آیا امریکا در پی احیای "اقلیم کُردستان" در سوریه است؟

امریکا در پی حملات ترکیه به مواضع کُردها در سوریه و عراق، یک گروه جدید از سربازان خود را به مرز بین ترکیه و سوریه فرستاد. منابع کُرد مدعی اند که این نیروها قرار است در برابر حملات هوایی و موشکی ترکیه به این مناطق از آنها حمایت کند.
امریکا پس از ظهور داعش مدت زمانی را برای جان گرفتن این پدیده صبر کرد و سپس وارد عمل شد. همکاری های این کشور با عراق در پی معاهدات سیاسی و نظامی پس از سقوط صدام همچنان ادامه داشت؛ اگرچه حضور سربازان این کشور در عراق طی حکم پارلمان نهی شد و ایالات متحده سربازانش را از عراق خارج کرد.
داعش پس از پدید آمدن در عراق و همزمان در سوریه، باتوجه به بستر مستعد ناعدالتی در این کشورها، در میان سنی مذهبان طرفدارانی پیدا کرد و به سرعت قطب های اقتصادی این دو کشور به ویژه عراق را در اختیار گرفت. پس از آن بود که امریکا وارد عمل شد و "با واسطه" وارد جنگ با داعش گردید. واسطه ای به نام "پیشمرگه های کُرد".
عراق یقینا کشوری است که سیاست مدارانش گرایشات سیاسی و مذهبی خاص خود را دارند و رای به خروج کامل نیروهای امریکایی نیز پیوند قایمی با این اصل داشت. امریکا اما ساده از این مساله نگذشت و فعلا در اقلیم کُردستان به حمایت از یک دولت در ذیل تمرکز بغداد می پردازد.
مسعود بارزانی از دوستان نزدیک امریکاست و سیاست های امریکا در اقلیم نیمه خودمختار آنها، قابل لمس است. دهلیز خلوتی که امریکا برای خود در عراق باقی گذاشته است. این طرح نتیجه چند پارچگی عراق به بهانه دموکراسی بود. شیعیان از یکسو به تبارز قدرت پرداختند و اهل سنت هم برای حفظ جایگاه خود به هر سمت و سویی کشیده شدند؛ برخی به داعش امید بستند و برخی دیگر در قالب سهم شان در دولت، به مبارزه پرداختند. کُردها اما با محرومیت هایی که از قبل تجربه کردند؛ به چراغ سبز امریکا پاسخ مثبت دادند.
همین اتفاق قرار است در سوریه هم تکرار شود. امریکا کُردهای سوری را از هر حیث تامین کرده و ادوات زرهی و تانک های پیشرفته امریکایی در اختیارشان قرار گرفته است. عفرین، حسکه، رقه و بخش های بزرگی از حلب ساکنان کُرد را در خود جا داده و افزون بر آن، کوبانی از مناطق مهم آنها محسوب می شود که صرفنظر از مسایل سیاسی، "حماسه کوبانی" با دلاوری زنان و مردان کُرد برای همیشه ماندگار شد.
شکست پروژه داعش در سوریه نزدیک است و کُردها با انگیزه ی قومیتی که نسبت به "رقه" دارند به سمت این ولایت در حال پیشرویی هستند. رقه اگر آزاد شد دیگر داعش قدرت قابل تامل خود را در منطقه از دست می دهد و سردمدار حرکت های بزرگ ضد تروریستی، پیشمرگه های کُرد خواهند بود. گرچه ارتش آزاد سوریه - از مخالفین اسد - نیز در این جنگ سهم دارند اما قدرت پیشرو کُردها برجسته است.
شاید زنگ خطر ایجاد یک دولت مستقل کُرد در سوریه به گوش بشار اسد هم رسیده باشد؛ اما او اکنون درگیرتر از آن است که بتواند تمرکزی جدی روی این مساله داشته باشد. چرا که شکست داعش فعلا در اولویت امر قرار دارد و رقه به هر ترتیب ممکن باید آزاد شود تا رییس جمهوری سوریه در اوج شکست های پی در پی، برگ برنده ای برای بقای خود بیابد.
اما چرا کُردها برای امریکا آنقدر مهم شده اند که به رغم دوستی مشترک و ناگسستنی با ترکیه، بارها این کشور را به خاطرشان رنجانده است. دلیل آن را می توان در عدم توفیق مخالفان اسد جستجو کرد. این گروهها که امریکا هر چند تلاش مضاعفی به خرج داد تا آنها را بر محور یک اتحاد منجسم گرد آورد و نشد؛ فعلا در برابر ارتش سوریه مغلوب شده اند. رویکرد آنها به سمت روسیه برای مذاکره بر روی سهم شان از دولت، شاید یک ادله موثق از ناامیدی متقابل معارضان سوری از امریکا باشد.
حالا کُردها که مدعی سهمی منطقی از جغرافیای سوریه هستند و شمال این کشور از دیرباز به نام "روژاوا" یا همان کردستان سوریه خوانده می شد؛ برای امریکا بهترین گزینه سرمایه گذاری است. امریکا ظاهرا از اینکه نمی تواند تمام سوریه را در اختیار بگیرد قانع شده؛ اما به نظر می رسد که حالا با تمرکز روی یک ورق امتحان شده در عراق، قصد دارد یک کردستان مستقل در سوریه نیز ایجاد کند.
اینکه بعد از شکست کامل داعش و استقرار کُردها در مناطق یاد شده باید منتظر چه اتفاقاتی بود؛ می بایستی آن را به زمان واگذار کرد. اما پر واضح است که روسیه و دمشق برای تقسیم نشدن این کشور به دو دولت، مثل ۵ سال گذشته ممکن است که این جنگ را ادامه دهند. آنها فعلا مشکلی به مراتب بزرگتر از کُردها را دارند که باید حل شود. مخالفان سرسختی که اعراب و کشورهای غربی هنوز پشت شان را خالی نکرده و داعش و سایر گروههای تروریستی که باید به زودی شرشان کنده شود. باید تاکید کرد که جنگ بشار اسد با کُردها هم دور از انتظار نیست؛ مگر اینکه وی و کشورهایی که در سیاست گزاری های او دخالت دارند؛ تحمل مهمانخانه امریکایی ها در شمال این کشور را به جنگ ترجیح دهند.
الیاس کاتب – خبرگزاری جمهور