماه ها، یک نشست خبری با خبرنگاران برگزار کرده و در این مدت، بسیاری از پرسش ها و ابهام های موجود در کار حکومت، برای رسانه ها و خبرنگاران بی پاسخ مانده است؟

آیا در این میان چیزی وجود دارد که آقای غنی نمی خواهد با خبرنگاران و از طریق آنان با مردم در میان بگذارد؟ اگر چنین است پس تکلیف قانون دسترسی به اطلاعات که خود آقای غنی، آن را امضا و اجرایی کرده است، چه می شود؟ آیا سراسر این قانون و امضای رییس جمهور، یک دروغ محض بود و واقعیت نداشت؟ آيا رییس جمهور خود به آنچه امضا کرده است، عمیقا بی باور است و آن را نادیده می گیرد؟

بدتر از همه اینها اینکه آقای غنی برخلاف همان شرط غیر اصولی اش، به پرسش خبرنگار الجزیره در مورد نشست مسکو، پاسخ می دهد و به این ترتیب، شرطی را که خود، تعیین کرده، نقض می کند؛ با این وجود، وقتی نوبت به خبرنگاران داخلی می رسد در یک برخورد عمیقا ناامیدکننده و تبعیض آمیز، آنها را از طرح پرسش های خارج از چارچوب سفر خارجی اش، برحذر می دارد. دلیل این برخورد دوگانه گزینشی با رسانه های داخلی و خارجی چیست؟

به راستی به قول مسعود ترشتوال، اشرف غنی هم تحت تأثیر نحوه برخورد دونالد ترامپ با رسانه ها قرار گرفته و رسانه های همسو و ناهمسو را از هم تفکیک کرده است؟

پاسخ این پرسش ها هرچه باشد، واقعیتی که وجود دارد این است که علیرغم اصرار ارگ در توجیه این حرکت اشرف غنی،‌ معنای این برخورد دوگانه و سخیف و غیر اصولی او با خبرنگاران داخلی، چیزی جز خصلت دیکتاتورمآبانه و خودخواهانه یک رییس جمهور بی باور به آزادی بیان و جریان آزاد اطلاعات نیست و نخستین پیامد این رفتار، نقض صریح و آشکار قوانینی است که خود او در زمینه آزادی رسانه ها و دسترسی آزاد آنها به اطلاعات، امضا کرده است.

این در حالی است که آقای غنی در برج عاج ریاست جمهوری، قدرت واقعی رسانه های همگانی را به درستی محک نزده و تصوری از میزان و دامنه اثرگذاری رسانه ها و کار رسانه ای در افغانستان ندارد. او ظاهرا نمی داند که رسانه های داخلی را با تحقیر و سانسور و شرط بندی در طرح سؤال و رفتارهایی از این قبیل، نمی توان تحت حاکمیت خود درآورد و کنترل کرد.

او شاید بتواند با خریدن چند فعال رسانه ای و گماشتن آنها به سمت های سمبولیک و بی مصرف حکومتی، بخشی از منتقدانش را به سکوت وادارد؛ اما این چیزی از قدرت رسانه ها در استیفای حق آزادی بیان و دسترسی به اطلاعات نخواهد کاست.

آقای غنی احتمالا فراموش کرده است که اگر او حق رسانه ها در دسترسی به اطلاعات را علیرغم قوانین صریح موجود در این زمینه، نقض کند و نادیده بگیرد، رسانه ها هم می توانند با تحریم یکجانبه اخبار مربوط به ریاست جمهوری، حق حکومت بر خود را نادیده بگیرند. در آن صورت، اشرف غنی آیا می تواند به کمک خبرنگاران الجزیره بر موج ضد حکومتی رسانه های آزاد افغانستان غلبه کند؟

فاطمه موسوی- خبرگزاری جمهور