طالبان امروز لیست اعضای کابینه حکومت خود را اعلام کردند. آنان تا قبل از اعلام، وعده می دادند که حکومتی همه شمول را در افغانستان ایجاد خواهند کرد.
با یک نگاه سطحی به این لیست مشخص می شود که:
اول: اکثریت اشخاص از یک قوم هستند.
دوم: اکثراً قاری و ملا و مولوی هستند.
سوم: همگی از جریان طالب هستند.
چهارم: اغلب از پاکستان آمده اند.
پنجم: اکثراً سوابق نظامی دارند.
ششم: غیر از وزرای دفاع و داخله، مابقی اکثراً سر جای خود نیستند.
هفتم: از لحاظ قومی، یکسان سازی صورت گرفته است.
هشتم: از لحاظ مذهبی یکدست سازی شده است.
نهم: از لحاظ جنسیتی، زنان حذف شده اند.
دهم: از منظر جغرافیایی، جنوب و مشرقی سکاندار هستند.
در این ترکیب، اقوام، حذف شده اند. مجاهدین یا جبهه مقاومت، کاملا حذف شده اند. متخصصین و تحصیلکردگان آکادمیک، حذف شده اند. از هزاره ها و مناطق مرکزی هیچکس نیست. کسی از جمعیت کثیر تشیّع حضور ندارد.
نگاه گذرا به این فهرست، شایعه و گمانه اختلافات جدی میان گروههای طالبان اخصاً گروه حقانی و ملا هبت الله و اختلافات میان قومی بین غلجایی ها و درانی ها و اختلافات منطقوی میان لوی قندهار و لوی مشرقی را تقویت می بخشد. اگر منظور از حکومت همه شمول، شمولیت همه گروههای تابع طالبان را در نظر داشته، احتمالا چنین حکومتی همه شمول می باشد و لاغیر !
ترکیب اعلام شده، همچنین نشان می دهد که ذهنیت قومی و آیدیالوژیک طالبان تغییر زیادی نکرده و نگرانی جامعه جهانی از سیاست و نگرش های این گروه زیاد بی مورد نبوده است. اغلب کشورها تعیین سیاست جدید خود در قبال حکومت طالبان را به تعیین حکومت طالبان معطوف ساخته بودند و حال باید دید که آیا با این ترکیب، جامعه جهانی و ملل متحد و کشورهای منطقه، حکومت طالبان را به رسمیت می شناسند یا خیر و آیا منابع مالی متوقف شده افغانستان آزاد میشود یا خیر و آیا امریکا و اروپا از تحریم احتمالی حکومت طالبان و حامیان این حکومت، صرف نظر میکنند یا خیر! و آیا کشورهای منطقه که در ماههای گذشته حامی طالبان بودند از ترکیب حکومتی این گروه رضایت دارند یا خیر!
آنچه از واکنش های عام در فضای مجازی فهم میکنیم، غالباً انتقاد و تمسخر می بینیم و کمتر کسی از این ترکیب، استقبال کرده است.
نتیجه این انتخاب و این ترکیب ضمن آنکه احتمالاً بیانگر اختلافات درونی طالبان است، نوعی اقدام عجولانه را نیز نشان می دهد. چرا که با وجود اینکه طالبان می دانند چشم همه دنیا به ترکیب حکومت آنان دوخته شده، اما حکومتی را اعلام کرده اند که غیر از اعضای طالبان و کادرهای نظامی شان کسی در آن گنجایش نیافته و همچنین، کمتر مهره ای بر اساس علم و تجربه، در وزارتخانه و اداره ای گماشته شده اند که البته توقعی هم نباید داشت.
این ترکیب و سیاست این نظام و نوع دیدگاه طالبان، یقیناً وضعیت افغانستان را به سمت التهاب بیشتر سوق خواهد داد و زمینه نارضایتی بیشتر و احساس سرخوردگی عمیقتر را میان مردمی که غیرخودی دانسته شده اند، افزایش می دهد و همین نارضایتی و التهاب یقیناً زمینه ساز مداخلات تازه خارجی در امور افغانستان خواهد بود که نتیجه آن تعذیب حکومت طالبان و استمرار نا آرامی ها می باشد.
بنابراین، سران طالبان باید از سیاست های تنگ نظرانه تیم فاسد اشرف غنی و عاقبت نحس آنان درس گرفته و نگاهی بزرگ و جامع به سیاست های ملی ومناسبات تباری در افغانستان داشته باشند.
اما نکته مهم، میزان حوصله و آستانه ی تحمل طالبان را باید در نقد حکومتداری آنان سنجید که آیا آنها در عمل، نقدپذیر هستند یا خیر؛ پاسخ آنان به دیدگاههای مخالف چگونه خواهد بود؛ آیا با منطق و استدلال می باشند و یا اهانت و خشونت، پیشه می کنند.
سید جواد حجت- خبرگزاری جمهور
