عدالت و توسعه چگونه شکست خورد؟

نتایج انتخابات روز یکشنبه ۷ جون سال جاری در ترکیه، شکست فاحش حزب عدالت و توسعه را در پی داشت.
ریزش و از دست دادن ۶۹ کرسی نسبت به انتخابات قبلی برای حزبی که ۱۳ سال یکه تاز عرصه انتخابات ترکیه بوده است سنگین تمام خواهد شد.
رهبران این حزب در هوای تغییر نظام پارلمانی به نظام ریاستی بودند که در آن به رئیس جمهور اختیارات بسیار بیشتر نسبت به اکنون که مقامی تشریفاتی است می دهد. دست یافتن به این مهم مستلزم آن بود که این حزب یا دوسوم کل کرسی ها یعنی ۳۶۷ کرسی از جمع ۵۵۰ کرسی را باید بدست می آورد که مستقیماً نظام را تغییرمی داد و یا اینکه حداقل با کسب ۳۳۰ کرسی این تغییر را به همه پرسی می گذاشت. در انتخابات گذشته این حزب تا رسیدن به این نقطه فقط ۳ کرسی فاصله داشت.
در شرایطی که رهبران حزب، سودای رسیدن به حداقل ۳۳۰ کرسی را بر سر می پروراندند ناگهان با افت به کمتر از ۵۰% و حتی عدم کسب اکثریت برای تشکیل دولت مواجه شدند.
حزب" جمهوریخواه خلق" که از احزاب قدیمی ترکیه است و رقیب اصلی عدالت وتوسعه ۲۵% کرسی ها، حزب حرکت ملی که چپ افراطی بوده و به تازگی به چپ میانه تغییر موضع داده است و ترک گرا می باشد حدود ۱۵% کل آرا را به خود اختصاص داده است.
و اما پدیده شگفتی ساز انتخابات حزب دموکراتیک خلق که چپ افراطی و "کردگرا " است، می باشد . این حزب با کسب ۱۴% کرسی های مجلس توانست از سد حداقل ۱۰% آرا که معیار ورود و یا عدم ورود یک حزب به "مجلس کبیر ملی" ترکیه عبور کند و آرای چشمگیری از مناطق شرقی ترکیه که کردنشین است احراز نماید. اگر این حزب نمی توانست به این حداقل دست پیدا کند آرا آن به "عدالت و توسعه" اختصاص می یافت چنانچه در انتخابات قبلی اینگونه شد، اما همین موضوع اکنون شکست" عدالت توسعه" را رقم می زند.
اردوغان که قبلا با حمایت از "افراط گرایی اسلامی" چهره بین المللی خود را خدشه دار کرده بود اکنون به طور مشخص تاوان بی خردی خود را در "کوبانی" پرداخت می کند.
وقتی اردوغان کردها را در "کوبانی" تنها گذاشت یک شک و بی اعتمادی جدی در جامعه"کُرد" شکل گرفت؛ همان برگ برنده قبلی اردوغان که حل مسئله کردها و اهتمام به امور آنها او را پیروز ساخته بود، اکنون با طرح مسئله نبودن کردها آنان را منسجم ساخت تا مستقلاً وارد عمل شوند.
رصد تحرکات "اکراد" رقیب سنتی آنان یعنی هواداران حزب "حرکت ملی" را به تکاپو انداخت و ترس از قدرت گرفتن کردها انسجام آنان را درپی داشت. از طرفی این موضوع در پیوستن عده ای از کردستیزان عدالت توسعه به "حرکت ملی" بی تاثیر نبوده است. از جانب دیگر عده ای از ترکهایی که از عدالت وتوسعه بریده بودند نظیر هواداران فتح الله گولن و تمایلی به دو حزب دیگر هم نداشتند به "HDP"پیوستند.
هرچندکه جریان حمایت از افراط گرایی و سلفی گری، اردوغان که سودای امپراتوری عثمانی را در سر می پروراند و سلفی گری را بازوی آن می پنداشت، طرح های مخفی آمریکا و ترکیه برای ایجاد دولت سلفی در خاورمیانه (که به تازگی اسنادش فاش شده است) و هرچند که استانبول، گذرگاه افراطی های داعشی غرب و آسیای میانه به عراق و سوریه شده بود و شبکه های مخفی ترکیه در افغانستان زمینه را برای جنگجویان اویغور چین آماده می کردند و حرکت های توتالیتر کردن اردوغان و مفاسد اقتصادی حزب وی، بی آبرویی جهانی و نا رضایتی داخلی رابرای عدالت توسعه درپی داشت، اما تنها یک کوبانی کوچک می توانست اقتدار ۱۳ ساله سرباز عثمانی( لقبی که اردوغان برای خود نهاده است) را درهم بشکند.
سید یاسر روشن- ارسالی به خبرگزاری جمهور