آن بخش از سیاسیون هزاره مانند کریم خلیلی و پیروانش که سنگ اشرف غنی را به سینه می زدند بیشترین دلیل شان برای جلب رأی مردم به نفع اشرف غنی، حل دوامدار معضل کوچی ها بود...

تقابل کوچیها و ده نشینان پدیده تازه ای نیست، همه ساله در موسم بهار، مردم مناطق مرکزی افغانستان زمین های زراعتی و علفچرهای خود را در معرض هجومِ مواشی کوچی ها می بینند. آبشخور این تضاد، سران حکومتهای وقت بوده است. ظاهرا عبدالرحمن خان به کوچیها چنین اجازه را داده و از همان روزگار به بعد این پدیده شوم دو قشر اجتماعی کشور را رو در روی هم قرار داده است. عبدالرحمن مرد، اما میراث شوم او سالهاست از مردم قربانی میگیرد.
در تازه ترین مورد، مسؤولان محلی میدان ‌وردک از درگیری میان کوچی‌ها و باشندگان حصۀ اول ولسوالی بهسود خبر داده و گفته اند که در نتیجه این درگیری ۲ تن از باشندگان محل کشته شده و ۲ تن دیگر نیز زخم برداشته اند. این اولین بار نیست که چنین حادثه در بهسود اتفاق می افتد بل بارها چنین حوادث تکرار شده اند، افرادی بسیاری از بین رفته اند و خانواده های بسیاری مجبور به ترک روستاهای شان شده اند. جالب اینجاست که باوجود درگیری های تکراری ده نشینان و کوچی ها، حکومت هیچ راهکار قابل قبولی را برای حل این معضل روی دست نگرفته است.
در ایام کارزار انتخابات ریاست جمهوری؛ به خاطر داریم که اشرف غنی با لقب متفکر دوم جهان، از حل معضل کوچی ها و ده نشینان سخن می راند. او هم در اجتماعات بزرگ مردم هزاره و هم در منشور تحول و تداوم، راه حل «بنیادین» برای این مشکل در نظر گرفته بود.
آن بخش از سیاسیون هزاره مانند کریم خلیلی و پیروانش که سنگ اشرف غنی را به سینه می زدند، مهمترین دلیل شان برای جلب رأی مردم به نفع اشرف غنی، حل دوامدار معضل کوچی ها توسط مغز متفکر جهانی بود. آنان در هر مناظره و هر میدان، مهمترین دلیل بر لزوم حمایت از اشرف غنی را برنامه و تعهد وی بر حل معضل کوچی و ده نشین می گفتند. شبکه های اجتماعی نیز پر بود از تبلیغات این گروه که فقط اشرف غنی معضل کوچی ها را می تواند حل کند. انتخابات گذشت و رأی ها هم استعمال شدند، اما از عملی سازی شعارها هنوز خبری نیست که نیست. مطابق گفته های مسئولین محلی در بهسود، امسال نیز کوچی ها آمده اند و کشته اند.
قرار بود عبدالله و غنی با حکومت توافقی که ساخته اند وضعیت آشفته افغانستان را سامان بخشند و مرهمی باشند بر دردهای بی شمار شهروندان این سرزمین. با تاسف که این روند، معکوس شد و آشفتگی در کشور به نقطه اوج خود رسید؛ فساد مالی قوی تر از قبل شد، مهاجرتهای گروهی آغاز شد، بیکاری افزایش یافت، نا امنی ها تشدید شد، گروگانگیری از جاده های کشور آغاز شد و از همه مهمتر اعتماد مردم نسبت حکومت از بین رفت. حکومت و مردم در تقابل قرار گرفتند که تظاهرات ضد تصامیم حکومت در کابل و ولایات را شاهد بودیم. همه این موارد نشان دهنده عدم توانایی سران حکومت وحدت ملی در مدیریت بحرانها، حل بموقع معضلات و عملی سازی وعده های شان است.
برای اعتمادسازی مجدد و همکاری متقابل مردم و حکومت، نیاز اساسی بر عملی سازی وعده های داده شده است. حل مشکل کوچی ها با ده نشینان یکی از این وعده ها است و عملی سازی این تعهد میتواند شروعی باشد بر احیای اعتماد از بین رفته حکومت در بین مردم. باید توجه داشت که اگر این مشکل بموقع از بین برده نشود، احتمال وقوع هرگونه اتفاق دور از انتظار نخواهد بود. بررسی سابقه تضاد بین کوچی ها و مردم بومی نشان می-دهد که کوچی های مسلح در مقابل مردم بومی از اجرای هر گونه اعمال خشونت آفرین ابایی ندارند. درگیری های سال ۱۳۸۷ و در ادامه در سال ۱۳۸۹ همه گواهی بر این مدعا است.
در سال ۱۳۸۷ در نتیجه سرازیر شدن کوچی ها در مربوطات میدان وردک، ۱۵ نفر از ده نشینان بهسود و دایمیرداد کشته شدند، خانه های زیادی آتش زده شد و خیلی ها مجبور به ترک قریه های شان شدند و به کابل آمدند. در سال بعد کرزی با باج دهی صد میلیون افغانیگی به سران کوچی ها مانع رفتن آنان به بهسود و دایمیرداد شد، اما یکسال بعد (۱۳۸۹) بازهم کوچی ها در مناطق مرکزی رفتند و درگیری بین آنان و ده نشینان بهسود و دایمیرداد صورت گرفت که در نتیجه آن دهها خانه حریق شد، ۱۴ نفر از ده نشینان کشته شدند، و هزاران نفر مجبور به ترک دیارشان شدند. اکنون حکومت ملزم به حل معضل چندین ساله است که قربانیانِ بسیاری گرفته و هنوز یکی از بحرانهای بالفعل کشور است.
انتظار می رود حکومت وحدت ملی مثل حکومت آقای کرزی به دنبال راه موقت و باج دادن صرف نباشد، همانطور که در زمان انتخابات قرار بود معضل به صورت «بنیادین» حل و فصل شود، حالا نیز با درنظرداشت اصل عدالت و حقوق شهروندی، به دور از تبعیض و تعصب مسئله واکاوی شده و برای حل آن راه منطقی و عملی سنجیده شود، در غیر آن همه ساله باید انتظار وقوع حوادث دردناک و سلاخی مردم کشور را داشته باشیم و بر سریال ناکامی های حکومت نیز بیفزاییم.
محمدآصف دادگر- خبرگزاری جمهور