۰

نظام انتخاباتی تک‌کرسی؛ عملی یا غیر عملی؟

چهارشنبه ۳ سنبله ۱۳۹۵ ساعت ۲۲:۲۳
در سیستم انتخابات تک کرسی، هر ولایت کشور بر اساس جمعیت آن به حوزه های انتخاباتی تقسیم میشود و به هر فرد در همان حوزه مربوطه رأی خواهد داد.
نظام انتخاباتی تک‌کرسی؛ عملی یا غیر عملی؟


سرور دانش؛ معاون دوم ریاست جمهوری می گوید که طرح تک ‌کرسی شدن حوزه‌های انتخاباتی در شرایط کنونی قابلیت اجرایی نخواهد داشت؛ بلکه به گفته او این طرح مشکل آفرین خواهد بود.
آقای دانش گفته است که این طرح با همه مزایا و خوبی هایی که دارد، در شرایط و اوضاع و احوال افغانستان هم از نگاه حقوقی و تخنیکی و هم از نگاه عملی و تطبیقی با موانع و چالش هایی مواجه است.
او تاکید کرده در صورتی که این طرح به طور نهایی تأیید شود، نگرانی های زیادی ایجاد خواهد کرد و مشکلات فراوانی در انتخابات کشور پدید خواهد آمد.
آقای دانش گفته که دلیل تأخیر در تصویب قانون انتخابات این بوده که در باره مسایل مهم، توافق نهایی حاصل نشده و از آن جمله مسأله حوزه های انتخاباتی است.

در سیستم انتخابات تک کرسی، هر ولایت کشور بر اساس جمعیت آن به حوزه های انتخاباتی تقسیم میشود و به هر فرد در همان حوزه مربوطه رأی خواهد داد.

کارشناسان نیز می گویند که این طرح اصولا در کشوری مانند افغانستان، عملی نیست و کسانی که چنین ایده ای را مطرح و از آن حمایت کرده اند یا نسبت به آسیب های آن آگاه نیستند و یا در صدد تحمیل اراده برتری جویانه و انحصارگرایانه خود از مسیرهایی غیر از تقلب و دستبرد مستقیم در نتایج انتخابات اند.

در کشوری که آمار نفوس آن مشخص نیست، شمار رأی دهندگان واجد شرایط، مشخص نیست، مرزهای دقیق و درست ولسوالی ها و ولایت ها، تعیین نشده است، از درصد حضور طیف های قومی در آن، اطلاع دقیقی وجود دارد و هنوز اقتدار و سلطه دولت بر همه بخش های کشور به اندازه ای نیست که انتخابات در همه حوزه ها و مناطق در سلامت و امنیت کامل و فارغ از دستبرد و اعمال نفوذ زورمندان و تفنگ سالاران محلی برگزار شود، طرح تک کرسی تنها توجیه کننده برداشت های نادرست عده ای بی اطلاع یا شماری انحصارطلب و تمامیت خواه است.

طرح انتخاباتی تک کرسی، به واقع زمینه ساز انسداد سیاسی، قومی شدن بیشتر قدرت، حاکمیت اراده یک گروه مسلط بر همه ارکان قدرت، سازمان دهی انتخاباتی مبتنی بر خواسته ها و منافع حلقه حاکم و مصادره نتایج انتخابات به سود و سمت آرزوهای کسانی است که در یک انتخابات فراگیر و ملی و عاری از اعمال سلطه و نفوذ، چانسی برای برنده شدن ندارند.

یکی دیگر از آسیب های بسیار جدی این سیستم، جلوگیری از شور و شوق مشارکت سیاسی و انتخاباتی مردم و رأی دهندگان با محدود کردن گزینه های آنها برای انتخاب است؛ چیزی که به ویژه در دموکراسی های نوبنیاد و بی ریشه، یک خطر جدی محسوب می شود و در نهایت، کام استبدادگران و سلطه طلبان ضد دموکراسی را برآورده می کند.

بنابراین، جای شگفتی است که این طرح تنها با مخالفت سرور دانش مواجه شده؛ اما دیگر کسانی که ظاهرا برای اصلاح نظام انتخاباتی تلاش می کنند با آن موافقت کرده اند.

در حالی که در صورت نهایی شدن این طرح، نه تنها انتظار اصلی از اصلاح نظام انتخاباتی یعنی تأ‌مین شفافیت انتخابات، تأمین نشده و تحقق نخواهد یافت؛ بلکه بالعکس، آسیب ها و مشکلات فنی، سیاسی و حقوقی جدیدی نیز بر سیستم علیل و آسیب پذیر انتخابات افغانستان، افزوده خواهد شد که در آن صورت، اصلاحات به جای بهبود، نتیجه معکوس داده و به بدتر شدن وضعیت و نتایج برآمده از انتخابات، منتهی خواهد شد.

هواداران این طرح شاید از این امر که با نهایی شدن آن سرانجام، بن بست انتخاباتی شکسته شده و زمینه برای آغاز عملی اصلاحات انتخاباتی، فراهم می شود، خوشحال و مفتخر باشند؛ اما اصلاحاتی که نتیجه آن، بدتر شدن وضعیت باشد، درست تکرار همان تجربه ای است که در خصوص تشکیل حکومت وحدت ملی، شاهد آن بودیم.

مدافعان توافقنامه سیاسی در آن زمان، تصور می کردند که با امضای این سند، یک حکومت فراگیر ملی شکل خواهد گرفت که همه طیف های قومی، گرایش های سیاسی و تشکل های حزبی را پوشش خواهد داد و در نتیجه، مشارکت و حضور حد اکثری مردم در حکومت، برای نخستین بار در تاریخ افغانستان، تأمین خواهد شد؛ غافل از آنکه حکومت وحدت ملی، تجربه عینی و عملی ایده محکوم به شکست دو پادشاه در یک اقلیم است که آثار و آسیب های ویرانگر آن، ممکن است سال ها ادامه داشته باشد.

در صورت عملیاتی سازی سیستم انتخاباتی تک کرسی هم استبداد، انحصارطلبی، خودکامگی و تمامیت خواهی قومی، از مسیری کاملا مشروع و قانونی، وارد نظام سیاسی خواهد شد و در آن صورت، ممکن است برای هرگونه مبارزه به منظور اصلاح سیستم انتخاباتی، دیر شده باشد.
فاطمه موسوی- خبرگزاری جمهور
نام شما

آدرس ايميل شما
نظر شما *

پربازدیدترین