استراتژی امریکا و انتظارات افغانستان

یک روز قبل از آنکه رئیس جمهور امریکا در مورد استراتژی جدید برای افغانستان با مشاوران و مقامات بلندپایه آن کشور صحبت کند، ریاست جمهوری افغانستان ابراز امیدواری کرده که امریکا اولویت‎های این کشور را در نظر بگیرد.
ارگ امیدوار است که در استراتژی جدید امریکا برای افغانستان، در بخش همکاری با نیروهای امنیتی و از بین بردن لانه‎های تروریزم بیشتر توجه شود.
دواخان مینه پال؛ معاون سخنگوی اشرف غنی، روز پنجشنبه گفت که حکومت افغانستان مخالف دخالت مستقیم نیروهای خارجی در جنگ این کشور است؛ اما حمایت آنان را در مهار کردن جنگ روان مهم می‎داند.
او افزود:"نیروهای امنیتی و دفاعی افغانستان توان این را دارند که جنگ را خود شان مدیریت کنند و ما نمی‎خواهیم که عساکر امریکا یا ناتو در این جنگ دخیل گردند ولو تحت هر عنوانی ‎که باشد."
آقای مینه پال افزود که خواست‎های مهم حکومت افغانستان این است که برای موفق شدن در مبارزه با ترورزیم بر حامیان این پدیده، فشار وارد شود.

اظهارات سخنگوی اشرف غنی در شرایطی منتشر می شود که اخیرا از قول جیمز متیس؛ وزیر دفاع امریکا نقل شد که امریکا همه گزینه ها از جمله استفاده از ارتش های اجاره ای شرکت های امنیتی خصوصی و یا خروج کامل از افغانستان را بررسی می کند.

به نظر میرسد این امر نگرانی های وسیعی را در افغانستان به وجود آورده است. حامد کرزی؛ رییس جمهوری سابق، خصوصی سازی جنگ امریکا در افغانستان را خطرناک و زیانبار توصیف کرده و نسبت به این اقدام، هشدار داده است. مقام های حکومت کنونی نیز بر تعهدات امریکا نسبت به مفاد پیمان های امنیتی و استراتژيک میان کابل و واشنگتن تأکید کرده اند.

با این وصف به نظر می رسد فردا روز سرنوشت ساز و تعیین کننده ای برای آینده جنگ امریکا در افغانستان خواهد بود و همین امر، بیم و امیدهای فراوانی را هم در امریکا و هم در افغانستان، برانگیخته است.

در این میان، آنچه به توسعه نگرانی ها در افغانستان دامن زده، هراس از خصوصی شدن جنگ یا خروج کامل نیروهای امریکایی است. دولت کابل که به طور همه جانبه، بقا و حضور خود را به بقا و حضور نیروهای خارجی، وابسته می بیند و در طول این سال ها، هیچگاه به یک افغانستان عاری از نیروی خارجی، فکر نکرده، نمی تواند تصور کند که امریکایی ها افغانستان را ترک کنند؛ اما وضعیت کژدار و مریز جاری، همچنان استمرار داشته باشد.

خصوصی سازی جنگ نیز اگرچه به نسبت خروج کامل امریکا از افغانستان، کمتر زیانبار است؛ اما از منظر سیاسی و حقوقی، تفاوتی با خروج کامل امریکا ندارد؛ زیرا در صورتی که نیروهای رسمی ارتش امریکا جای خود را به شرکت های غیر مسؤولی مانند بلک واتر بدهند که عمدتا از جنایتکاران حرفه ای، مجرمان خطرناک و مجموعه ای از تبهکاران و جانیان ضد قانون، تشکیل شده است، آنگاه دیگر نمی توان انتظار داشت که وضعیت امنیتی، بهبود می یابد و مهم تر از آن، حکومت کابل، همچنان در سایه حمایت های همه جانبه نیروهای خارجی به بقای خود ادامه خواهد داد.

افزون بر آنکه یکی از نخستین پیامدهای واگذاری مسؤولیت جنگ به شرکت های امنیتی خصوصی، تعلیق کامل پیمان های استراتژیک و امنیتی امضا شده میان افغانستان و امریکا خواهد بود؛ زیرا طرف اصلی این پیمان ها، دولت ها هستند نه ارتش های اجاره ای شرکت های خصوصی.

به بیان صریح تر، بلک واتر هیچ تعهدی نسبت به پیمان امنیتی یا استراتژيک بر عهده نخواهد گرفت و این همان چیزی است که به نگرانی های عمیقی در کابل، منجر شده است.

حکومت به رهبری اشرف غنی، انتظار دارد ترامپ تصمیمی اتخاذ کند که اگر معادله جنگ، به نفع دولت، تغییر نمی کند، دست کم، وضعیت جاری، تا پایان عمر حکومت کنونی، حفظ شود؛ وضعیتی که در آن، نیروهای خارجی، از ورود مستقیم به نبردهای میدانی با تروریزم، احتراز می کنند؛ اما حکومت کابل همچنان به بقای خود ادامه می دهد.

نکته مهمی که موجب ابهام در خصوص استراتژي جدید ترامپ در باره افغانستان شده، این است که ترامپ، یک سیاستمدار کارکشته و متعهد به قواعد پذیرفته شده حقوق بین الملل و پیمان های دوجانبه نیست. او اگر تصور کند که منفعت امریکا در شکستن پیمان ها، نقض قواعد و زیر پا نهادن قراردادهای مهم است، بی درنگ اقدام خواهد کرد. چنانچه از پیمان اقلیمی پاریس، خارج شد. قرارداد تجارت آزاد میان کانادا، امریکای شمالی و مکزیک را فسخ کرد و اکنون در جستجوی راه هایی برای عبور از برنامه جامع اقدام مشترک موسوم به «برجام» در خصوص برنامه اتمی ایران است.

بنابراین، اگر فردا او به این نتیجه برسد که خصوصی سازی جنگ یا خروج کامل امریکا از افغانستان، بهتر از هر انتخاب دیگری، منافع ایالات متحده و اهداف مورد نظر او را تأمین خواهد کرد، در تأیید آن، تردید نخواهد کرد.

محمدرضا امینی- خبرگزاری جمهور