بازگشت نیروهای خارجی و موج تازه ناامنی

یک مقام امنیتی امریکا گفته است که وضعیت جنگ در افغانستان در تابستان امسال وخیم تر خواهد شد.
دن کوتس؛ مدیر بخش اطلاعات ملی در مجلس سنای امریکا گفته است که وضعیت افغانستان در سال جاری بدتر خواهد شد.
به گفته او، بربنیاد اطلاعات به دست آمده، افغانستان در وضعیت نا به سامان امنیتی و سیاسی قرار دارد و افزایش نیروی نظامی در این کشور تاثیری بر وضعیت نخواهد گذاشت.
این مقام امنیتی امریکا در شرایطی این سخن را ایراد می کند که قرار است به زودی ۳۰ هزار نیروی تازه نفس امریکایی وارد افغانستان شوند.
آقای کوتس گفته است که صرفا حضور نیروهای امریکایی در افغانستان کارساز نیست و امریکا باید برنامه های مدونی را در راستای حضور فعال در جبهات جنگ و عملیات های شناسایی بر عهده بگیرد.
او به وضعیت سیاسی و اختلافات موجود بین رهبران حکومت اشاره و تاکید کرده که عدم وحدت نظر در دولت افغانستان به مشکلات امنیتی دامن زده است.
هشدارهای این مقام امنیتی مجلس سنای امریکا بر پایه واقعیت های مستند و روشن استوار است و نشان می دهد که وضعیت امنیتی افغانستان در بدترین و وخیم ترین شرایط خود از زمان آغاز هجوم امریکا به افغانستان قرار دارد.
بر پایه شواهد و آماری که دولت و فرماندهان نظامی خارجی ارائه می دهند، هم اکنون بیش از ۲۰ گروه تروریستی از ۹۸ گروهی که از سوی امریکا «تروریستی» خوانده می شوند، در افغانستان، فعالیت های نظامی دارند که این آمار، خود نشانگر بدتر شدن بی سابقه وضعیت نسبت به ۱۶ سال گذشته است.

با این حال، بر بنیاد آنچه مکررا از جانب مقام های نظامی و اطلاعاتی غربی، عنوان می شود، این وضعیت، به همین صورت ادامه پیدا نخواهد کرد و انتظار می رود که در ماه های پیش رو، شاهد از راه رسیدن موج تازه ای از ناامنی، بی ثباتی و جنگ در افغانستان باشیم.

در این میان، بدیهی است که این وضعیت، عوامل و زمینه های مستقیم و غیر مستقیم مختلفی دارد؛ از تنش های جاری میان رهبران سیاسی و قومی برای تصاحب سهمیه بیشتری از قدرت دولتی تا سوء مدیریت، بی برنامگی، نفوذ عناصر مخرب وابسته به جریان های تروریستی در درون دولت، فساد، به نتیجه نرسیدن تلاش های صلح با طالبان و...

با این حال، چیزی را که نباید در این میان به عنوان یکی از عوامل اصلی بحران جاری از نظر دور داشت، حضور غیر مؤثر و بیهوده نیروهای خارجی است؛ نیروهایی که علیرغم ترک صحنه نبردهای مستقیم با تروریزم، به مسؤولیت های خود در زمینه تجهیز و تربیت و تقویت نیروهای مسلح ملی افغانستان نیز به درستی عمل نمی کنند و به این ترتیب، نیروهای مسلح افغانستان ناگزیر اند در بدترین شرایط ممکن، به نیابت از همه جهان، در برابر هزاران تروریست مسلحی بجنگند که بر بنیاد شواهد قوی و محکمی که مکررا به رسانه ها درز کرده است، از حمایت های وسیع و اساسی قدرت های خارجی برخوردار اند و هلیکوپترهای ناشناس، همچنان در دورافتاده ترین مناطق کشور به تروریست ها، تجهیزات، نیروی انسانی و امکانات ضروری برای پیشبرد جنگ، فراهم می کنند و مهم تر از همه اینکه تروریست ها به بهانه حضور نیروهای خارجی در افغانستان حضور دارند؛ نیروهایی که هرگز با آنها نمی جنگند!

اینهمه در حالی است که اینک به نظر می رسد قدرت های غربی، یکبار دیگر در صدد افزایش نیروهای نظامی خود در افغانستان هستند؛ نیروهایی که در چارچوب ائتلاف به رهبری امریکا و ناتو در افغانستان حضور خواهند یافت؛ اما در کمال شگفتی،‌ گفته می شود این که افزایش نیرو، به معنای تغییر مأموریت ناتو و امریکا از آموزشی و مشورتی به جنگی نیست و نظامیان غربی، هرگز در نبردهای مستقیم بر علیه تروریزم شرکت نخواهند کرد.

بنابراین، روشن است که نیت غرب از بازگرداندن نیروهای خود به افغانستان، اصولا مبارزه با تروریزم و کمک به نیروهای امنیتی افغانستان در این جنگ تحمیلی، نابرابر و غیر عادلانه نیست و اگرچه این افزایش نیرو ظاهرا به بهانه جلوگیری از بدتر شدن وضعیت امنیتی افغانستان صورت می گیرد؛ اما در عمل، مأموریت واقعی این نیروها چیزی جز مبارزه با تروریزم یا کمک رسانی به نیروهای امنیتی افغانستان برای مواجهه ای بهتر و مؤثرتر با تروریزم بین المللی است.

استقبال دولتمردان افغانستان از این رویکرد غرب نیز پیش از آنکه نشان دهنده اهمیت این رویداد برای بهبود وضعیت امنیتی و بازگشت صلح و ثبات در افغانستان باشد، حکم تأیید راهبرد تازه ناتو و امریکا را دارد تا دست کم به لحاظ سیاسی، اقدامات غرب در افغانستان، با مسأله مشروعیت رو به رو نشود؛ در غیر آن، دولتمردان دست کم با رجوع به تجربه ناموفق سال های گذشته که افغانستان میزبان بیش از ۱۰۰ هزار نیروی خارجی از ده ها کشور جهان با مأموریت جنگ مستقیم با تروریزم بود، می توانند درک کنند که افزایش نیرو، راه حل نیست و تنها به افزایش دامنه جنگ و آغاز فصل تازه ای از تنش و تقابل، منجر خواهد شد.
عبدالمتین فرهمند- خبرگزاری جمهور