بازی بزرگ جدیدی در راه است؟

رئیس انجمن هندوهای جمهوریخواه (HRC) می گوید: امریکا از هند خواسته است برای مبارزه با تروریزم در افغانستان، نیروی نظامی اعزام کند.
شالب کمار؛ رئیس انجمن هندوهای جمهوریخواه تاکید کرد: امریکا و هند در مبارزه با افراط‌ گرایی و تروریزم باید دست به دست همدیگر دهند.
وی افزود: بسیار خوب است اگر سربازان هندی برای حمایت از نیروهای امریکایی در کشورهای دیگر مانند افغانستان حضور یابند.
شالب کمار یکی از افرادی است که بین هندوهای امریکایی به نفع ترامپ تبلیغ می‌کرد.
به عقیده وی امریکا و هند تحت رهبری ترامپ و نارندا مودی می‌توانند بیش از پیش به هم نزدیک شوند.
با این وجود وی از حامیان دستور جنجالی ترامپ مبنی بر منع ورود اتباع هفت کشور مسلمان دنیا به امریکا نیز بود و پیشنهاد داده بود که افغانستان و پاکستان نیز در این فهرست شامل شوند.

سخنان رییس انجمن هندوهای جمهوریخواه امریکا بی تردید، نمی تواند به اندازه موضع رسمی یک مقام حقوقی امریکایی، اهمیت و پشتوانه اجرایی داشته باشد؛ اما صرف تصور اینکه روزی امریکا به طور رسمی از هند بخواهد که در افغانستان، به منظور مبارزه با تروریزم، نیروی نظامی پیاده کند، ترسناک و نگران کننده است.

تاکنون سطح و سقف همکاری های نظامی افغانستان و هند، محدود به داد و ستد ابزارآلات نظامی، تجهیزات جنگی و هلیکوپتر بوده است. افزون بر این، افغانستان آشکارا از پشتوانه ها و حمایت سیاسی هند برای اعمال فشار بر پاکستان به عنوان اصلی ترین حامی تروریزم در افغانستان و منطقه، سود برده است؛ موضوعی که البته برای هر دو طرف رابطه یعنی افغانستان و هند، سودمند بوده است.
با این حال، اکنون سخن از یک تحول تازه است؛ یک بازی بزرگ جدید.

اما برخلاف همکاری های وسیع و همه جانبه سیاسی و نظامی جاری میان افغانستان و هند و مواضع همگون دو کشور در برابر افراط گرایی و تروریزم و حمایت ابزاری از این پدیده ها، به نظر نمی رسد که این بار هم منافع دو متحد استراتژيک، در یک مسیر قرار داشته باشد.

به بیان روشن تر، ممکن است هندی ها واقعا تمایل داشته باشند که نیروهای نظامی شان را برای مقابله با پاکستان و پیاده نظام آی اس آی یعنی طالبان و داعش و سایر نسخه های تروریزم بین المللی، به سمت افغانستان گسیل کنند؛ اما این دقیقا همان چیزی نیست که همزمان به نفع افغانستان هم باشد.

اگر کابل در نهایت، تحت تأثیر مواضع و استراتژي نظامی و سیاسی واشنگتن از یکسو و به منظور تضعیف نقش آفرینی پاکستان در بحران های امنیتی افغانستان از سوی دیگر، به حضور نظامی هند رضایت دهد، در برابر باید منتظر مداخلات ویرانگر و مرگبار پاکستان در امور داخلی خود نیز باشد؛ زیرا پاکستان در گذشته بارها نشان داده است که توسعه همکاری های نظامی و سیاسی افغانستان و هند، خط سرخ آن کشور است و اسلام آباد از همه ابزارهای موجود و ممکن از جمله تروریزم، برای مقابله و مهار آن، استفاده خواهد کرد.

با این وصف، حضور نظامی هند در افغانستان، عملا بعد تازه ای به جنگ جاری در افغانستان اضافه خواهد کرد و آن رویارویی مستقیم قدرت های متخاصم منطقه است.

در این میان، ممکن است استدلال شود که اگر هند به درخواست امریکا، نیروهای نظامی اش را راهی افغانستان کند، در چارچوب مأموریت نظامی نیروهای خارجی مورد حمایت شورای امنیت سازمان ملل قرار می گیرد و به این ترتیب، پاکستان به خود اجازه نخواهد داد که علیرغم مجوز شورای امنیت، در برابر یک از اعضای مأموریت نظامی به رهبری امریکا قرار بگیرد؛ زیرا در این صورت، این تنها هند نیست که پاکستان در برابر آن، صف آرایی نظامی کرده است؛ بلکه کل مأموریت نظامی به رهبری ناتو و امریکا است که با تهدید مستقیم خارجی از سوی پاکستان، مواجه شده است.

این استدلال ممکن است در جای خود، درست باشد؛ اما نباید از یاد برد که پاکستان، ابزارها و امکانات زیادی برای به چالش کشیدن امنیت افغانستان و مأموریت احتمالی نیروهای هندی در اختیار دارد که با استفاده از آنها می تواند وضعیت را بر وفق مراد خود، مدیریت کند.

افزون بر آنکه تجربه رویارویی امریکا و پاکستان در گذشته هم نشان می دهد که ایالات متحده نیز از آنجایی که منافع حیاتی و راهبردی آن در افغانستان در تیررس پاکستان و عمال آن قرار دارد، در تقابل با پاکستان، ضربه پذیر است. بنابراین، حضور نظامی هند در افغانستان و آغاز یک بازی بزرگ جدید، نه به نفع افغانستان است، نه به نفع هند و نه به نفع امریکا.

عبدالمتین فرهمند- خبرگزاری جمهور