جستاری در پیوند به اقلیت های شیعی

سادات، بیات، قزلباش و افشار از اقلیت های شیعی غیرهزاره در کشورند که از طول تاریخ خصوصاً طی چهار سال پسین از وضعیت خوبی برخوردار نبوده اند و حالات و اوضاع برآشفته و اسفباری را در عرصهِ فرهنگی و سیاسی به تجربه می گیرند.
بزرگان و چهره های سادات و بیات بیشتر مورد تهاجم فکری و فرهنگی قرار گرفته اند، تا جایی که نام نبردن شهید مزاری در یکی از بیلبوردها موجب توهین و تحقیر تمام سادات قرار گرفته است، حال این که نام نبردن و بردن از طرفِ حلقه ای تا چه اندازه خوب است و تا چه اندازه بد، کاری ندارم، اما عده ای خواسته اند تمام سادات را مورد ناسزا قرار دهند؛ کار به جایی می کشد که پای سادات حتی به دوره عبدالرحمن خان کشیده می شود. به این می ماند که آیت الله محسنی کتابی نوشت، سرها گردهم آمدند تا نقدش کنند، نقد بهانه ای برای روا داشتن صدها دشنام به آدرس آیت الله محسنی بود. بیاتی عارف رحمانی را چیزی گفت، نشر نشدن اذان جعفری مثله می گردد و ده ها ناسزا و دشنام به احسان الله بیات و بیات های افغانستان حواله می شود. مطرح شدن نام شهید کاظمی در تقویم کشور به عنوان معمار وحدت ملی احساسیت برانگیز می شود. ردپای سادات و بیات در اکثر مسایل داخلی در کنار هزاره ها را نمی توان نادیده گرفت، رویکردی که اکثراً بنابر ملحوظات عقیدتی و بافت بیشتر سادات با هزاره ها لحاظ شده است.
تازه بحث جنگ افشار از موضوعات جنجال برانگیز و حساس میان شیعه مذهبان در کشور است، جایی که بیشترینه از سادات، بیات و افشارها قربانی گرفت، بنابر گفته ها حزب وحدت در افشار شکست نظامی خورد و استراتیژی ناکام نظامی موجب فاجعه ای نابخشودنی از جانب گروه های درگیر شد.
در جوامع عقب مانده و جهان سومی استوار بر افکار و اندیشه های قومی و قبیلوی و فرهنگ سیاسی کلاسیک و سنتی اقلیت ها برای تثبیت جایگاه اجتماعی، سیاسی، فرهنگی و اقتصادی شان بایست بیشتر قابلیت های فردی شان را به نمایش بگذارند و خودشان برسانند. در این شکی وجود ندارد که محرومیت های وارد آمده موجب شده است کدرها و ظرفیت های بشری در میان اقوام اقلیت رشد چشمگیری داشته باشد.
در افغانستان بیشترینه شخصیت هایی که رشد کرده اند براساس شایستگی و قابلیت های منحصر به فردشان بوده است؛ اما همواره نادیده گرفته شده و به جایگاه واقعی شان دست نیافته اند.
سادات و بیات در کنار سایر اقوام بویژه تاجیک ها بیشتر و بهتر رشد کرده و مورد حرمت قرار گرفته اند، شهیدکاظمی زمانی به شخصیت ملی مبدل شد که با تاجیک ها نزدیک شد و آقای انوری جایگاه خودش را در دوره همگرایی و همسنگری اش با تاجیک ها تثبیت کرد. از خاطر باید دور نداشت که شهید کاظمی شخصیتِ بی نظیر کاریزماتیک بود و حضور اش نیاز جدی دوره مقاومت و پسا مقاومت دانسته می شود، آقای انوری از نظامیان و چریک های توانا و شایسته است که کمتر نظیر دارد، آیت الله محسنی چه بپذیریم و چه نه در میان تمام مردم کشور از جایگاهِ خاصی برخوردار است.
قابلیت ها و توانایی های فردی اقوام اقلیت شیعه غیر هزاره در کنار اقوام غیرهزاره مورد تأمل است، این حرف به معنی نبود قابلیت و ظرفیت های بشری در سایر اقوام نیست.
به باور نویسنده اقوام سادات، بیات و قزلباش بیشتر از زمان دیگر نیاز به نزدیکی دارند، تا جایی که احترام متقابل این دو قوم ریشه ی تاریخی دارد و خواهرزاده و ماما گفتن سادات و بیات زبانزد مردمان این دو قوم بوده است، از طرف دیگر منافع و تهدیدات مشترک در سیاست در نزدیکی و همگرایی از مؤلفه های پذیرفته شده است. بنابرین برای تثبیت هویت،کسب جایگاه سیاسی، اجتماعی و فرهنگی روشنفکران، نخبگان و تحصیل یافتگان این دو گروه با توجه نگرش و باورهای سیاسی متفاوت نیاز مبرم و جدی در این دوره محسوب می گردد. سادات در کشور بیشتر مورد احترام بیات ها و قزلباش ها قرار گرفته است.

صبور بیات- ارسالی به خبرگزاری جمهور