جدایی بریتانیا و سردرگمی اتحادیه اروپا

پس از آن که مردم بریتانیا، در یک همه پرسی سراسری رای به جدایی این کشور از اتحادیه اروپا دادند، مقام های کشورهای عضو این اتحادیه واکنش های متفاوتی به این جدایی داشته اند.
شش عضو موسس اتحادیه اروپا روز گذشته در برلین، پایتخت آلمان برای نشان دادن واکنش نسبت به نتایج همه‌پرسی در بریتانیا برای خروج از این اتحادیه دیدار کردند.
وزرای خارجه کشورهای آلمان، فرانسه، ایتالیا، هالند، بلجیم و لوکزامبورگ در برلین دیدار کردند و در پایان با صدور بیانیه‌ای مشترک از لندن خواستند فرآیند جدایی را شروع کند.
وزیر خارجه فرانسه در واکنشی تند به جدایی بریتانیا از اتحادیه اروپا، تاکید کرده است باید این کشور تکلیف خود را هرچه زودتر مشخص کند.
فرانک والتر اشتاین مایر، وزیر امور خارجه آلمان نیز درخواست مقام‌های اروپایی از بریتانیا برای آغاز فوری روند خروج از اتحادیه اروپا را تکرار کرده است.
ژان کلود یونکر، رئیس کمیسیون اروپا نیز گفته است که خواهان آغاز سریع مذاکرات خروج بریتانیا است. او گفته است نمی‌خواهد برای آغاز چنین روندی ماه‌ها برای انتخاب نخست‌وزیر جدید بریتانیا صبر کند.
دیوید کامرون، نخست‌وزیر بریتانیا نیز اعلام کرده که از سمت خود کناره‌گیری می‌کند و قرار است پیش از پاییز، نخست‌وزیر جدید این کشور انتخاب شود.
رهبران بریتانیا می‌گویند برای آغاز فرآیند جدایی به زمان نیاز است اما سران اتحادیه اروپا اصرار دارند هرچه زودتر بریتانیا از این اتحادیه جدا شود.
اما آنگلا مرکل، صدراعظم آلمان، نسبت به اظهارات تند برخی از رهبران اتحادیه اروپا در واکنش به خروج بریتانیا هشدار داده است.
خانم مرکل گفته است که نیازی نیست در جریان مذاکرات جدایی بریتانیا از این اتحادیه، نسبت به این کشور سخت‌گیری و بدخلقی نشان داد.
وی با بیان این مطلب که او طرفدار تسریع در روند خروج بریتانیا نیست بیان داشته است:"بدیهی است که این فرآیند نباید تا ابد طول بکشد اما من موافق تعجیل در زمان‌بندی آن هم نیستم."
در همین حال جدایی بریتانیا از اتحادیه اروپا با واکنش مثبت راست‌گرایان و ملی‌گرایان در دیگر کشورهای بزرگ اروپا روبرو شده است.
مارین لو پن، رهبر ملی گرایان فرانسه خواستار همه پرسی مشابه شده و رهبر ملی گرایان ایتالیا هم گفته: "ممنون بریتانیا! حالا نوبت ماست."
در هالند، گریت ویلدرز، رهبر سرشناس مخالفان سیاست‌های مهاجرپذیری گفته است که آنها هم باید همه‌پرسی تحت عنوان 'نگزیت' (Nexit) برگزار کنند. کنایه‌ای به کارزار خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا که 'بریگزیت' (Brexit) نام گرفته بود.
از سوی دیگر بیشتر از دو میلیون نفر طوماری را امضا کرده‌اند که از دولت و پارلمان بریتانیا می‌خواهد درباره عضویت این کشور در اتحادیه اروپا همه‌پرسی دوباره‌ای برگزار شود.
این طومار می‌گوید از آنجا که در همه‌پرسی اخیر کمتر از ۷۵ درصد رای دهندگان شرکت کرده‌اند و هیچ یک از گزینه‌های ماندن در اتحادیه اروپا یا خروج از آن بیشتر از ۶۰ درصد رای نیاورده است، باید همه‌پرسی دوباره‌ای برگزار شود.
در همه‌پرسی بریتانیا ۵۱.۹ درصد مردم به خروج از اتحادیه اروپا و ۴۸.۱ درصد آنها به ماندن در این اتحادیه رای دادند.
این نتیجه نزدیک نارضایتی‌های وسیعی را بین هواداران ماندن در اتحادیه اروپا ایجاد کرده است. لندن، اسکاتلند و ایرلند شمالی به ماندن در اتحادیه اروپا رای دادند.
رای به خروج، بحث همه‌پرسی استقلال اسکاتلند و پیوستن ایرلند شمالی به جمهوری ایرلند را داغ کرده است.
اکثریت بزرگی از جوانان بریتانیایی به ماندن در اتحادیه اروپا رای دادند، به طوری که تقریبا از هر چهار جوان زیر ۲۴ سال، سه نفر خواهان ماندن در اتحادیه بودند.
نیکلا استورجن، وزیر اول اسکاتلند نیز گفته است که کابینه‌اش رسما توافق کرده تا اقدامات قانونی لازم برای برگزاری دومین همه‌پرسی استقلال اسکاتلند از بریتانیا را آغاز کند.
در همین حال جرج سوروس، میلیاردر برجسته امریکایی هشدار داده خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا فروپاشی این اتحادیه را به واقعیت نزدیک کرده است و برای بقا، منطقه یورو باید بازسازی شود.
آقای سوروس پیش از همه‌پرسی روز پنجشنبه بریتانیا هشدار داده بود که در صورتی که مردم بریتانیا رای به ترک اتحادیه اروپا بدهند، یکپارچگی این اتحادیه با تهدید جدی روبرو خواهد شد.
گفتنی است که روند جدایی بریتانیا از اتحادیه اروپا مطابق مفاد آیین نامه این اتحادیه صورت خواهد گرفت.
براساس ماده ۵۰ پیمان لیسبون که در سال ۲۰۰۹ به تصویب اعضای اتحادیه رسیده اما تا کنون هیچ گاه به اجرا گذاشته نشده بود، کشورهای عضو اتحادیه بعد از تصمیم به جدایی باید مذاکرات خود با اتحادیه اروپا را آغاز کنند.
در صورت توافق میان دو طرف بر سر چگونگی عملی کردن این جدایی کشور خواستار جدایی مطابق مفاد توافق پیش خواهد رفت، اما چنانچه توافقی حاصل نشود، عضویت کشور جدایی‌طلب بعد از گذشت دو سال خودبخود لغو می‌شود.
اگر چه ماده ۵۰ معاهده لیسبون کلیات روند جدایی کشورها از اتحادیه اروپا را مشخص کرده اما جزئیات آن تنها از طریق مذاکره میان دو طرف مشخص خواهد شد و برای عملیاتی کردن هرگونه توافقی هم ممکن است سالها زمان لازم باشد.
خبرگزاری جمهور- اموربین الملل