چالش های فراراه امنیت قاره کهن

حنیف اتمر؛ مشاور امنیت ملی رییس جمهور، برای دیدار با مقام های هندی، راهی آن کشور شده است.
آقای اتمر ضمن شرکت در نوزدهمین کنفرانس امنیتی آسیا که از سوی انستیتوت مطالعات دفاعی هند راه اندازی شده، با شماری از مقامات آن ‌کشور هم دیدار و گفتگو می‌کند.
قرار است آقای اتمر از سخنرانان اصلی کنفرانس امنیتی آسیا بوده و در مورد راه‌های مبارزه مؤثرتر علیه تروریزم و تغییر برخورد با این پدیده در سطح آسیا، صحبت کند.
تواب غورځنگ؛ سخنگوی شورای امنیت ملی گفته: "محور بحث‌های اتمر و هندی ها روی سه موضوع عمده می‌چرخد: مبارزه با تروریزم، گسترش روابط سیاسی و امنیتی و همکاری‌های هند در بخش‌های اقتصادی" و گفته که یکی از اهداف تغییر نحوه مبارزه با تروریزم این است که فرضیه تفکیک میان تروریزم خوب و بد از میان برداشته شود، هدف واقعا این باشد که تروریزم در منطقه از بین برود.

نوزدهمین کنفرانس امنیتی آسیا در شرایطی در هند برگزار می شود که قاره کهن، امروزه بیش از هر زمان دیگری دستخوش بی ثباتی و ناآرامی و ناامنی های گسترده و رو به توسعه است.

در این میان، تروریزم به مثابه تهدیدی فراگیر و جهانشمول، بیش از هر قاره دیگر جهان، آسیا را آماج قرار داده است و این چیزی نیست جز نتیجه مستقیم سیاست های تروریست پرورانه و ضد امنیتی برخی قدرت های نظامی آسیایی و نیز وابستگی، سلطه پذیری و تبعیت تام برخی دیگر از رژیم های ضد مردمی و غیر دموکراتیک در آسیا به قدرت های جهانخوار فراآسیایی.

در این میان، وضعیت وخیم و بحرانی جاری در افغانستان به عنوان قلب زخمی و پرتپش قاره کهن، خود دلیلی روشن بر شرایط اسفبار و ناامیدکننده امنیتی حاکم بر آسیا است.

چالش هایی که فرستاده افغانستان در نوزدهمین کنفرانس امنیتی آسیا در هند، به آنها خواهد پرداخت، بی تردید، بخشی از مهم ترین تهدیدهایی است که اگر امروزه دامنگیر افغانستان شده است، فردا به سرعت به سراسر قاره کهن، فراگیر خواهد شد و دامن کشورهای دیگر منطقه را نیز خواهد گرفت.

با این حال، بهبود چشم انداز امنیتی قاره کهن، نیازمند ایجاد اصلاحات و رفرم های بنیادی و زیربنایی در سیاست های امنیتی برخی از مهم ترین قدرت ها و رژيم های سیاسی آسیایی است؛ قدرت ها و رژيم هایی که علیرغم تحمیل وضعیت اسفبار و ویران کننده موجود بر سرنوشت امنیتی آسیا، هنوز هم به تروریزم به مثابه یک ابزار قدرتمند و کارآمد برای تعمیم و تسری سلطه و هژمونی خود بر کشورهای ضعیف، استفاده می کنند و به یک معنا، ناامنی، بی ثباتی، جنگ، خشونت و ترور در دیگر کشورها را ضامن ثبات و سلامت و امنیت خود ارزیابی می نمایند.

چنین رویکردی به مقوله امنیت، بی تردید آفت بزرگی برای چشم انداز امنیتی آسیا و مانعی سنگین در مسیر اصلاح و بهبود آن خواهد بود.

در این میان، اگرچه انتظار نمی رود که در نوزدهمین کنفرانس امنیتی آسیا در هند، تحول جدی و روزنه جدیدی در چشم انداز آینده امنیت و ثبات در قاره کهن، پدیدار شود و کشورهای شرکت کننده در این کنفرانس، به راهکارهای عملیاتی تازه ای برای این منظور، دست پیدا کنند؛ اما برای افغانستان، دست کم این فرصت وجود دارد که توجه سایر ساکنان قاره کهن را به عوامل اصلی بی ثباتی، ناامنی، ترور، خشونت و جنگ در قلب آسیا جلب کند و راه حل ها و راهکارهای مورد نظر خود را برای مهار و متوقف کردن این وضعیت و جلوگیری از سرایت و فراگیری آن به دیگر کشورهای آسیایی، در اختیار شرکت کنندگان بگذارد و با دنبال کردن سیاست انزوا و فشار بر رژیم های حامی تروریزم و عامل ناامنی و بی ثباتی در آسیا، کشورهای بیشتری را در حمایت از این ایده، با خود همراه سازد.

این چیزی است که پیش از این نیز تجربه شده و نتیجه های امیدوارکننده ای به همراه داشته است. به عنوان نمونه، تلاش های افغانستان و حمایت برخی قدرت های آسیایی دوست مانند هند، سرانجام سبب شد که اجلاس سازمان سارک به میزبانی اسلام آباد، به دلیل انصراف چند کشور مهم منطقه از شرکت در آن، عملا لغو شود.

اکنون نیز این فرصت در مورد نشست امنیتی آسیا برای افغانستان فراهم است تا با استفاده از آن، گام های جدی تر و مؤثرتری را برای محکومیت پاکستان به عنوان اصلی ترین عامل بی ثباتی، ناامنی و حمایت از تروریزم در منطقه بردارد. به ویژه در شرایطی که تصور می شود هند به عنوان میزبان این نشست و از قدرت های بزرگ نظامی و اقتصادی آسیا، از این موضع کابل قویا حمایت خواهد کرد.

محمدرضا امینی- خبرگزاری جمهور