ترامپ راهش را در افغانستان گم کرده است

شماری از سناتوران امریکایی هشدار داده اند که اگر به افغانستان توجه نشود، اوضاع این کشور ده برابر بدتر از عراق خواهد شد.
آنها می گویند که ترامپ راهبردش را درباره جنگ افغانستان باید هرچه زودتر اعلام کند.

لیندزی گراهام؛ سناتور امریکایی در این باره گفت:«اگر به توانایی‎های جنگ در افغانستان افزوده نشود، اوضاع بدتر خواهد شد نه بهتر. آ‎نچه را در عراق دیدید، ده برابر آن را در افغانستان رخ خواهد داد. افغانستان اکنون جایی است که تروریزم جهانی در آن در حال گسترش است. داعش که ما در تلاش نابودی آن هستیم، اکنون در این کشور جای پا دارد.»

در نشستی که در ۱۹ ماه جولای در کاخ سفید، برگزار شد، اختلاف ها بر سر افغانستان به اندازه ای بالا گرفت که ترامپ از وزیر دفاع و رییس ستاد ارتش امریکا خواست تا برکناری جنرال نکلسون؛ فرمانده جنگ افغانستان را به عنوان یک گزینه در نظر بگیرند.
جان مک کین، ترامپ و اوباما را مسؤول اصلی ناکامی جنگ در افغانستان می‎داند.

هشدارهای صریح و مستقیم نمایندگان پرنفوذ کنگره امریکا به دولت ترامپ در مورد جنگ افغانستان، در حالی مطرح می شود که خبرها از داخل کاخ سفید، حکایت از وجود آشفتگی، اختلاف و سر درگمی شدید میان استراتژيست های دولت ترامپ در مورد جنگ افغانستان دارد.

گفته می شود در حالی که جنرال های نظامی پنتاگون، خواستار افزایش قابل توجه نیروهای نظامی امریکا در افغانستان هستند، داماد و مشاور ترامپ، با این نظر مخالفت می کنند.

یکی دیگر از مسایل مورد اختلاف، خصوصی یا دولتی بودن مأموریت امریکا در جنگ افغانستان است.
خصوصی سازی جنگ برای دولت امریکا اگرچه ممکن است به لحاظ مالی، هزینه های قابل توجهی داشته باشد؛ اما از جهات دیگر به ویژه از حیث عدم تعهد سیاسی، حقوقی و اخلاقی امریکا در جنگ افغانستان به نفع آن کشور است.

با این حال با گذشت مدت ها از روی کار آمدن دولت به رهبری دونالد ترامپ در امریکا، این کشور هنوز نتوانسته یک استراتژی جامع جدید را در این باره ارائه کند؛ موضوعی که تا حدودی پرده از سکوت مبهم ترامپ در دوران کمپاین های انتخاباتی او در خصوص افغانستان نیز برمی دارد و نشان می دهد که یکی از مهم ترین انگیزه های سکوت او، نداشتن طرح و راهبردی مشخص برای مواجهه با پرونده جنگ افغانستان بوده است.

با توجه به این تحلیل، ترامپ اکنون جنگی را از اوباما به میراث برده که به تعبیر مک کین، در همان زمان، به ناکامی کشیده شده بود و این ترامپ بود که باید با تدابیر و تمهیدات تازه، آن را از مسیر ناکامی و شکست، به سمت چشم انداز پیروزی رهنمون می شد؛ اما به نظر می رسد که او نیز هیچ ایده ای برای این مهم ندارد و همین موجب شده است که ترامپ در جنگ افغانستان، راهش را گم کند.

این در حالی است که دولت مورد حمایت امریکا در کابل نیز با بحران شدید مشروعیت حقوقی، موفقیت سیاسی و مقبولیت ملی رو به رو است و وضعیت وخیم و پیچیده امنیتی و چشم انداز تاریک ثبات سیاسی، شرایط جاری را بیشتر از پیش، برای سردمداران دولت کابل، دشوار کرده است.

اگرچه امریکا تاکنون سعی کرده با دفاعی تمام قد از یک دولت فاسد، ناکارآمد و ناکام در کابل، روندی سیاسی که با هزینه های سنگین امریکا آغاز شده بود را همچنان پویا و جاری نگه دارد؛ اما در صورتی که ترامپ نتواند اختلاف نظرهای سنگین موجود در مواجهه با پرونده پیچیده جنگ افغانستان را در مسیری درست و معقول قرار دهد و به زودی، سرنوشت آن را مشخص کند، وضعیت کنونی بی تردید، قابل ادامه نخواهد بود و بحران سیاسی و امنیتی کنونی در افغانستان، به مرحله غیر قابل بازگشتی خواهد رسید.

نکته ناامیدکننده در این زمینه این است که اگرچه گفته می شود محور اصلی اختلاف نظرهای کاخ سفید با پنتاگون در مورد جنگ افغانستان، افزایش یا عدم افزایش نیرو و نیز دولتی یا خصوصی کردن جنگ است؛ اما موضوع اصلی این است که بسیاری از ناظران حتی نسبت به موفقیت هریک از گزینه های مورد اشاره در نجات امریکا از باتلاق افغانستان و قرار دادن مأموریت ناکام این کشور و متحدانش در مسیر پیروزی نیز عمیقا ابراز تردید می کنند و می گویند که همه این گزینه ها پیشتر، در دولت های به رهبری اوباما در مورد افغانستان و نیز عراق به کار گرفته شد و نتوانست تغییری در نتیجه به وجود آورد.

هم در عراق و هم در افغانستان، امریکا باری از حداکثر نیروهای نظامی برای به اصطلاح جنگ با تروریزم استفاده کرد؛ اما نتیجه عکس گرفت. واگذاری جنگ به شرکت های خصوصی امنیتی نیز تجربه مفتضحانه ای بود که به رسوایی های حقوق بشری گسترده امریکا در عراق منتهی شد.

با توجه به این مسایل و علیرغم هشدارهای مکرر سناتوران پرنفوذ امریکایی در مورد آینده تیره جنگ امریکا در افغانستان، انتظار نمی رود در کوتاه مدت، تغییری در سرنوشت این جنگ به وجود بیاید.

محمدرضا امینی- خبرگزاری جمهور