بازگشت کرزی؛ پشت سر خطا، رو به رو خطر

مشاور پیشین امنیت ملی با نزدیک شدن به زمان پایان توافقنامه سیاسی حکومت وحدت ملی، به رهبران حکومت وحدت ملی هشدار می دهد که برای رفع بحران مشروعت دست به کار شوند، در غیر این صورت مردم درباره آنان تصمیم خواهند گرفت.
رنگین دادفر سپنتا؛ مشاور پیشین امنیت ملی گفت که سران حکومت وحدت ملی باید هرچه زودتر، راه حلی سیاسی را برای عبور از بحران کنونی، جستجو کند.
آقای سپنتا تاکید کرد که اگر سران حکومت، برای رفع بحران مشروعیت، دست به کار نشوند، مردم افغانستان خود در این شرایط حساس، تصمیم گرفته و اقدامات قانونی خواهند کرد.

برگزاري لويه جرگه قانون اساسي از تعهدات بنيادین رهبران حكومت وحدت ملي بود كه در اولويت توافقنامه سياسي قرار گرفته بود؛ اما تاكنون حتی مقدمات برگزاری چنین جرگه ای فراهم نشده است.
سپنتا در حالي كه برگزاري لويه جرگه را يك امر حتمي مي داند، به رهبران حکومت هشدار می دهد که بيش از اين، صبر مردم افغانستان را امتحان نکنند.

از سپنتا هنوز هم به عنوان یکی از اصلی ترین استراتژیست ها و نظریه پردازان تیم کرزی نام برده می شود.
او در حکومت کرزی، به سمت های مهمی چون وزارت امور خارجه و مشاورت امنیت ملی دست پیدا کرد؛ سمت هایی که بی تردید، بدون داشتن نقشی مهم و محوری در مهندسی سیاست های اصلی نظام، هرگز به آسانی نصیب چهره ای مانند سپنتا نمی شد؛ چهره ای که در آن زمان برخلاف بسیاری از سیاستمداران نافذ نظام، فاقد پشتوانه های سنتی و اغلب غیر مشروع داخلی برای رسیدن به مدارج بالای سیاست و قدرت بود.

دست کم از این منظر که همان نقشی را که اکنون حنیف اتمر برای اشرف غنی بازی می کند، در زمان قدرت حکومت پیشین، سپنتا برای کرزی بازی می کرد، به آسانی می توان نقش و جایگاه و اهمیت او را در تدوین سیاست های اصولی نظام بازشناخت و از این زاویه به اهمیت موضع گیری اخیر او در خصوص پایان تاریخ مشروعیت حکومت وحدت ملی و هشدار تهدیدآمیز ضمنی او در این زمینه پی برد.

با این حال، سپنتا هنوز هم مغز متفکر تیم کرزی است؛ کسی که البته در زمان قدرتش، تلاش زیادی برای پیاده کردن سیاست های محوری تیم حاکم وقت انجام داد. به سرانجام رساندن و مهندسی پروژه دشوار و پیچیده امضای پیمان استراتژيک با امریکا و فراهم سازی کلیه زمینه ها و پیش نیازهای اصلی و اساسی تدوین پیمان امنیتی با امریکا و ناتو، بخشی از مأموریت مهم او در زمان قدرت بود.

هرچند مشخص نیست که او در زمینه مهندسی انتخابات ریاست جمهوری سال ۹۳ و مدیریت تحولات بعدی آن از جمله روی کار آمدن اشرف غنی و تولد حکومت معلول وحدت ملی، چقدر مؤثر بود.

با این توصیف، این مهم، هرگز قابل انکار نیست که بحران فراگیری که اکنون حکومت وحدت ملی را به نمادی از یک نظام مستأصل و از هم گسیخته تبدیل کرده، ریشه در شیوه های ارائه شده مدیریت و مهندسی از جانب تئوری پردازان اصلی حکومت پیشین به رهبری کرزی دارد که سپنتا در متن و محور این جریان قرار داشت.

در این شکی نیست که عملکرد حکومت وحدت ملی، به مراتب بدتر و غیرقابل دفاع تر از عملکرد کرزی در زمان مشابه است. در این امر نیز هیچ تردیدی وجود ندارد که وضعیتی که اکنون افغانستان در آن به سر می برد، هرگز به لحاظ بحرانی بودن با آنچه در دوران کرزی، جریان داشت، قابل مقایسه نیست.

این مقایسه، طیف وسیعی از عرصه ها و حوزه ها از حکومت داری، امنیت، اقتصاد و... را در بر می گیرد.

با این حال، این حقیقت را نیز نباید نادیده گرفت که اغلب بحران های حاد جاری در کشور، میراث شوم به جا مانده از دوران کرزی و تیمی است که او را در طول ۱۴ سال حاکمیت اش، همراهی کرد.

با توجه به این امر، بازگشت دوباره کرزی به قدرت با سوء استفاده از مساله مشروعیت حکومت وحدت ملی، چیزی نیست که به بهبود وضعیت و پایان بحران جار ی کمکی بکند.

بهترین توصیف برای بیان کارنامه کرزی، اشاره به گذشته پرخطای او در زمینه حکومت داری، قوم گرایی، فساد، سوء مدیریت، هدر دادن فرصت ها، سرمایه ها، منابع و ایجاد شکاف های عمیق سیاسی و اجتماعی و هویتی در جامعه افغانستان است. بنابراین، با چنین گذشته پرخطایی، بازگشت دوباره او به قدرت، خطری مخوف تر از آن چیزی است که روی کار آمدن حکومت دوگانه وحدت ملی، به وجود آورده است.

بنابراین، مساله مشروعیت حکومت وحدت ملی، هرگز نباید زمینه را برای کسانی فراهم کند که مذبوحانه تلاش می کنند راهی برای بازگشت دوباره به قدرت پیدا کنند. آزموده را آزمودن خطاست و این همان آموزه ای است که مردم افغانستان به عنوان اهرمی که همواره به بهانه های مختلف، به ابزاری در خدمت قدرت طلبان، تبدیل شده اند، با دقت و فراست، به یاد داشته باشند.

سیدعلی حسینی- خبرگزاری جمهور