آیا چین در جنگ شبه جزیره بی تفاوت خواهد ماند؟

۱۵۰هزار نیروی نظامی چین در مرز بین کشورش با کوریای شمالی در حالت آماده باش قرار گرفته اند. دهها واحد توپخانه ای قوی در این منطقه جا به جا شده و چندین فروند بمب افگن سنگین و جنگنده های شکاری نیز در پایگاه نظامی منطقه مستقر شده اند.
این بزرگترین آماده باش نظامی چین ظرف چند دهه گذشته است. اوضاع در شبه جزیره کوریا به شدت وخیم گزارش می شود و آب های آرام دریای جاپان دست کم از دو ماه به این سو توسط ناوچه ها و کشتی های جنگی و زیردریایی های امریکایی به تلاطم در آمده است.
ظرف یک هفته اخیر، این چندمین مانور نظامی است که امریکا و کوریای جنوبی در زمین و هوا و دریا انجام می دهند و کوریای شمالی هم از قافله عقب نمانده است. روز گذشته بزرگترین رزمایش توپخانه ای تاریخ نظامی کوریای شمالی به نمایش در آمد و صدای سنگین آن به گوش همسایه جنوبی اش هم رسید.
امروز هم رزمایشی مشابه با همکاری امریکا و کوریای جنوبی در زمین و هوا انجام شد و صدای دهها توپخانه سنگین، تانک های مدرن و موشک باران چرخبال های شکاری دو کشور، گوش ها را می خراشید. مردم اما نظاره گر بودند و برخی شاد از قدرت به نمایش در آمده و برخی نگران از آنچه ممکن است به زودی رخ دهد.
چین اما طرف دیگر این قضیه است. طرفی که نمی تواند به تحرکات امریکا در منطقه بی تفاوت باشد. هرچند خود را آنطور که نگران است نشان نمی دهد؛ اما این کشور به امریکا اعتماد ندارد و در طول دهه ها موضع گیری سیاسی در شورای امنیت و تند و تیز شدن ها بر سر مسایل مهم سیاسی در سطح جهان، این دو کشور نشان دادند که هیچ وقت با هم دوست نخواهند بود – هر چند دشمنی شان ممکن است هیچگاه به جبهه عملی کشیده نشود.
چین به اندازه ای که روسیه با امریکا مشکل دارد؛ با این کشور درگیر نیست چون به جای لشکر کشی به سوریه و شرق اوکراین و روبه روشدن در خاورمیانه، ترجیح می دهد به رشد اقتصادی دوام دار خود فکر کند. اما فکرش نمی تواند فارغ از قدم های بلند امریکا در منطقه باشد.
چین به جنگ فکر نمی کند و نیروهای نظامی اش را هم سالهاست که در کشور خود مشغول دفاع از تمامیت ارضی اش کرده است. ایغورها را سرکوب می کند؛ تبتی ها را در انزوا و منگنه قرار داده و قصد ندارد با وجود صنعتی شدن، مردم انقلاب فرهنگی و مائو تسه تونگ را فراموش کنند؛ اما این را هم نمی خواهد که امریکا آزادانه به دریاهای اطراف این کشور سر بزند و به بهانه حمایت از متحدینش، در حوزه امپراتوری اش چرخ بزند.
دو سال پیش؛ وزیر خارجه چین در دیدار با همتای امریکایی اش که از این کشور خواسته بود به "بلندپروازی هایش" در دریای چین جنوبی خاتمه دهد گفت: " حاکمیت ما بر صخره های زیر آبی و هفت تپه دریایی مجمع الجزایر اسپراتلی در دریای چین جنوبی قاطعانه است و ما برای حفاظت از منافع مسلم خودمان مثل سنگ سخت هستیم".
فلیپین و ویتنام که از کشورهای داخل مناقشه بر سر این مساله هستند؛ از کشورهای اند که زیر پر و بال امریکا قرار دارند و برادر بزرگ ترشان سعی می کند برای نمایش قدرتش هم شده گاهی به چین فشار بیاورد.
در کنار این مسایل؛ جاپان از رقبای دیرینه سیاسی، متجاوز تاریخی بر علیه چین و حالا رقیب اقتصادی این کشور است که "نقطه قوت صلح در منطقه شرق آسیا" از نظر امریکا به شمار می رود و کوریای جنوبی که امریکا قرار است برای دفاع از این کشور، میلیاردها دالر هزینه کند نیز سالهاست که رابطه جالبی با این کشور ندارد.
چین ظرف دو دهه گذشته که رشد اقتصادی این کشور خیره کننده بوده؛ سعی کرده از چالش های نظامی، خود را دور نگاه دارد و به همان چوکی شورای امنیت بسنده کند. نه با کشور گشایی های مدرن امریکا هم عقیده است و نه می خواهد مانند پوتین خود را در تقابل و لجبازی با دیگر ابرقدرت ها قرار دهد؛ اما از رفت و آمد امریکا و متحدینش به حیاط خلوت سیاسی اش نیز خرسند نیست و نمی خواهد دیگران را با نرمش بیش از حد جری کند.
جنگ در شبه جزیره کوریا فعلا در مرحله رجزخوانی و می زنم و نمی زنم است؛ اما چین با تحرکات خاموش خود بدون اینکه کسی را بیش از حد حساس کند آمادگی هایش را به نمایش می گذارد تا این طور نشان دهد که اگر جنگ در شبه جزیره رخ داد؛ جنگ است دیگر، این کشور هم در صف خیرات حلوا نخواهد ایستاد و در این میان هر اتفاقی ممکن است با ۱۵۰ هزار سرباز و دهها فروند جنگنده و بمب افکن و توپ و تانکش رقم بخورد.
چین فعلا در حد هشدار به امریکا می گوید که به هیچ وجه ممکن با جنگ در کوریا موافق نیست و ذهنیت رییس جمهور احساساتی ایالات متحده را – اگر قابل باز شدن باشد – را روشن می کند که ما موافق سروصدا در منطقه نیستیم و اگر هم قیل و قالی به راه افتاد؛ چین هم شاید سهمی در گیرودارهای جهنم احتمالی در شبه جزیره کوریا خواهد داشت.
پر واضح است که چین هیچ گاه اجازه نخواهد داد که امریکا در بیخ گوشش جنگ آفرینی کند و این کشور دست زیر چانه زده و از نزدیک، بیرون مرزهای خود را که در آتش می سوزد، با خرسندی بنگرد.
اگر جنگ در کوریای شمالی در بگیرد؛ اتفاقات بدی در جهان خواهد افتاد. اتفاقاتی که شاید محدود در شرق آسیا نخواهد ماند و به گوشه و کنار جهان نیز کشیده خواهد شد. شاید همان طور که رییس جمهور کوریای شمالی گفته است؛ موشک های بالستیک این کشور با یک یا چند کلاهک هسته ای نیویارک زیبا را در پیش گرفته و قلب اقتصاد امریکا را هدف قرار دهند.
گرچه اگر این را رویایی غیرحقیقی کیم جونگ اون تصور کنیم؛ جاپان، استرالیا و هدف اساسی تر، پایتخت زیبای کوریای جنوبی یقینا در جریان این جنگ، چهره ی تازه ای به خود خواهند گرفت.
الیاس کاتب – خبرگزاری جمهور