افغانستان، نقطه تاریک سیاست خارجی ترامپ

رولا غنی؛ همسر اشرف غنی؛ رییس جمهور روز چهارشنبه در "نشست افزایش نقش زنان در کار توسعه و صلح" در کابل گفت که وی از ادامۀ ابهام در سیاست خارجی دونالد ترامپ؛ رییس‌ جمهور امریکا در مورد افغانستان سخت نگران است.
او گفت که دونالد ترمپ در سخنرانی اخیرش در کنگره آن کشور دربارۀ افغانستان، عراق و سوریه هیچ چیزی نگفت و او امیدوار است که ترامپ سیاست اش را در زمینه حمایت از افغانستان تغییر ندهد.
به باور خانم غنی، تغییرات سیاسی و اقتصادی اروپا و امریکا، موجب قطع کمکهای این کشورها به افغانستان خواهد شد؛ از همین رو مردم افغانستان بویژه زنان برای رویارویی با چنین اوضاعی باید آماده باشند.

خانم غنی گفت: "صبح امروز رییس جمهور امریکا یک سخنرانی مهم داشت...؛ اما برای یکبار هم افغانستان، عراق، سوریه و لیبیا را ذکر نکرد و این به من یک تشویش را آورد که چرا ذکر نکرد."
نگرانی خانم غنی کاملا بجاست؛ افغانستان همچنان نقطه تاریک و مبهم سیاست خارجی ترامپ است.

هنوز واکنش های معدودی که از ترامپ در قبال وضعیت افغانستان، دیده یا شنیده ایم، از سطح تعارفات معمول دیپلماتیک، بیان مواضع کلی و مبهم و عدم ورود آگاهانه به جزئیات برنامه آینده مأموریت جاری ایالات متحده در افغانستان، فراتر نرفته است.

بنابراین، امثال خانم غنی و همه کسانی که ولی نعمت شان امریکا است، باید نگران باشند؛ نگران وضعیتی که دیگر شاهد استمرار آنچه ترامپ کمکهای سخاوتمندانه و بی حساب و کتاب امریکا به کشورهای جنگزده آسیایی و تأمین هزینه جنگ های بدون برنده می خواند، نباشیم.

حتی تصور چنین وضعیتی هم دشوار است؛ مخصوصا برای دولت هایی که به جز اتکای تام به امریکا و منابع کمکی آن کشور، هیچ فکری برای فردای خود نکرده اند؛ فردایی که بنا به هر دلیلی ممکن است منهای امریکا باشد.

ترامپ در مورد افغانستان چیزی نمیگوید. در مهمترین میتینگ های ملی، نطق های از پیش برنامه ریزی شده سیاسی و اجتماعات تخصصی دولتمردان امریکا، آگاهانه از کنار مسأله افغانستان می گذرد.

آیا ترامپ نسبت به چیزی معترض است؟ آیا او از آنچه در افغانستان می گذرد، بی خبر است؟ یا او از آنچه در کشور ما جریان دارد، ناراضی و خشمگین است و حضور امریکا در افغانستان را چیزی بیش از ضیاع وقت و هدر دادن دیوانه وار پول های مالیات دهندگان امریکایی نمی داند؟

شاید همه این دلهره ها درست باشد و شاید هم هیچ یک از آنها؛ اما این واقعیت را نمی توان انکار کرد که افغانستان همچنان نقطه کور و تاریک سیاست خارجی دولت ترامپ است.

این احتمال هم وجود دارد که ترامپ از فساد، بی برنامگی، نبود شفافیت و پاسخگویی دولت مورد حمایت امریکا در کابل، ناخشنود است و در حال حاضر، ترجیح می دهد آن را با سکوت برگزار کند.

این در حالی است که ترامپ بارها از هزینه شش هزار میلیارد دالری امریکا در خاورمیانه، انتقاد کرده و آن را ستمی در حق مالیات دهندگان امریکایی توصیف کرده است؛ پولی که به تعبیر او، با آن سه بار میتوان امریکا را از نو ساخت!
در مورد ناتو و حمایت از امنیت اروپا، جاپان و کوریای جنوبی نیز ترامپ، نقطه نظرها مشابهی را مطرح کرده است.

او در عین حال، این پرسش متهورانه را عنوان کرده است که در ده ها سال گذشته، امریکا در کدامیک از جنگ هایی که به راه انداخته، به پیروزی رسیده است؟ پرسشی جدی که سیاست خارجی مبتنی بر میلیتاریسم امریکایی را به چالش می کشد و از خرج سرسام آور انبوه پول های مالیات دهندگان امریکایی از سوی سیستم های سیاسی مسلط بر واشگتن، سؤال می کند.

شاید همین نقطه نظرات است که به شخصیت ترامپ را علیرغم ماهیت منفی و منفور و مستوجب سرزنش آن در نزد اغلب مردم جهان، برای بخشی از امریکایی ها مطلوب و قابل حمایت می سازد.

به هر حال، اگر نقطه نظرات ترامپ و نگاه ویژه اقتصادی و تجارت محور او به امور سیاست و نظامی گری را معیار و ملاک او در سیاست خارجی دولت کنونی امریکا و مواجهه وی با مأموریت های جاری امریکا در جهان از جمله افغانستان و عراق قرار دهیم، از نقطه تاریک سیاست خارجی دولت ترامپ در مورد افغانستان هم تا حدودی رمزگشایی و ابهام زدایی می شود؛ زیرا افغانستان هم یکی از همان جنگ های ناکام و طولانی و پرهزینه امریکا است که ترامپ را به خشم برمی انگیزد.

محمدرضا امینی- خبرگزاری جمهور