علما، تروریزم و یک واکنش دیرهنگام

مولوی قیام الدین کشاف؛ رییس شورای علما می گوید که فتوای جهاد در افغانستان ناروا است و آنهایی ‌که فتوای جهاد داده‌اند، ناحق هستند.
مولوی کشاف، روز سه شنبه در دیدار با رییس اجرایی، حمله تروریست ها بر شفاخانه سردار محمدداوود را محکوم کرد.
او تصریح کرد: "ما با یک دشمن بی‌رحم، مکار و غدار طرف هستیم. آنان با حمله بر شفاخانۀ سردار داوود نشان دادند که به هیچ ارزش انسانی پای‌بند نیستند. جنایت آنان در تصور انسان نمی‌گنجد. هیچ کسی قتل عام یک شفاخانه را در مخیلۀ خود هم نمی‌گنجاند، چون چنین عملی تاکنون صورت نگرفته بود. اما آیا در این حمله کدام کافر را کشته‌اند؟!"

مولوی کشاف خطاب به آنهایی ‌که در افغانستان، اعلام جهاد کرده‌اند، گفت:"شما در افغانستان اعلام جهاد کرده‌اید و گفته‌اید که در مسجد حملۀ انتحاری و انفجاری کنید، آیا در مساجد، امریکاییها نماز می‌خوانند؟ در محراب بمب می‌گذارید، آیا امریکایی‌ها در محراب مساجد می‌ایستند؟ بر مراسم جنازه حمله می‌کنید، آیا در نماز جنازه امریکایی‌ها شرکت می‌کنند؟"

کلیات موضع مولوی کشاف در محکومیت اعمال و رفتارهای تروریست ها که با توجیه شرعی نیز صورت می گیرد، کاملا معقول و منطقی است؛ اگرچه آقای کشاف در نهایت، روشن نمی کند که «جهاد» بر علیه امریکایی ها در افغانستان، واجب است یا نیست. یا به بیان بهتر، اگر در مسجد و محراب و نماز جنازه، امریکایی ها حضور داشته باشند، اقدام تروریستی علیه آنها «جهاد» محسوب می شود و مشروع است یا خیر!

به هر حال، مولوی کشاف سال هاست که به عنوان رییس شورای سرتاسری علمای افغانستان فعالیت می کند. او در طول این سال ها، به صورت منظم، ریاست جلسات عمومی علمای سراسر کشور را بر عهده داشته است؛ اما همواره نسبت به مشکلاتی که «جهادگران تروریست» برای مردم افغانستان به وجود آورده اند، با مماشات و مدارا برخورد کرده و با محافظه کاری و مصلحت اندیشی غیر قابل توجیهی از کنار این مسایل، عبور کرده است.

این در حالی است که وقتی تروریست ها با استفاده از نام اسلام و جایگاه و نفوذ عالمان دینی در میان مردم، اقدام به توجیه اعمال جنایتکارانه و ضد اسلامی خود می کنند، اصلی ترین وظیفه شورای علمای به رهبری آقای کشاف نیز ایستادن در برابر سوء استفاده از نام دین و عنوان شریعت برای مشروعیت بخشیدن به سبعیت و خشونت و قساوتی است که تروریست ها اعمال می کنند.

نیاز به توضیح نیست که تروریزم بین المللی و ایدئولوژي منحطی که به عنوان پشتوانه اعتقادی و اتاق فکر آن عمل می کند، به نحو بی رحمانه ای از نام اسلام برای تحقق اهداف دشمنان اسلام، مایه می گذارد و در نتیجه، آنچه آنها به نام اسلام و شریعت و جهاد انجام می دهند، به بدنامی اسلام می انجامد.

وهابیت و تکفیری گری، مهم ترین منبع تغذیه فکری و تأمین ایدئولوژيک تروریزم بین المللی است و این خطر،‌ امروزه به صورت روزافزونی در افغانستان و سایر کشورهای اسلامی، در حال ریشه دواندن و قدرت گیری است.
بنابراین، در چنین شرایط حاد و حساسی، سکوت، بی تفاوتی، محافظه کاری، مصلحت اندیشی و بی توجهی نهادهایی مانند شورای سرتاسری علما هیچ توجیهی ندارد؛ مگر آنکه دلیل آن را جبن و ترس و ذلت و ظلم پذیری فراگیری بدانیم که آفت دین و دشمن شریعت محسوب می شود و با رسالت تاریخی علما به عنوان میراث داران انبیا در تنافر و تضاد قرار دارد.

بی تردید، واکنش دیرهنگام رییس شورای سرتاسری علما نسبت به اعمال تروریستی که زیر نام دین و با توجیه شرعی صورت می گیرد نیز در همین چارچوب قابل ارزیابی است و نشان می دهد که انگیزه این تأخیر و تعلل چندین ساله در اتخاذ یک موضع شفاف و شجاعانه در قبال تروریست ها و توجیه گران شرعی تروریزم، هرچه هست، چیزی نیست که در قاموس دین و مقیاس شریعت، قابل تعریف و توجیه باشد.

بنابراین علمای دینی هم مانند همه کسانی که در قبال سرنوشت جمعی مردم افغانستان، مسؤولیت دارند، در قبال این وضعیت، قاصر یا مقصر اند؛ زیرا بنا به هر دلیلی، به وظیفه و تکلیف شرعی خود در مبارزه با تروریزم و تخریب مبانی اعتقادی و استدلالی آنها به درستی عمل نکرده اند.

شاید موضعگیری صریح و غیر معمول تازه رییس شورای علما بر علیه تروریست ها و حامیان آنها نیز تابع تغییر جو عمومی بر ضد طالبان و تروریزم صورت گرفته باشد که متأثر از حمله خونین و فاجعه بار تروریستی اخیر بر شفاخانه سردار داوود به وجود آمد. اگر این برداشت درست باشد، مسؤولیت علما در کوتاهی در انجام تکلیف الهی خود در برابر دین و مردم، دوچندان می شود و واکنش دیرهنگام آنها در این زمینه را بیش از پیش، غیر قابل قبول می نماید.
عبدالمتین فرهمند- خبرگزاری جمهور