تروریزم؛ اسلام‌گرایانه یا اسلام‌هراسانه؟

آنگلا مرکل؛ صدراعظم آلمان گفته است که تروریزم اسلام گرایانه بزرگترین چالشی است که آلمان با آن روبروست.
او در اشاره به حمله مرگبار با کامیونی در برلین به دست یک پناهجوی تونسی گفت اینکه کسانی که در کشور شما درخواست پناه گرفتن کرده اند دست به حمله می زنند "بیزارکننده" است.
او گفت ۲۰۱۶ سال "آزمون های سخت" بوده؛ اما او مطمئن است که آلمان بر مشکلات چیره خواهد شد.

مرکل گفت:"با ادامه دادن به زندگی و کار روزمره خود به تروریست ها می گوییم: شما قاتلانی پر از نفرتید؛ اما این شما نیستند که تعیین می کنید ما چطور می توانیم و می خواهیم زندگی کنیم. ما آزاد و ملاحظه گریم و نگاهی باز به زندگی داریم."

حملات تروریستی پی در پی باعث انتقاد از سیاست مهاجرت دولت مرکل شد.
اما او در پیام سال جدید میلادی گفت که تصاویر ویرانی در شهر حلب سوریه، "اهمیت و درستی" اقدام آلمان در پذیرش فراری ها از آن مناقشه را نشان داد.

اظهارات صدر اعظم آلمان با مواضع پیشین او درباره اسلام، مهاجرت و تهدیدهایی که آلمان از ناحیه تروریزم با آن رو به رو است تفاوت های فاحش و مشهودی دارد.

این پیام که به مناسبت حلول سال نو میلادی صادر شده، تا حدود زیادی مؤید مواضع ملی گرایان افراطی و جریان های دست راستی ضد مهاجرت است که در پی اعمال سیاست درهای باز دولت به رهبری مرکل، به شدت قدرت گرفتند و با استفاده از نگاه بدبینانه شماری از آلمانی های ملی گرا، توانستند فشارهای سیاسی سنگینی را بر دولت مرکل تحمیل کنند. در این میان، موج حملات ویرانگر و مرگبار تروریستی منسوب به مهاجران مسلمان تازه وارد نیز به میزان معتنابهی به مدد جریان های راست افراطی آمد و عرصه را بر آنگلا مرکل و دیدگاه های آسان گیرانه او در قبال مهاجران مسلمان، تنگ کرد.

حمله اخیر یک مهاجر تونسی تبار به بازار کریسمس برلین آخرین ضربه را به استوانه اصلی سیاست های مهاجرتی دولت مرکل وارد آورد و انتقادها از دولت او را به میزان قابل توجهی افزایش داد.

بنابراین، اتخاذ چنین موضعی از سوی صدر اعظم آلمان با توجه به رویدادهای خرابکارانه زمینه ساز این شرایط، کاملا قابل انتظار بود.

در این میان، یک عامل مهم دیگر هم خانم مرکل را مجبور به تغییر موضع در قبال مسأله مهاجرت، اسلام و تروریزم می کند و آن انتخابات پیش رو است که در آن، خانم مرکل قصد دارد برای چهارمین بار کرسی صدر اعظمی آلمان را اشغال کند.

اگرچه کارشناسان مسایل داخلی آلمان می گویند که علیرغم انتقادهای شدیدی که نسبت به سیاست درهای باز دولت مرکل در خصوص مهاجران مسلمان وجود دارد، از آنجایی که او یک رقیب قدرتمند و جدی ندارد، چانس وی برای رسیدن به پیروزی در انتخابات آینده، همچنان بالاست؛ اما خود او اذعان کرده است که در انتخابات آتی، مبارزه سخت و دشواری خواهد داشت.

بنابراین، بخشی از تغییر موضع خانم مرکل را میتوان به انتخابات پیش رو به مثابه یک فاکتور مؤثر و مهم، نسبت داد. از این منظر، چه بسا به نظر میرسد آنچه او گفته، نگاه واقعی خانم مرکل به مسأله تروریزم و نسبت آن با اسلام نباشد.

اما صرف نظر از این مسایل، صرف طرح این دیدگاه که «تروریزم اسلام گرایانه» بزرگترین چالش در برابر آلمان محسوب می شود، به سهم خود برای تندروهای اسلام ستیز، خوراک فکری و رسانه ای کافی فراهم می کند تا بر حجم و دامنه تلاش های خود برای تنگ تر کردن عرصه بر نزدیک به یک میلیون مهاجر مسلمان مقیم آلمان بیافزایند و شگفت اینکه با این موضع گیری و نتیجه ای که از آن به دست خواهد آمد، خود آنگلا مرکل هم خواسته یا ناخواسته در اردوی تندروهای ملی گرایی قرار می گیرد که به مسلمانان به عنوان تروریست های بالفعل یا بالقوه و به اسلام به مثابه دین خشونت، ترور و وحشت نگاه می کنند و این، توابع فاجعه باری در قبال خواهد داشت.

با این حال و صرف نظر از اینکه این موضعگیری،‌ چه کمکی به بهبود جایگاه و موقعیت خانم مرکل و حزب دموکرات مسیحی در انتخابات آینده می کند، در درازمدت این تندروهای افراطی و ملی گرایان ضد مهاجرت آلمانی هستند که از این گونه موضعگیریها، بیشترین استفاده را در راستای به کرسی نشاندن اهداف خود خواهند برد.

خانم مرکل به درستی می داند که آنها تنها با اسلام و مسلمانان، مشکل ندارند؛ بلکه در صورت قدرت گرفتن این گفتمان رو به توسعه سیاسی، اجتماعی و فرهنگی، نخستین قربانی آن، میانه روی، اعتدال گرایی و همپذیری‌ای خواهد بود که در حال حاضر، آنگلا مرکل و دولت او، نماینده بلامنازع آن بحساب می آید.

با توجه به این خطر، شایسته است که خانم مرکل از منافع کوتاه مدت این نوع مواضع برای انتخابات و... چشم پوشی کند و به آسیب های ویرانگر آن در بلندمدت نظر داشته باشد.

او در عین حال، باید بداند که مشکل امروز و فردای آلمان و اروپا و غرب، تروریزم اسلام گرایانه نیست؛ بلکه امپریالیزم اسلام هراسانه است که سرنوشت حلب و مهاجرت های سیل آسای مسلمانان نیز بخشی از توابع آن به حساب می آیند.
عبدالمتین فرهمند- خبرگزاری جمهور