خبرنگاران، همواره چشم بیدار جامعه و جهان خویش بوده اند. آنها در اوج خطر، در فضایی آکنده از تهدید و تشنج و تنش و حتی در هوای خفه کننده و ضد آزادی خفقان و اختناق و استبداد هم در کنار مردم خویش مانده و صدای آنها را بازتاب داده اند...

نی؛ نهاد حمایت کننده رسانه‌های آزاد در افغانستان اعلام کرده که در یکسال گذشته ۳۰۰ خبرنگار افغان به دلیل تهدیدهای امنیتی و خشونت علیه خبرنگاران، افغانستان را ترک کرده‌اند.
صدیق الله توحیدی؛ رئیس مرکز نی گفت که شماری از این خبرنگاران اکنون به اروپا رسیده و شماری دیگر نیز در راه اروپا هستند.
به گفته او در سال گذشته ۱۲ خبرنگار افغان کشته و ۲۳ نفر زخمی شده‌اند. ۱۱۷ مورد خشونت نیز در مقابل خبرنگاران ثبت شده که حدود ۲۰ درصد افزایش را نشان می‌دهد.
آقای توحیدی از دولت انتقاد کرد که قانون دسترسی به اطلاعات را امضا کرده؛ ولی دولت به تعهدات خود در قبال مفاد این قانون عمل نکرده است.
آقای توحیدی با اشاره به سخنان دیروز اشرف غنی که از خبرنگاران خواست، خود شان حدود آزادی بیان را در این کشور تعیین کنند، گفت که حدود آزادی بیان در قانون رسانه‌های همگانی مشخص شده و هیچ حدودی بالاتر از قانون رسانه‌های افغانستان قابل قبول نیست.
او گفت که رئیس جمهوری همچنین خواستار مشخص شدن حدود «آزادی بیان منفی» شده که خبرنگاران آزادی بیان منفی را به رسمیت نمی‌شناسند.

محتوای این گزارش نشان می دهد که افغانستان، نه تنها به وحشتکده ای برای مردم عادی تبدیل شده؛ بلکه خبرنگاران نیز که قاعدتا می بایست در چنین فضایی برای بازتاب واقعیت های جاری در کشور بمانند و صدا و تصویر افغانستان را برای جهان بازتاب دهند، نمی توانند در آن زندگی کنند.

این یعنی واقعیتی تلخ و تکان دهنده در پشت نقاب تبلیغاتی ای قرار دارد که سران حکومت وحدت ملی، مصرانه تلاش می کنند آن را به جای تصویر واقعی افغانستان به جهانیان نشان دهند.

بدیهی است که برای افرادی که در آنسوی دیوارهای بلند و محافظت شده، در اوج ثروت و قدرت و رفاه زندگی می کنند، وضعیت کسانی که هر روز با مرگ و جنگ و خون و خشونت، دست به گریبان هستند و در معرض شدیدترین تهدیدها قرار دارند، هرگز قابل درک نیست.

اما محتوای گزارشهایی نظیر آنچه از سوی مؤسسه نی در مورد خبرنگاران، منتشر شده از این حیث اهمیت دارد که افکار عمومی افغانستان و جهان، با عبور از فیلترهای ضخیم و سنگین تبلیغات و دروغ و فرافکنی و پوپولیسم و اغواگری و عوامفریبی سران حکومت وحدت ملی، با افغانستان دیگری آشنا می شوند؛ افغانستانی واقعی و آنچه در واقعیت دنیای یک افغانستانی، همه روزه جریان دارد.

خبرنگاران، همواره چشم بیدار جامعه و جهان خویش بوده اند. آنها در اوج خطر، در فضایی آکنده از تهدید و تشنج و تنش و حتی در هوای خفه کننده و ضد آزادی خفقان و اختناق و استبداد هم در کنار مردم خویش مانده و صدای آنها را بازتاب داده اند؛ اما به یمن سیاست های مرگبار و ویرانگر حکومت وحدت ملی، وضعیت به اندازه ای حاد و غیر عادی شده است که حتی دیگر خبرنگاران هم نمی توانند قرار را بر فرار ترجیح دهند.

آمار تکان دهنده نی در شرایطی منتشر می شود که رییس جمهور اشرف غنی، بارها و به رغم تحمل مصایب سنگین و فراوان از سوی پناهجویان بی پناه و سرگشته افغانستان در کشورهای اروپایی، آنها را به شدت و صراحت مورد توبیخ و تحقیر قرار داده و گفته است که هرگز نسبت به آنها احساس دلسوزی نمیکند.
این یعنی وقتی بنیاد خانواده ای در نتیجه واژگون شدن قایق های حامل پناهجویان در دریای اژه، منهدم می شود، هرگز برای آقای غنی، تأسف آور و تکان دهنده نیست.
برای او فرار دسته جمعی مردم از کشور، نشانه بی غیرتی و جبن و ترسی کاذب است که بر آنها غلبه کرده و آنها میهن پرستی و ماندن برای ساختن را فراموش کرده اند.
او تصور می کند، صدها هزار نفری که با به جان خریدن خطرات مرگبار و زیان های سنگین اقتصادی، راه های پرخطر اروپا را در پیش گرفته اند، همگی «مهاجران اقتصادی» اند!
در این میان اما مشخص نیست که دومین متفکر جهان در مورد خبرنگاران فراری کشورش چگونه فکر میکند. آیا آنها هم «مهاجران اقتصادی» اند؟

از سوی دیگر، آنهایی که مانده اند و سیاست های از بنیاد غلط او را مورد نقد قرار می دهند نیز متهم به «آزادی بیان منفی» اند که باید حدود و ثغور آن را مشخص کنند!

بنابراین، منفی و مثبت آزادی بیان که روزگاری، بزرگترین و درخشان ترین دستاورد حکومت افغانستان خوانده می شد، برای خبرنگاران؛ آنهایی که اگر بمانند یا بروند، در هر دو صورت، متهم اند، هیچ سود و ثمری نداشته است.
سیدعلی حسینی- خبرگزاری جمهور