متهمی که همیشه جایش در دادگاه خالی است

روز گذشته، نزدیک به سی تن از متهمان کوتاهی در جلوگیری از حادثه خونین حمله به لشکر ۲۰۹ شاهین در بلخ، در دادگاه ابتدایی کابل مجرم شناخته شده و به حبس هایی از یک تا سه سال محکوم شدند. از اتفاقات نادری که کمتر رخ داده بود و در طول حیات دولت جدید کابل، سابقه نداشت.
حوالی ظهر روز جمعه اول ثور، گروهی از طالبان با عبوری بی دردسر از ایست های بازرسی پایگاه بزرگ نظامی بلخ، خود را به دو نقطه حساس این پایگاه رساندند و شروع به تیراندازی به سمت سربازان ارتش ملی کردند.
سربازانی که در صف نماز جمعه ایستاده و غیرمسلح، در حال انجام فریضه الهی بودند. چند تن از مهاجمان همزمان به سالن غذاخوری نیز حمله کرده و تمامی سربازان را به گلوله بستند. سربازانی هنگام ظهر یا در مسجد و در نماز بودند و یا در سالن غذاخوری مشغول صرف طعام، که به یک باره با این حادثه رو به رو شدند.
آمارها به شدت ضد و نقیض بود و تاکنون هم به آن صراحت داده نشده است؛ اما آخرین آمار از کشته شدن دست کم ۲۰۰ سرباز ارتش ملی در این حادثه حکایت می کرد. حمله ای که تبعات آن را فقط مردم افغانستان قادر به درک کردن هستند و توانایی سکوت در برابر آن را دارند.
عبدالله حبیبی وزیر دفاع و قدم شاه شهیم رییس ستاد ارتش چند روز پس از بروز این حادثه از سمت هایشان استعفا دادند و این بزرگترین اتفاق در طول تاریخ سیاسی افغانستان بود که آب ها را هم از آسیاب انداخت. این دو نظامی کهنه کار افغانستان، سپس برای دور ماندن از مباحث، هر دو به عنوان سفیر در برخی کشورهای عربی تعیین شدند و داستان در همین نقطه به پایان رسید.
حالا وزارت دفاع افغانستان اعلام کرده است که شماری از مسوولین پایگاه نظامی بلخ که کوتاهی در انجام وظیفه در آنها محرز بوده؛ شناسایی و محاکمه شده اند. اقدامی نمایشی که غنی به عنوان فرماندهی اعلای قوای مسلح، می خواهد نشان دهد که در پیگیری موضوعات حساس کشوری مصمم است.
در این محاکمه مسوولین ارشد تا به پایین ترین سطح لشکر ۲۰۹ شاهین، به حبس های تنفیذی محکوم شده اند و البته این دادگاه ابتدایی است و در محاکم تمیز قطعا تغییراتی خواهد آمد که معمولا مردم و رسانه ها از آن بی خبر خواهند ماند. البته اگر دادگاه نهایی آن اصلا برگزار شود.
پر واضح است که مساله اصلی در داخل این پایگاه نظامی نبود و ریشه خصمانه آن در جایی دیگر شکل گرفته و دامن مسوولین و از همه مهمتر ۲۰۰ شهید بی دفاع آن را گرفت.
مشکل به ارگ بر می گردد؛ جایی که تمام سیاست های جنگ و صلح افغانستان در آن دیکته شده و به مرحله اجرا می رسد.
مثل همیشه برخی از آگاهان، مشاور امنیت ملی رییس جمهوری افغانستان را متهم اصلی پرونده فاجعه بلخ دانستند. سدی عبور ناپذیر که هیچ وقت، هیچ کسی از او توضیحی نخواسته و هیچ قدرتی هم توان بازپرسی از شخص جناب مشاور را ندارد.
در حادثه حمله به کاروان حامل ژنرال عبدالرشید دوستم معاون اول ریاست جمهوری در فاریاب، دوستم مشاور امنیت ملی را مسوول این حمله معرفی کرد. در حادثه خونین کابل که دست کم ۱۵۰ تن در کثری از ثانیه نابود شدند نیز این فرد متهم ردیف اول شناخته شد؛ اما هیچ کس قادر نیست این آدم را مورد بازپرسی قرار دهد.
هیچ قدرتی قضایی وجود ندارد که مدعیان دست داشتن این فرد در حوادث تروریستی را پای میز دادگاه کشانده و از آنها بخواهد تا شواهدی که از آن دم می زنند را ارایه کنند. تا یا خودشان به دلیل بستن افترا به مقامات دولتی بازداشت شوند؛ یا مدارکشان مورد بررسی قرار گرفته و ثابت شود که در ارگ چه می گذرد.
مسوولین ارشد وزارت دفاع ملی، بدون درنگ از کارشان کنار گذاشته شده و با کمال تعجب دیدیم که پست هایی سیاسی و مغایر با تخصص شان، به آنها اعطا گردید و به خارج از افغانستان فرستاده شدند. شایعات و اتهاماتی که به این و آن بسته می شد هم خاموش و اجساد شهدا هم به خانواده هایشان تحویل داده شد و داستان برای رییس جمهور مثل همیشه ختم به خیر گردید.
حالا محاکمه کسانی که شک داریم اصلا از چیزی خبر بوده اند؛ برای ما تبدیل به شعاری شده تا به مردم خود بگوییم که دموکراسی مداری و قانون مندی، از اساسی ترین بنیان های نظام فعلی افغانستان است.
احتمالا کفن شهدای حادثه اولین جمعه ماه ثور سال ۱۳۹۶ خشک شده و مردم هم پذیرفته اند که این یک اتفاق جاری در دل طبیعت افغانستان است که نمی توان بروز آن را مانع شد.
نظام، برنامه های خود را پیش می برد و مشاور امنیت ملی هم بدون اینکه حتا بیانیه ای در دفاع و یا رد اتهامات موجود صادر کند؛ به راحتی و در امنیت کامل، در چهارچوب تسخیرناپذیر ارگ ریاست جمهوری افغانستان به کارش ادامه می دهد و قرار نیست در مورد هیچ چیزی به کسی توضیح بدهد.
مردم افغانستان را به تحمل مصایب عادت داده اند. ما بیش از این ها را هم تحمل می کنیم؛ چون از برخاستن چیزی نمی دانیم و با استعداد تمام، فقط زمین خوردن را آموخته ایم.
الیاس کاتب – اموربین الملل