ناتو، افغانستان و مأموریتی که تمام نمی شود

مایکل فالون؛ وزیر دفاع انگلیس گفته است که اگر غرب افغانستان را ترک کند، احتمالا حدود ۴ میلیون نفر از این کشور به انگلیس و دیگر کشورهای اروپایی پناهنده خواهند شد.
او گفته که در صورت خروج نیروهای انگلیسی و ناتو از افغانستان، این کشور دچار "هرج و مرج کامل" خواهد شد.
وزیر دفاع انگلیس در نشست امنیتی مونیخ گفت انگلیس و ناتو نمی‌توانند نیروهای شان را از افغانستان بیرون کنند؛ زیرا "گروه‌های تروریستی که به خاطر آنها نیروهای ما در سال ۲۰۰۱ به افغانستان رفت، هنوز تهدید هستند."
او هشدار داد که "اگر افغانستان سقوط کند، اروپا نتایج آن را بسیار مستقیم احساس خواهد کرد".
مایکل فالون همچنین برخلاف مواضع دولت پیشین انگلیس در قبال افغانستان، گفت:"ما باید تا زمانی در افغانستان بمانیم که مأموریت را تمام کنیم."

جیمز متیس؛ وزیر دفاع امریکا نیز گفته که دونالد ترامپ از او خواسته پیش از اتخاذ تصمیم نهایی در مورد فرستادن نیروهای بیشتر به افغانستان، بررسی همه‌جانبه در مورد اوضاع این کشور انجام دهد.

با این توضیح، به نظر می رسد مأموریت نظامی ناتو و امریکا در افغانستان که به یک معنا طولانی ترین جنگ تاریخ ایالات متحده نیز نام گرفته، دچار یک بن بست وحشتناک شده است؛ بن بستی که ماه گذشته، نخستین بار این جنرال جان نیکلسون؛ فرمانده نیروهای امریکایی و ناتو در افغانستان بود که طی گزارشی به کنگره امریکا از آن پرده برداشت.

او گفت که او در مأموریت افغانستان به شدت تحت فشار قرار دارد و برای موفقیت در این مأموریت نیاز به اعزام هزاران نیروی نظامی تازه است.

اینهمه در حالی است که فرماندهان نظامی امریکا و ناتو در سال ۲۰۱۳ میلادی، مأموریت افغانستان را «پایان یافته»‌ اعلام کردند و کشورهای غربی دارای نیروی نظامی در افغانستان از جمله امریکا و انگلیس، یکسال بعد، هزاران نظامی خود را از افغانستان خارج کردند و سطح مأموریت خود را نیز از رزمی به آموزشی و مشورتی، تقلیل دادند.

این در حالی است که اکنون وزیر دفاع انگلیس می گوید که نیروهای امنیتی افغانستان، نتوانسته اند طالبان را شکست دهند و آنها هم اکنون دقیقا با همان چالش ها و تهدیدهایی از ناحیه گروه های تروریستی مواجه اند که ناتو با وجود هزاران نیروی نظامی در سال های گذشته با آن رو به رو بود.

این در شرایطی است که قدرت و توان رزمی و بازدارندگی نیروهای امنیتی افغانستان نه به لحاظ نفرات و نیروی انسانی و نه از نقطه نظر کیفی و دسترسی به منابع مالی، تسلیحاتی، لجستیکی، اطلاعاتی و آموزش های حرفه ای جنگی، با ارتش های حرفه ای و قدرتمند کشورهای عضو ناتو، قابل مقایسه نیست. با این وصف، مشخص است که هزینه هایی که نیروهای امنیتی افغانستان در قبال ادامه مأموریت ناکام و ناتمام ناتو و امریکا در جنگ با تروریزم، متحمل می شوند تا چه اندازه، سنگین و کمرشکن و ویرانگر است.

با این وجود، اعضای ناتو به شمول امریکا و انگلیس که عمده ترین بخش مأموریت نظامی جاری در افغانستان را بر عهده دارند، هرگز مسؤولیتی را در قبال این هزینه های سنگین و شکننده، بر عهده نمی گیرند و کمترین تعهدی در برابر توانمندسازی و تأمین نیازهای آنی و حیاتی نیروهای امنیتی افغانستان که به نیابت از همه جهان، در خط مقدم مبارزه با تروریزم بین المللی می رزمند، احساس نمی کنند.

در این میان، انتظار نمی رود که بازگشت نظامیان غربی به افغانستان، چیزی از حجم تهدیدها و ناامنی های ناشی از فعالیت های تروریستی در افغانستان بکاهد؛ زیرا افغانستان پیش از این، تجربه حضور هزاران نظامی غربی را از سر گذرانده و عملا از آن، طرفی نبسته است؛ زیرا مبارزه با تروریزم، اساسا یک مبارزه فرافکنانه است به این دلیل که افغانستان از همان ابتدا، مرکز پرورش و صدور تروریزم نبوده و نیست؛ بلکه ریشه ها و خاستگاه های اصلی تروریزم در آنسوی مرزهای افغانستان با پاکستان قرار دارد؛ چیزی که ناتو و امریکا هم بی تردید با جزئیات از آن باخبر اند؛ اما عملا آن را نادیده می گیرند و یا بنا به هر دلیلی با آن، کنار آمده اند.

با این وجود، بازگشت نظامی انگلیس و امریکا دست کم این حقیقت را ثابت می کند که مأموریت کنونی ناتو در افغانستان، شکست خورده و آنها ناگزیر اند برای جبران این شکست و کاهش آسیب ها و خطرات ناشی از آن، بار دیگر به افغانستان بازگردند؛ هرچند در این میان، مشخص نیست که دولت دونالد ترامپ در نهایت با این ایده همراه خواهد شد یانه.

محمدرضا امینی- خبرگزاری جمهور