مجاهدین منتقد و مدافع حکومت

عبدرب الرسول سیاف؛ از فرماندهان سابق جهادی می گوید در صورتی که تغییرات اساسی در اوضاع فعلی کشور به وجود نیاید "مردم افغانستان به دنبال بدیلی برای حکومت وحدت ملی خواهند بود".
آقای سیاف در نشستی به مناسبت بزرگداشت از بیست و چهارمین سالگرد پیروزی مجاهدین علیه حکومت کمونیستی در کابل سخن می گفت.
سیاف گفت:"ما خواهان این نیستیم که حتی یک لحظه حکومت سقوط کند؛ اما اگر اوضاع به این گونه پیش برود، ما به دنبال بدیل حکومت هستیم".

این عضو ارشد شورای عالی حراست و ثبات گفت: آنان بارها در مورد صلح و امنیت به حکومت مشوره داده اند؛ اما توجهی به این مشورت ها نشده است.
او گفت که "این مشورت ها برای امتیازطلبی نیست و فقط تلاشی برای تامین صلح در کشور" بوده است.

این در حالی است که داکتر عبدالله در مراسم مشابهی که در ارگ برگزار شده بود گفت:"کسانی هستند که در برج عاج نشسته و اکنون انتقاد دارند؛ ولی این افراد متوجه نیستند که آنچه دولت وحدت ملی با آن روبرو است، مشکلاتی است که از سالهای گذشته به میراث مانده است."

هیچ اهمیتی ندارد که آیا حمله داکتر عبدالله به منتقدان حکومت وحدت ملی، مستقیم یا غیرمستقیم، علیه سیاف نیز صورت گرفته یانه. یا آنچه سیاف بر علیه حکومت وحدت ملی گفته، داکتر عبدالله را نیز دربر میگیرد یاخیر. آنچه در این میان، اهمیت دارد این است که سیاف و طیفی سیاسی که او به نوعی رهبری آن را بر عهده دارد، از جدی ترین منتقدان حکومت وحدت ملی هستند و بارها به هر مناسبتی، سخن از تلاش برای یافتن بدیلی برای حکومت کنونی، سخن گفته اند.

با این وصف، داکتر عبدالله آگاهانه یا ناآگاهانه، در حمله تند خود بر علیه منتقدان حکومت وحدت ملی، سیاف را نیز نشانه رفته است.

سیاف نیز وقتی سخن از یافتن بدیل برای حکومت وحدت ملی می زند، خواسته یا ناخواسته، حضور و نقش داکتر عبدالله در این حکومت را زیر سؤال می برد.

این دو موضعگیری در عین حال، نشانگر شکاف و فاصله عمیقی است که میان مجاهدین درون و بیرون از قدرت، شکل گرفته است و این شکاف و دوگانگی صرف نظر از اینکه چه عوامل و مسبب هایی دارد، برای کلیت طیفی به نام مجاهدین، خوش‌یمن و مفید نخواهد بود.

حکومت وحدت ملی به رهبری اشرف غنی اگرچه به یک معنا، هنوز هم و با وجود آنکه طیفی قابل توجه از مجاهدین سابق را در درون خود جای داده، همچنان مجاهدین را اصلیترین مانع و مزاحم در برابر برنامه های خود در حوزه های مختلف از حکومت داری تا صلح و امنیت و سیاست خارجی و تقسیم قدرت و برنامه های اقتصادی و... می داند.

این چیزی است که هم می توان نشانه های بارز آن را در موضع گیری های گاه به گاه سران حکومت وحدت ملی، شاهد بود و هم در عملکردها و بازخوردهای عملی ادامه کار حکومت.

به رغم این مساله‌ اما اشرف غنی به عنوان مدیر و مدبر اصلی برنامه های راهبردی حکومت وحدت ملی، این توفیق را داشته است که با استفاده از مجاهدین داخل نظام، موضع مجاهدین بیرون از قدرت را که منتقدان جدی دولت محسوب می شوند، تضعیف کند؛ کاری که کرزی هم به گونه ای انجام می داد.

البته مجاهدین خارج از قدرت نیز صرفا به نمایندگی از طیفی به نام مجاهدین سخن نمی گویند. آنها هم با تشدید قطب بندی های سیاسی و جنگ پنهان قدرت میان دولت کنونی و دولت پیشین، از آنجا که دست شان از دایره قدرت در حال حاضر کوتاه است، با تحریک و حمایت رهبران حکومت پیشین به ویژه شخص حامد کرزی، در برابر همگنان مجاهد خود در درون نظام و کلیت حکومت وحدت ملی، مواضع تند انتقادی می گیرند و حتی نسبت به یافتن بدیلی برای حکومت موجود، هشدار می دهند.

با این حال، این دوگانگی در اردوی جهادیها، صرفا معلول تعمیق شکاف ها و تشدید اختلاف های معمول میان جهادگران نیست؛ بلکه آنها هرکدام به نمایندگی از طیف های سیاسی دیگری علیه همدیگر موضع می گیرند و به این ترتیب، از منافع و اهداف کسان دیگری به مدافعه برمی خیزند.

این در حالی است که نه کرزی و نه اشرف غنی، هیچکدام هیچگاه نسبت به کلیت جریانی به نام مجاهدین، خوشبین نبوده اند و به همین دلیل، گاه حتی تلاش کرده اند قدرت، کارکرد، اثرگذاری و نقش مجاهدین در قدرت را تضعیف و محدود سازند.

کمترین دستاورد این امر، این بوده است که مجاهدینی که در واقع، سهمی برابر در شکست شوروی و به پیروزی رساندن جهاد مردم افغانستان بر علیه رژيم کمونیستی داشتند، در یک روز، دو مراسم مجزا برای یادبود از پیروزی مشترک شان در هشتم ثور ۷۱ برگزار می کنند و بدتر از آن اینکه هرکدام با استفاده از این فرصت، علیه دیگری موضع می گیرند. این به نفع کسانی است که از همان ابتدا ذیل عناوینی چون «جنگ سالار»، «جنایتکار جنگی» و... در پی حذف و انزوای مجاهدین در سیاست و قدرت، و مصادره و نفی و انکار ارزش ها و افتخارات جهاد بوده اند.
محمدرضا امینی- خبرگزاری جمهور