جنرال دوستم؛ پادشاه‌سازِ پادشاهی‌برانداز

عبدالرشید دوستم؛ معاون اول اشرف غنی با انتقاد تند از شورای امنیت ملی، این اداره را 'به سازماندهی حمله بر کاروانش در ولسوالی غورماچ' متهم کرد.
دوستم روز دوشنبه گفت که حلقه‌ خاصی در تلاش کشتن اوست.
او با کنایه‌ گفت که اگر حنیف اتمر، معصوم ستانکزی و سلام رحیمی بگویند که 'شیر سیاه است، پس رییس جمهور غنی نیز می‌گوید که سیاه است.'
دوستم، ستانکزی را طالبی خواند که متهم به ترور برهان الدین ربانی است و حنیف اتمر را متهم به سازماندهی حمله اخیر به جان خود کرد.
او پرسید که اینان کی‌ها هستند؟ از کجا مشورت می‌گیرند؟ و چی می‌کنند؟
دوستم همچنین با انتقاد تند از رییس جمهور و رییس اجرایی، آنان را به قوم‌گرایی متهم کرد.
به باور او، رییس جمهور غنی پشتون‌های لوگری و رییس اجرایی هم تاحیک‌ها را در ارگ و قصر سپیدار تقویت می‌کنند.
دوستم پیشتر هم گفته بود که رییس جمهور و رییس اجرایی از ' پول سیاه' گرفته تا کرسی ‌های دولت را به گونه‌ پنجاه پنجاه تقسیم می ‌کنند.

انتقادهای اخیر آقای دوستم از اشرف غنی و عبدالله و تیمی که به تعبیر او اشرف غنی را محاصره کرده اند اما در نوع خود بی سابقه محسوب می شود و از جسارت و تهور کم مانندی برخوردار است.
این یعنی جنرال جنگ های شمال، در دلش کینه ای عمیق و سنگین نسبت به ارباب قدرت مسلط بر کابل، برگرفته است.
دوستم، بی پیرایه و بی ملاحظه و دردمندانه، حرف زد؛ این یعنی صبر او دیگر لبریز شده است. نسبت دادن توطئه ترور خود به اصلی ترین حلقه تصمیم سازی امنیتی دولت یعنی شورای امنیت ملی، آنهم از جانب کسی که به بیان خودش، نفر دوم مملکت است، رویداد ساده ای نیست و نمیتوان به سادگی از کنار آن گذشت.

ممکن است با افکار و عقاید و مشی و مرام و سوابق عملکردهای دوستم، موافق نباشیم و حتی او را در برخی از زمینه ها دشمن بداریم؛ اما نمی توانیم منکر قدرت و اثرگذاری بلامنازع او بر معادلات قدرت و امنیت کشور باشیم.

دوستم با پشتوانه نیرومند و بی مانند مردمی سخن می کند. کسی که هزاران نیروی مسلح و میلیون ها هوادار سر به کف مردمی دارد که همانگونه که در انتخابات ریاست جمهوری، به اشاره او میلیون ها رأی را به صندوق های اشرف غنی ریختند و او را در نهایت، پادشاه ساختند، با یک اشاره دیگر هم می توانند رأی او را پس بگیرند و پادشاهی را به کام غنی و اطرافیانش تلخ کنند.

این دیگر، شوخی نیست. قدرت پادشاهی براندازی دوستم را در نبرد او با رژيم نجیب به خوبی به خاطر داریم؛ حرکتی که کمر رژيم کابل را شکست و به فروپاشی سریع آن انجامید.

قدرت پادشاه سازی اش هم البته قابل انکار نیست. دوستم با شیوه رهبری منحصر به فردش که البته به دلیل تکصدایی و خودمحوری غیرقابل جایگزین اش، به شدت آسیب پذیر و شکننده نیز هست، یک امپراتوری یکدست و متحد و همصدا را در حوالی شمال، به وجود آورده است؛ همان چیزی که به گمان برخی، دلیل اصلی هراس کابل و از عوامل اصلی ناامنی های جاری در شمال به حساب می آید.
حضور مستقیم دوستم در خط مقدم نبرد در شمال هم با درک این واقعیت، صورت می گیرد.

او با افشاگری های گزنده اخیرش، پرده از واقعیت های تلخ و هولناک جاری در پشت پرده سیاست قدرت در افغانستان برداشت تا نشان دهد که نبردی که او رهبری آن را در دشستان های غورماچ بر عهده دارد، ابعاد پیچیده و چند لایه ای دارد که لازم است مردم، رسانه های جمعی و افکار عمومی مستقیما در جریان آن قرار بگیرند.

او ظاهرا نخستین فرمانده جهادی است که پیش از مرگ، امکان ابراز نظر صریح و شجاعانه در باره توطئه هایی که به زعم او در کمین اوست را یافته و بدون توجه به تمامی هزینه های احتمالی اینگونه ابراز نظرها، بی پرده سخن می گوید.

شاید دلیل آن این باشد که آقای دوستم در حمله اخیر بر کاروان نظامی حامل وی، مرگ یا دست کم توطئه ترور را در یک قدمی خود دیده و آن را به خوبی حس کرده و با کشته شدن دو محافظ و چند فرمانده قدرتمندش، متوجه شده است که توطئه ای در کمین است که لازم است با استفاده از همه امکانات، پیش از آنکه دیر شود به مصاف آن برود.

بنابراین، با توجه به هشدارهای صریح و بی پرده و بی ملاحظه دوستم در زمینه امکان تکرار تجربه رویارویی او با رژيم نجیب، حکومت می بایست این هشدارها را کاملا جدی بگیرد و پیش از آنکه دیر شود یا به خواسته های او عاجزانه، تمکین و توجه کند و یا راه دیگری برای مهار شیر زنجیرگسسته بیشه های شمال پیدا کند.
محمدرضا امینی- خبرگزاری جمهور