روسیه، امریکا و چشم انداز بحران سوریه

کاخ سفید اعلام کرد که دونالد ترامپ؛ رئیس جمهور امریکا حاضر است برای مقابله با داعش در سوریه، با روسیه عملیات نظامی مشترک انجام دهد.
شان اسپایسر؛ سخنگوی کاخ سفید روز دوشنبه گفت واشنگتن آمادگی دارد برای مقابله با داعش، با هر کشوری که با امریکا منافع مشترک داشته باشد همکاری کند.
دونالد ترامپ در دوران مبارزات انتخاباتی خود گفته بود که داعش از دولت سوریه بدتر است و سوریه و ایران در حال جنگیدن با این گروه هستند.
رسانه های امریکایی گزارش می دهند که بندی از قانونی که کنگره در سال ۲۰۱۴ در واکنش به انضمام کریمه به خاک روسیه وضع کرد توانایی پنتاگون برای همکاری نظامی با روسیه را با شدت محدود می کند.

موضع کاخ سفید در مورد همکاری با روسیه در حالی اعلام شده که مذاکرات صلح سوریه در آستانه؛ پایتخت قزاقستان، با حضور کشورهای روسیه، ترکیه، ایران و نمایندگانی از سوریه و گروه‌های مخالف دولت این کشور برگزار شده است.

موضع ترامپ در مورد همکاری امریکا و روسیه در مبارزه با داعش در سوریه، همچنین نخستین تصمیم رییس جمهوری جدید امریکا در پیوند با یکی از پیچیده ترین و مهمترین بحران های خاورمیانه ای محسوب میشود.

این تصمیم، پس از آن، صورت می گیرد که دولت به رهبری باراک اوباما به دلیل موضع انفعالی و محافظه کارانه اش در زمینه سوریه، به شدت مورد هجمه و سرزنش منتقدان قرار داشت و اینک، امکان های تازه ای به وجود آمده است که دولت به رهبری ترامپ بخواهد مواضع فعالانه تری در قبال بحران سوریه، اتخاذ کند.

با این حال، این موضعگیری، چیزی نیست که بتواند از میزان فشارها و انتقادهای گسترده نسبت به رویکرد دولت به رهبری ترامپ در کاخ سفید درباره رابطه با روسیه بکاهد.

از دید خیل پرشمار منتقدان آقای ترامپ، همکاری امریکا با روسیه در مبارزه با داعش در سوریه، نه تنها به تأمین یا احیای منافع از دست رفته امریکا در سوریه، کمکی نمی کند؛ بلکه بالعکس، این روسیه است که از قدرت و توانمندی گسترده امریکا در خاور میانه به منظور رسیدن به یکی از اصلی ترین اهداف خود یعنی سرکوب داعش در سوریه، سود خواهد برد.

با این وجود، تصمیم دولت ترامپ در همکاری نظامی با روسیه در مبارزه با داعش در سوریه با مواضع پیشین او مبنی بر اینکه داعش، یک گروه تروریستی افراط گرا است که در نتیجه سیاست های هیلاری کلینتون و باراک اوباما ایجاد شده است، کاملا همخوانی دارد.
با این حال، ترامپ با این تصمیم، به جنگ یکی دیگر از میراث های دولت اوباما خواهد رفت.

صرف نظر از تأثیرات و تبعات تصمیم تازه دولت ترامپ در مورد نقش این کشور در بحران سوریه، به نظر می رسد که یکی از مهمترین پیامدهای این تصمیم، شکل دادن به چشم انداز تازه ای برای بحران جاری در سوریه است.
این تصمیم به ویژه هنگامی اهمیت بیشتری پیدا می کند که برگزاری نخستین نشست مشورتی با حضور نمایندگانی از دولت سوریه، گروه های معارض سوری، ایران، روسیه و ترکیه در آستانه پایتخت قزاقستان را نیز در نظر آوریم.

اگرچه امریکا به بهانه مشغله های مربوط به انتقال قدرت از اوباما به ترامپ، از اعزام هیأتی رسمی و اختصاصی برای این نشست، علیرغم دعوت رسمی دولت روسیه، امتناع کرده؛ اما سفیر این کشور در قزاقستان، در این اجلاس، شرکت داشته است.
با توجه به این رویداد، تصمیم دولت ترامپ برای همکاری نظامی با روسیه در جنگ با داعش در سوریه، می تواند پاسخ مثبت و سازنده ایالات متحده به دعوت روسیه از امریکا برای شرکت در اجلاس آستانه تلقی شود.

در این میان، صرف نظر از اینکه اجلاس آستانه سرانجام به چه نتایجی منتهی می شود یا نمی شود و یا اینکه همکاری نظامی امریکا و روسیه در مبارزه با داعش در سوریه، در چه سطحی صورت خواهد گرفت، واقعیت این است که رد و بدل شدن سیگنال های مثبت و سازنده میان دو قطب قدرت بین المللی در خصوص یکی از پیچیده ترین، مرگبارترین و ویرانگرترین بحران های خاور میانه ای، امیدها به شکل گیری یک چشم انداز سیاسی جدید برای آینده بحران جاری در سوریه را یکبار دیگر احیا می کند و انتظار می رود که با تقویت این سیگنال ها که به نظر می رسد تمایل کافی در دو سوی این رابطه برای این امر هم فراهم است، راه تازه ای برای حل نهایی بحران فاجعه بار سوریه ایجاد شود و به این ترتیب، یکی از خونین ترین جنگ های معاصر، پایان پیدا کند.

محمدرضا امینی- خبرگزاری جمهور