مارتین گریفیتس، معاون دبیرکل سازمان ملل متحد در امور بشردوستانه و کمکهای اضطراری، روز سهشنبه پنجم ثور در تهران به کشورهای کمککننده التماس کرد که به تعهدات شان برای تامین بودجه 4.6 میلیارد دالری کمک بشردوستانه به افغانستان عمل کنند.
از نظر این سازمان در افغانستان 23.7 میلیون نفر به کمک بشردوستانه نیاز دارند؛ یعنی افغانستان با بیش از نیمی از جمعیت گرسنه خود، عملا در آستانه یک فاجعه عظیم بشری قرار دارد.
این در حالی است که سهمیه هفتگی حکومت طالبان از آنچه کمک بشردوستانه امریکا نامیده میشود، حداقل به 40 میلیون دالر میرسد. پرسش این است که اگر اینهمه پولی که هر هفته برای یک حکومت نامشروع تروریستی و تحت تحریم ارسال میشود، برای کمک به مردم در آستانه مرگ ناشی از گرسنگی ملی نیست، پس برای چیست؟
ظاهر امر این است که حکومت طالبان، از سوی امریکا مورد تحریم قرار دارد و نزدیک به ده میلیارد دالر از داراییهای ارزی بانک مرکزی افغانستان نیز توسط واشنگتن بلاک شده و حکومت تکقومیتی و فاقد مشروعیت داخلی طالبان در نظام بینالملل هم به دلیل به رسمیت شناخته نشدن از سوی هیچ کشوری، در انزوای دیپلماتیک به سر میبرد. با وجود این، سرازیری بستههای چهل میلیون دالری از سوی امریکا به کابل، که نام کمک بشردوستانه بر سر آن گذاشته شده، بسیار عجیب و حیرتآور است.
دقیقا دو ماه بعد از تصرف کابل و سقوط نظام جمهوری، هر هفته از یک تا سه بسته چهل میلیون دالری، همانند سهمیه هفتگی حکومت طالبان، به عنوان کمکهای بشردوستانه از سوی امریکا به افغانستان تحت کنترول این گروه، تزریق میشود. بر پایه دادههای رسمی، مجموع کمکهای نقدی امریکا به افغانستان زیر حاکمیت طالبان، به یک میلیارد و هفتصد میلیون دالر رسیده است.
از زمان سقوط جمهوری و تسلط طالبان بر مقدرات سیاسی و اقتصادی و امنیتی و فرهنگی ـ اجتماعی افغانستان، 80 هفته یا 20 ماه میگذرد و در این مدت، روند تزریق بستههای چهل میلیون دالری کمکهای به ظاهر بشردوستانه امریکا به افغانستان متوقف نشده و به صورت منظم، جریان داشته است.
با احتساب سرازیری یک بسته چهل میلیون دالری به افغانستان، تاکنون 3 میلیارد و 300 میلیون دالر از سوی ایالات متحده امریکا در اختیار حکومت طالبان گذاشته شده است!
با چشمپوشی از ارسال این بستهها در هفتهای سه بار، اگر این مقدار را دو برابر محاسبه کنیم و فرض را بر آن بگذاریم که هر هفته دو بسته چهل میلیون دالری به طالبان سپرده شده است، مجموع کمکهای نقدی انجامشده از سوی ایالات متحده به حکومت طالبان، به 6 میلیارد و 400 میلیون دالر میرسد!
این، غیر از آن یک میلیارد دالری است که امریکا برای چاپ پول جدید افغانستان تحت سلطه طالبان هزینه کرد که با محاسبه آن، مجموع کمکهای نقدی واشنگتن به کابلِ در تصرف طالبان، حدودا به هفت و نیم میلیارد دالر بالغ میشود.
این مبلغ، در مقایسه با زمان جمهوری، به مراتب بیشتر از کمکهای سالانه امریکا به افغانستان است. به عنوان نمونه میتوان به بودجه سال 1400 دوره و دولت جمهوری استناد کرد که 4 میلیارد و 300 میلیون دالر بود. از این رقم، دو میلیارد آن از محل عواید داخلی و 2 میلیارد و 300 میلیون دالر دیگر آن توسط کشورهای خارجی و از جمله دولت امریکا پرداخت و تأمین شده بود. این در حالی است که در حال حاضر، ایالات متحده به تنهایی، بیشتر از تمام بودجه دولت جمهوری را در اختیار حکومت طالبان قرار میدهد.
در این میان، از یک تفاوت آشکار این دو دوره (جمهوریت و امارت) نمیتوان چشمپوشی کرد و آن این که در آن روزگار، دست مردم به دهان شان میرسید و فقر، تا این اندازه فراگیر و استخوانسوز نبود، اما در یک سال و هشت ماه پس از تسلط طالبان بر افغانستان، آنچه بیش از همه به چشم میآید و امان مردم را بریده و پشت آنان را خمیده است، فقر جانکاهی است که مانند یک سونامی فاجعهبار، سراسر کشور را درنوردیده و دسترخان مردم را خالیتر از هر دورهای کرده است.
اگر بستههای 40 میلیون دالری امریکا که طی یک فرایند منظم، به عنوان کمک بشردوستانه به افغانستان سرازیر میشود، به راستی کمک بشردوستانه است، پس چرا موجب تغییر در سطح و سقف معیشت مردم نمیشود و کارد برنده فقر را از روی گلوی آنان برنمیدارد؟ اما اگر این کمک، بشردوستانه نیست و برای اغراض و اهدافی دیگر و به احتمال زیاد، امنیتی و استخباراتی و تروریستپروری و داعشسازی در اختیار طالبان قرار میگیرد، چگونه میتوان نام آن را «کمک بشردوستانه» گذاشت؟
طالبان حتی پس از تصرف افغانستان که نتیجه معامله ننگین دوحه بود، همچنان در فهرست سیاه سازمان ملل متحد قرار دارد و یک گروه تروریستی است. > مدنی مشهد: بر بنیاد قطعنامه شماره 1373 مصوب 2001 شورای امنیت سازمان ملل متحد، هرگونه حمایت مالی از طالبان ممنوع است، اما نه تنها امریکا این گروه تروریستی را با تزریق هفتگی بستههای چهل میلیون دالری، مورد تفقد قرار میدهد، بلکه حتی با زیر پا گذاشتن قوانین بینالمللی چاپ پول، نزدیک به یک میلیارد دالر هزینه چاپ پولهای جدیدی را پرداخت کرد که اولین شرط آن برخورداری دولت چاپکننده اسکناس، از مشروعیت بینالمللی است!
حالا پرسش این است که آیا طالبان هم مانند نظام جمهوری، بساط گسترده فساد را پهن کرده و میلیاردها دالر کمک بشردوستانه امریکا و جهان را حیف و میل میکند، یا این پولها برای تربیت و توسعه تروریزم بینالمللی در افغانستان هزینه میشود و اهداف امنیتی و استخباراتی در پشت آن نهفته است؟
پاسخ این پرسش را باید به گذر زمان و روشن شدن ابعاد پوشیده و پنهان کمکهای سخاوتمندانه، اما مغرضانه امریکا موکول کرد.
حسین همدرد- خبرگزاری جمهور