این لویه جرگه خودخوانده‌است و منصوب به تمام مردم افغانستان و بزرگان افغانستان نیست. کسانی‌که تحریم کرده‌اند می‌فهمند که نیتِ خیر در آن نهفته نیست لویه جرگه صلح را بخاطر تداوم قدرت که ناممکن است فرامی‌خوانند.

این روزها بحث برگزاری لویه جرگه مشورتی صلح توسط اشرف غنی و متعاقباً تحریم آن از سوی شخصیت های برجسته سیاسی و رقبای انتخاباتی اشرف غنی همانند حنیف اتمر، داکتر عبدالله، رحمت الله نبیل، نورالحق علومی، لطیف پدرام و سایر تیم ها و همچنین احزاب سیاسی موجب شده که برگزاری لویه جرگه به یک ابهام و مسئله اختلافی مبدل شود.

اگر به تاریخچه لویه جرگه‌ها در کشور نظر بیندازیم، در می‌یابیم که لویه جرگه‌ها تاریخ ساز بوده‌اند. تصامیم بزرگ و تاریخی در آن‌ها اتخاذ گردیده‌اند. در اسناد آورده‌اند که لویَه جَرگه یا جرگه بزرگ یا جرگه ملی، به معنی "گردهمایی بزرگ سران قبایل افغانستان" است. در ادامه گفته‌اند لویه جرگه بزرگ‌ترین مجمع بزرگان و شخصیت‌های قومی و اجتماعی افغانستان است و در موارد بحرانی تشکیل می‌شود. در بیشتر موارد از سوی پادشاه یا رئیس جمهور فراخوانده شده اعضای آن می‌توانند هم انتخابی و هم انتصابی باشند. همه می‌دانیم که لویه جرگه‌ها مشروعیت ساز بوده‌اند. جرگه‌ها به حاکمان قدرت و مشروعیت داده‌ ‌است. اگر تصامیم به نفعِ حاکمان و یا هم رؤسای‌جمهور بوده عملی کرده و اگر به ذوق آنان خوش نخورده عملی نکرده‌اند.
 
لویه جرگه مشورتی صلح را آقای غنی با رفیق‌هایش مطرح کرده‌اند. همه می‌دانیم که آقای غنی با چند تن از هم تیم‌هایش و چند نفر همسوهایش می‌خواهند/خواسته‌اند لویه جرگه مشورتی را به بهانه‌ی صلح فرا بخوانند؛ کار کرده‌اند/می‌کنند. اما براساس تعریف لویه جرگه که از سوی شاهان قبلی و رئیس جمهورها فراخوانده می‌شوند/شده‌اند آیا آقای غنی گاهی به مشروعیت خودش فکر کرده‌؟ او گاهی اندیشیده که صلاحیت فراخواندن لویه جرگه از رئیس‌جمهوری منتخب است؟ حکومت را که او رهبری و اداره می‌کنند ائتلافی و ۵۰ - ۵۰ است. حتما به این مورد فکر نکرده‌ یا هم هنوز در توهم منتخب بودن غرق است؟ 
 
از طرفی براساس توافقنامه او و تیم‌اش به تنهائی حق و صلاحیت گرفتن یک چنین تصمیم بزرگ را ندارد. در لویه جرگه مشورتی صلح که برنامه‌ریزی تدویر آن در حال اجرایی شدن است با شخصیت‌های سیاسی، نخبگان افغانستان، بزرگان و شخصیت‌های قومی-اجتماعی مشورت صورت نگرفته‌است. از نظر آقای غنی کسانی که موافق روش و حکومتداری‌اش بود/است آنان بزرگان، نخبگان، شخصیت‌های سیاسی این کشور است نه کسانی‌که مخالف و منتقد او باشند. هر قدر به لویه جرگه مشورتی فکر کنیم و کالبد شکافی صورت گیرد این جرگه مشکل دارد. به همین خاطر است که بحث تحریم‌ این جرگه روز افزایش می‌یابد و قوت می‌گیرد. مثلا لویه جرگه مشورتی صلح آجندای مشخص ندارد. حدود و صلاحیت‌های این جرگه برای دیگران مبهم و گنگ است ولی چند نفر با خودِ آقای غنی ممکن بفهمند. در ترکیب کمیسیون تدویر این جرگه بزرگ سلیقه‌ی برخورد شده/ می‌شود در  دعوت و گزینش افراد عین قصه جریان دارد. از جانبِ دیگر هزینه‌ی که قرار است در لویه جرگه مشورتی صلح یعنی ۵ میلیون دالر به صرف برسد اولا گزاف است و دیگر شفاف نیست.
 
بنابرین این لویه جرگه خودخوانده‌است و منصوب به تمام مردم افغانستان و بزرگان افغانستان نیست. کسانی‌که تحریم کرده‌اند/می‌کنند می‌فهمند که نیتِ خیر در آن نهفته نیست لویه جرگه صلح را بخاطر تداوم قدرت که ناممکن است فرامی‌خوانند. حقیقت دیگر این است که آقای غنی حمایت جامعه جهانی و کشورهای تاثیرگذار در قضایای افغانستان را از دست داده‌است از این روی به مردم مراجعه می‌کند. جرگه‌ ها همیشه در افغانستان در حالات بحرانی شکل گرفته‌اند و راه حل بیرون رفت از بحران‌ها تا حدودی پیدا شده‌است این لویه جرگه نه تنها بحران را حل نمی‌کند/نمی‌تواند بلکه افزایش می‌دهد. همه دریافته‌اند که لویه جرگه مورد بحث افکار و تصمیمات شخصی/تیمی آقای غنی که بیشتر جنبه تبلیغاتی و کمپاینی دارد را بازتاب می‌دهد. بهتر است از خیر لویه جرگه مشورتی صلح که ندارد؛ بگذریم. راه های منطقی، مطلوب، رضایت بخش و قابل قبول برای تمام احزاب، جریان‌های سیاسی ، بزرگان و طرف‌های دخیل درونی/بیرونی جست‌و‌جو گردد.

صبور بیات- خبرگزاری جمهور