بازی طالبان؛ صلح در سرما و جنگ در گرما

گروه طالبان برای گفتگوهای مستقیم با امریکا، پیش شرط گذاشته است.
به رسمیت شناختن دفتر سیاسی طالبان در قطر و خارج کردن نام مقامات طالبان از فهرست سیاه سازمان ملل از جمله شروط اساسی این گروه برای مذاکره مستقیم با امریکا است.
طالبان برای از سرگیری این گفتگوها، یک خواست و دو پیش شرط دارند. خواست این گروه، گفتگوهای رو در رو با واشنگتن می باشد.
دفتر سیاسی طالبان در دوحه در سال ۲۰۱۳ برای انجام گفتگوهای صلح گشایش یافت؛ اما این دفتر از سوی حکومت افغانستان به رسمیت شناخته نشد، اندکی بعد گفتگوهای صلح متوقف شد و با روی کار آمدن حکومت وحدت ملی، تلاش های صلح از سر گرفته شد؛ اما این تلاش ها نیز نیز نتیجه ای نداد، تا اینکه رییس جمهور غنی در آخرین اقدام، از سازمان ملل خواست که نام ملا هبت الله آخندزاده؛ رهبر طالبان را در فهرست سیاه درج کند.

با این حال، عمر زاخیلوال؛ سفیر افغانستان در اسلام آباد گفته است که برای صلح با طالبان، فرصت های خوبی به وجود آمده است.

مبنای پیشنهاد طالبان به امریکا برای گفتگوهای مستقیم صلح با آن کشور اما بر پایه یک منطق سطحی و بی بنیاد، استوار است؛ زیرا این پیشنهاد اول اینکه نشانگر آن است که گروه طالبان، نه تنها برای دولت کنونی افغانستان، حق و صلاحیت سلطه بر حاکمیت ملی کشور قایل نیست؛ بلکه فراتر از آن، در مورد مسایلی که از اصل خدشه ناپذیر و غیر قابل معامله استقلال افغانستان، ناشی می شود، با کشوری گفتگو می کند که اصولا نباید حق داشته باشد هیچگونه دخالتی در این امر داشته باشد.

طالبان با تجاهل و تظاهر به ناآگاهی و بی خبری نسبت به تبعات این پیشنهاد نامعقول، در واقع به امریکا به عنوان اصلی ترین طرف تصمیم گیرنده در مورد استقلال و حاکمیت ملی افغانستان، مشروعیت می بخشد و به آن، اعتبار و رسمیت می دهد.

این پیشنهاد در عین حال، ناقض تمامی ادعاهای بزرگ و دروغین این گروه تروریستی در ۲۰ سال جنگ تحمیلی آنها بر علیه مردم افغانستان هم هست؛ جنگی که مهم ترین توجیه ادامه و استمرار آن، «جهاد» علیه «نیروهای اشغالگر خارجی» تا زمان «خروج کامل و بی قید و شرط» آنها از افغانستان بوده است؛ اما پیشنهاد مذاکره مستقیم با امریکا، به معنای آن است که طالبان یا در ۲۰ سال گذشته، بر پایه یک استدلال دروغین، جنگی خونبار و ویرانگر را بر مردم افغانستان تحمیل کرده اند و یا اکنون و پس از شکست در رسیدن به اهداف خود از مسیر جنگ و خون ریزی، حاضر شده اند با زیر پا گذاشتن تمامی ادعاهای پیشین خود در مورد مشروعیت جنگ، با کشوری وارد مذاکرات مستقیم شوند که تا پیش از این، از دید این گروه، «اشغالگر» محسوب می شد و «جهاد» علیه آن، واجب بود!

از جانب دیگر، به نظر نمی رسد که گروه طالبان، حتی در این پیشنهاد غیر منطقی خود نیز صادق و ثابت باشد؛ زیرا این گروه، پیش از این هم پیش شرط های مشابهی را مطرح کرده بود؛ ولی هرگز به آنها وفادار نماند.

رسمیت یافتن دفتر قطر، تصور نمی شود که تأثیر چندانی روی معادله صلح و جنگ بگذارد. ضمن آنکه دولت پیشین افغانستان، اگرچه در آغاز، در یک لفاظی رسانه ای و جدال غیر واقعی، رسمیت و مشروعیت آن را زیر سؤال برد؛ اما بعدا در عمل، با وجود آنکه می دانست این دفتر به طور کامل، بسته نشده و چه بسا بسیاری از تحرکات سیاسی طالبان از همین آدرس، سازمان دهی و اجرا می شد، با نمایندگان طالبان در موارد متعددی، وارد گفتگو شد.

خارج کردن نام رهبران طالبان از لیست سیاه سازمان ملل هم اگرچه در ظاهر، خواسته مهمی محسوب می شود؛ اما نتایج عملی آن، به جز آنکه شاید میدان وسیع تری را برای مانورهای سیاسی و تبلیغاتی طالبان در اختیار رهبران این گروه قرار دهد، پیامد دیگری نخواهد داشت. افزون بر آنکه در حال حاضر هم، سازمان ملل، اقدام محدودیت آور مهمی بر علیه رهبران طالبان، اعمال نمی کند؛ در غیر آن صورت، اکنون رهبران طالبان در پاکستان، شرایط و سرنوشت بسیار متفاوتی پیدا می کردند. البته بدیهی است که سازمان ملل هم تحت تأثیر دستورات و تصمیمات قدرت هایی مانند امریکا قرار دارد و طالبان نیز از التفات و ملاطفت امریکا نسبت به خود، بی خبر نیستند.

با این توضیح، خواسته تازه طالبان برای مذاکرات مستقیم با امریکا، ادامه همان بازی همیشگی این گروه و صحنه گردانان سناریوی تروریزم در منطقه و فرامنطقه است که بر اساس آن، در فصل گرما، از این گروه برای آتش افروزی و جنگ استفاده می کنند و در فصل سرما برای جلوگیری از آمادگی نیروهای ضد تروریستی برای جنگ، دشمنانش را با پیشنهادهای دروغین صلح سرگرم می کنند.

البته این بازی، تاکنون برای طالبان و حامیانش، بازخوردهای مثبتی داشته؛ زیرا دشمنان طالبان به آسانی فریب این پیشنهادهای مزورانه طالبان را خورده اند و اظهارات آقای زاخیلوال هم تازه ترین نشانه از این مورد، محسوب می شود.
عبدالمتین فرهمند- خبرگزاری جمهور