عبدالله از کدام 'اشتباهات تاریخی' می گوید؟

عبدالله عبدالله؛ رئیس اجرایی، وضعیت کشور را شکننده خوانده و از رهبران سیاسی خواسته با در نظر داشت "اشتباهات تاریخی" پیامدهای تصامیم و اقدامات خود را بسنجند؛ زیرا "یک حرکت ممکن است اوضاع را برهم بزند."
آقای عبدالله روز یکشنبه گفت رهبران سیاسی باید متوجه حساسیت وضعیت کشور شوند و نگذارند تا "ادعای شخصی جای مسؤولیت‌های بزرگتر" را بگیرد.
رئیس اجرایی افزود:"همه رهبران سیاسی باید به خود بنگرند که چگونه می‌توانیم برای نجات افغانستان کاری بهتر و مؤثر‌تر انجام دهیم".
اظهارات آقای عبدالله -نامزد حزب جمعیت در انتخابات ریاست جمهوری گذشته- در حالی ایراد می‌شود که اخیرا احزاب 'جمعیت اسلامی افغانستان'، 'جنبش ملی اسلامی افغانستان' و 'وحدت اسلامی مردم افغانستان' ائتلافی را به نام 'شورای عالی ائتلاف برای نجات افغانستان' شکل داده‌اند.

رهبران این سه حزب هدف تشکیل این ائتلاف را "جلوگیری از فروپاشی نظام و هرج و مرج سیاسی و به دلیل شرایط دشوار امنیتی، روند غیرقانونی عملکرد دولت و آسیب‌پذیر شدن شیرازه وحدت ملی" خوانده‌اند.

آقای عبدالله با وجود آنکه سعی کرده است با این موضع گیری، از حکومت در برابر مخالفان و منتقدان سیاسی آن، دفاع کند و در این زمینه به همان ابزاری متوسل شده که اغلب تکنوکرات های بازگشته از غرب آن را برای سرکوب مجاهدین به کار می برند: اشتباهات تاریخی.

این نشان می دهد که آقای عبدالله بیش از حد انتظار، در نقش یک تکنوکرات در حکومت وحدت ملی، فرورفته و این رویداد به اندازه ای حاد است که حتی به غفلت یا تغافل آگاهانه او از عقبه تاریخی خودش نیز منجر شده است.

این در حالی است که در قدم نخست، اگر قایل به وجود و وقوع اشتباهات تاریخی در شکل دهی به بحران های درازآهنگ پیشین و کنونی باشیم و همان گونه که تکنوکرات های همسو با اشرف غنی و اردوگاه سیاسی و فکری او مدعی هستند، مجاهدین، مسؤول اصلی آن باشند، پس نمی توان حساب آقای عبدالله را از این جریان جدا کرد و او را تنها به این دلیل واهی که در کنار اشرف غنی، حکومت وحدت ملی را شکل داده است، از مسؤولیت تاریخی اش در ارتکاب اشتباهات تاریخی منتهی به بحران کنونی، بری و مستثنی دانست.

نکته دوم اینکه آنچه آقای عبدالله از آن به عنوان «وضعیت شکننده» یاد می کند، لزوما نباید دیگر معلول و محصول «اشتباهات تاریخی» مورد ادعای تکنوکرات ها برای سرکوب و تخطئه مجاهدین باشد؛ زیرا تکنوکرات ها ۱۷ سال تمام فرصت داشتند تا با استفاده از میلیاردها دالر کمکی ولی نعمت های شان در غرب، جلو آثار سوء «اشتباهات تاریخی» مجاهدین را بگیرند و کشور را در مسیر درستی قرار دهند؛ پس چرا اکنون و پس از ۱۷ سال، وضعیت به گونه ای وخیم می شود که با یک حرکت سیاسی و قانونی و مشروع و دموکراتیک و ظهور یک جریان اپوزیسیونی قدرتمند و فعال و معتقد و متعهد به قانون اساسی و وفادار به اصل نظام سیاسی کشور، «اوضاع برهم می خورد»؟!

آیا غیر از این است که مسؤول اصلی و مستقیم این وضعیت شکننده، کارنامه سیاه و غیر قابل دفاع سران ناکارآمد و منفعل حکومت وحدت ملی و سلف آن هستند که در فرصت سوزی و فساد و سوء مدیریت و خودکامگی و قدرت طلبی و راندن مردم از دامن دولت، گوی سبقت را از همه نمونه های تاریخی خود در گذشته ربوده اند؟

از این منظر، اشتباهات تاریخی، ظهور دوباره جریان های پرقدرت مجاهدین در قامت اپوزیسیون حکومت وحدت ملی نیست. اشتباهات تاریخی، کارنامه دولتی است که از زمان روی کار آمدن، تروریزم را توسعه داده و تقویت کرده، متحدان سیاسی خود را طرد کرده و به نیروهای منتقد و مخالف، بدل نموده و کشور را تا مرز فروپاشی و شکست و سقوط در پرتگاه، به سمت بحران و هرج و مرج و بی سرنوشتی، هدایت کرده است.

رییس اجرایی در کمال شگفتی، رهبران ائتلاف نجات افغانستان را تلویحا متهم به پیگیری ادعای شخصی به جای مسؤولیت های بزرگتر کرده است. این سخن شاید از زبان اشرف غنی، شنیدنی تر و منطقی تر به نظر برسد تا از زبان شریک او در حکومت وحدت ملی؛ زیرا آقای عبدالله بیشتر از هرکس دیگری از ادعای شخصی و قدرت طلبی های فردمحورانه شریک دیگرش در قدرت، رنج برده و آسیب دیده است. به این ترتیب، آیا او نمی داند که این نشاندن ادعای شخصی از سوی کانون مرکزی قدرت به رهبری اشرف غنی به جای مسؤولیت های بزرگتر است که طیفی از متحدان سیاسی و همکاران دولتی او را اکنون به جرگه مخالفان و منتقدانش، رانده و آنها را مجبور به ایجاد اپوزیسیون کرده است؟

با توجه به این تحلیل، به نظر می رسد نخستین مخاطب این توصیه آقای عبدالله، خود او باشد که می گوید: باید به خود بنگرند که چگونه می‌توانیم برای نجات افغانستان کاری بهتر و مؤثر‌تر انجام دهیم"؛ زیرا اینگونه که پیداست او انگشت ششم و عنصر زائد و تافته جدا بافته حکومت اشرف غنی است که نه صلاحیت تعریف شده ای دارد و نه نقشی در تصمیم سازی های بزرگ و کلیدی برای نجات یا نابودی افغانستان.

عبدالمتین فرهمند- خبرگزاری جمهور