۰

حماس در جستجوی چیست؟

سه شنبه ۱۲ ثور ۱۳۹۶ ساعت ۱۴:۵۶
تعدیل موضع حماس که بی تردید تحت فشار و اعمال نفوذ قطر و دیگر رژیم های عرب و احتمالا ترکیه صورت گرفته، بخشی از طرحی بزرگتر برای جداسازی حماس از ایران است.
حماس در جستجوی چیست؟


حماس با اعمال تغییراتی در اساسنامه اش اعلام کرده که تشکیل کشور فلسطین در چارچوب مرزهای ۱۹۶۷ را می پذیرد.
با این حال این گروه همچنان موجودیت اسرائیل را به رسمیت نمی شناسد؛ بلکه تشکیل کشور مستقل در این مرزها را مبنایی برای دستیابی فلسطینیان به سرزمین تاریخی خود می داند - یعنی سرزمین هایی که علاوه بر کرانه باختری و باریکه غزه شامل خاک کنونی اسرائیل نیز می شود.
البته حماس در سال ۲۰۰۶ نیز با امضای سند وفاق ملی همراه با دیگر گروه های فلسطینی تشکیل کشور مستقل در چارچوب مرزهای ۱۹۶۷ را پذیرفته بود با آن شرط که این مرزها ابدی نباشند و موجودیت اسرائیل را نیز به رسمیت نشناسد؛ اما این بار این پذیرش در اساسنامه حماس نیز گنجانده شده است.

در نسخه جدید اساسنامه حماس نوشته شده که این گروه با یهودیان سر ستیز ندارد و نزاعش با "صهیونیست های اشغالگر" است.
خالد مشعل؛ رهبر حماس، در قطر، اساسنامه جدید را رونمایی کرد.

این اقدام حماس، برای بسیاری، غافلگیرکننده بوده است؛ زیرا حتی تصور اینکه حماس تا این اندازه از مواضع افراطی اش در قبال مسأله فلسطین و اسراییل، عقب نشینی کند، تا زمان اعلام این خبر از سوی رهبر حماس، غیر ممکن به نظر می رسید.

اما صرف نظر از واکنش های گسترده ای که این اقدام برانگیخته است، واقعیت این است که تغییر موضع حماس، چندان هم موجب فاصله گرفتن این گروه مبارز فلسطینی از اصول اساسی خود نسبت به موجودیت و رسمیت اسراییل و موضوعات جانبی آن نشده است.

حماس در حالی مرزهای ۱۹۶۷ را به عنوان محدوده کشور مستقل فلسطین، به رسمیت شناخته که از به رسمیت شناختن اسراییل به عنوان همسایه دیوار به دیوار فلسطین، امتناع ورزیده و به این ترتیب، رویای بازگشت سرزمین های تاریخی فلسطین به فلسطینی های واقعی را ترک نکرده است.

از سوی دیگر، چیزی که موجب واکنش های وسیع نسبت به تصمیم حماس در مورد کشور مستقل فلسطین شده، گنجاندن این تصمیم در اساسنامه حماس است؛ در حالی که پیش از این در سال ۲۰۰۶ نیز حماس در چارچوب سند وفاق ملی که میان گروه های مختلف فلسطینی به امضا رسید، چنین امری را پذیرفته بود و به این ترتیب، موضع اخیر حماس در این باره، عملا چرخش تازه و عجیبی محسوب نمی شود و تنها چیزی که در این میان، تغییر کرده است درج این موضع در اساسنامه این سازمان فلسطینی می باشد.

لذا بر بنیاد ارزیابی های انجام شده، حماس با این اعلام موضع، برخلاف خوش بینی برخی مراجع غربی، پیش از آنکه در صدد تعدیل روابط خود با اسراییل به عنوان یک رژیم جعلی، غاصب و غیر مشروع باشد، در جستجوی گشودن روزنه هایی تازه برای ارتباط با جهان خارج است؛ چیزی که از سوی سخنگویان این گروه نیز مطرح شده است.

واکنش رژيم اسراییل در برابر موضع تازه حماس هم این برداشت را تأیید می کند. اسراییل گفته است که حماس با این اقدام، در پی «فریب» جهان است. آنچه از دید اسراییل، فریب خوانده می شود، برای حماس تکاپویی دیپلماتیک برای تعدیل یک تصور قدیمی نسبت به این گروه و نمایش تصویری جدید از این سازمان مبارزه ضد صهیونیستی می باشد.

بخشی از این تکاپو البته به بازسازی روابط حماس با جهان عرب مربوط می شود و این چیزی است که آن را می توان در اعلام موضع اخیر حماس توسط خالد مشعل در دوحه پایتخت قطر هم شاهد بود.

قطر در اینجا به صورت نمادین، نقش نماینده اعراب در تعدیل مواضع حماس و ایجاد فاصله میان آن گذشته افراطی و وضعیت کنونی این گروه را بازی می کند. البته در حال حاضر، قضاوت در باره اینکه رژيم های عربی در صدد مصادره کامل حماس و خنثی سازی قدرت مبارزاتی این گروه در برابر اسراییل هم هستند یانه، اندکی زود است.

با توجه به این که طی سال های اخیر، بارها از تعاملات پیدا و پنهان اعراب با عناصر صهیونیست برای عادی سازی رابطه با اسراییل، پرده برداشته شده و از جانب دیگر، ظهور یک ایران قدرتمند و تحولات منطقه ای پیرامون آن در عراق و سوریه و لبنان و یمن و بحرین و... موجب هم افزایی ظرفیت های ضد ایرانی اعراب و اسراییل به منظور «مهار ایران» در منطقه خاور میانه شده است، گذر زمان نشان خواهد داد که آیا رژيم های عربی، از تعدیل مواضع حماس، به عنوان امتیازی به نفع عادی سازی رابطه خود با اسراییل، سود خواهند برد یانه.

با این وجود، در این شکی نیست که تعدیل موضع حماس که بی تردید تحت فشار و اعمال نفوذ قطر و دیگر رژیم های عرب و احتمالا ترکیه صورت گرفته، بخشی از طرحی بزرگتر برای جداسازی حماس از ایران است.

محمدرضا امینی- خبرگزاری جمهور
نام شما

آدرس ايميل شما
نظر شما *

پربازدیدترین