تنگ اندیشی قومی و خطر سقوط به پرتگاه

سرور دانش؛ معاون دوم اشرف غنی می‎گوید که برخی از گروه‌ها کوشش می‌کنند خصومت‌ها و تندروی‌های قومی، مذهبی، سمتی و زبانی را در کشور دامن بزنند.
آقای دانش گفت فشارها به حدی زیاد شده که گلوی مردم را می‌فشارد و خصومت‌ و نفرت‌پراکنی‌ها کشور و تمام دستاوردهای مردم را به "پرتگاه سقوط" نزدیک کرده است.
او گفت این "حلقات" تلاش دارند فضای دوستی را میان مردم افغانستان "تنگ و تلخ" سازند.
آقای دانش می‌گوید رسالت آنها و همه شهروندان است که از حرکتهای تفرقه آمیزی که باعث تضعیف روحیه مردم و وضعیت نظامی، سیاسی کشور می شود پرهیز شود.
اخیرا اشرف غنی هم گفت که احساس نارضایتی در افغانستان به صورت فزاینده‌ای شکل قومی به خود می‌ گیرد.
چند هفته پیش نماینده ویژه سازمان ملل در افغانستان نیز گفته بود که اگر در شیوه حکومت‌داری افغانستان تغییری اتفاق نیافتد، این کشور با بحران‌های جدی‌تر مواجه خواهد شد که "کنترل آن دشوار خواهد بود".

سرور دانش، در حال حاضر از مهره های نزدیک و مورد اعتماد آقای غنی است؛ چیزی که با توجه به جرگه ای قومی که آقای دانش به آن وابسته است و نیز نگاه تنگ نظرانه و کوته اندیشانه آقای غنی به این امر، اندکی شگفت به نظر می رسد.

با این حال، اشرف غنی به مهره ای همانند سرور دانش، نیاز دارد. از سوی دیگر، سرور دانش نیز برخلاف شماری دیگر از هم تیمی ها و متحدان سیاسی دیروز آقای غنی که امروز دیگر او را ترک کرده اند و یا از سوی او، طرد شده اند، از آرمانگرایی های سیاسی و قومی، عاری و بری است و به دم غنیمتی و حفظ و توجیه وضع موجود، بیشتر از نگاه آرمانی به آینده، عادت دارد.

چنین کسی به ویژه وقتی از توانایی های قابل توجه در درک قانون و آگاهی و دانش حقوقی، در کنار وجاهت سیاسی در نزد افکار عمومی و جریان های فعال، برخوردار است، بیشتر از یک مهره لزوماً پشتون که فاقد این ویژگی ها باشد، به کار آقای غنی و سیاست ها و رویکردهای او می آید.

همه اینها به سرور دانش امکان داده است که به تعبیر کرزی با آدم «بدگذاره ای» مانند اشرف غنی، گذاره کند و همین امر، به او این فرصت کم مانند را اعطا کرده تا از نزدیک، مسیر کنونی و چشم انداز آینده حکومتی را رصد کند که آقای غنی، آن را اداره می کند.

نگاه محافظه کارانه و مصلحت اندیشانه سرور دانش اما مانع از این نشده است که او سیر سریع حکومت به سمت پرتگاه سقوط را به دلیل تنگ اندیشی قومی و انحصارگرایی سیاسی نبیند و آن را با شکستن عادت همیشگی اش در توجیه وضع موجود، به صورت علنی مطرح نکند.

آقای دانش، اگرچه با الهام از همان رویکرد شناخته شده اش، شاید به دلیل احتراز آگاهانه از درگیر شدن با جناح ها و جریان های منتقد حکومت، از ذکر نام گروه ها یا افرادی که وضعیت کنونی را رقم زده اند، پرهیز می کند؛ اما صرف نظر از اینکه منظور او از کسانی که کوشش می‌کنند خصومت‌ها و تندروی‌های قومی، مذهبی، سمتی و زبانی را در کشور دامن بزنند و تلاش دارند فضای دوستی را میان مردم افغانستان "تنگ و تلخ" سازند، کدام حلقات و جریانهاست، یکی از اصلیترین عوامل فضای جاری، خود اشرف غنی و حلقه ای است که در ارگ ریاست جمهوری و کابینه، گرد او را گرفته اند.

سهم حلقات و گروه های مورد نظر سرور دانش از فضای خفقان آور و رو به پرتگاه سقوط جاری، حتی اگر بزرگ و چشمگیر هم باشد، هرگز به اندازه سهم و نقش اشرف غنی و اطرافیان او نیست؛ زیرا آنچه از سوی جریانهای سیاسی در این زمینه شاهد هستیم، واکنشهایی است که در برابر کنش های اشرف غنی و تیم او، صورت می گیرد.

البته نیاز به توضیح نیست که منظور از اطرافیان آقای غنی، لزوما سرور دانش و چند عنصر دیگر نیستند؛ چه او با وجود حفظ رابطه اش با اشرف غنی، در سطحی مطلوب و قابل قبول، هیچگاه اجازه نخواهد یافت تا به اندازه ای به او نزدیک شود که بر رویکردها و نگرش های قومی اش به سیاست و قدرت، تأثیر بگذارد و در شکل دهی به وضعیت و فضای سیاسی و امنیتی کشور، سهم و نقشی ایفا کند.

بعدها روشن خواهد شد که سرور دانش و طیفی قومی که او از آن در ارگ نمایندگی می کند، خود قربانی تنگ اندیشی قومی اشرف غنی و مهره های همسو با او هستند و از این منظر، آنها شاید بیشتر از کسانی که اکنون از حلقه نزدیکان غنی، طرد شده اند، شایسته ترحم باشند!

صرفنظر از این مسایل، در حال حاضر این مهم است که خود آقای دانش و حتی اشرف غنی هم متوجه این حقیقت تلخ و دردناک شده اند که کشور به سرعت به سمت پرتگاه سقوط در حرکت است و عامل اصلی این وضعیت، تنگ اندیشی قومی و نگاه انحصارگرایانه به سیاست و قدرت می باشد.

فاطمه موسوی- خبرگزاری جمهور