ناامنی افغانستان؛ شکست استراتژي نظامی امریکا

جان ساپکو؛ بازرس ویژه امریکا برای بازسازی افغانستان نگرانی اش را در رابطه به وخامت اوضاع امنیتی در افغانستان ابراز داشته و گفته است که تلاش امریکا برای بازسازی و ایجاد نیروهای امنیتی افغان در وضعیت خطرناکی قرار گرفته است.
او می گوید که نگرانی های امنیتی در افغانستان باعث شده که حتی کارمندان این اداره برای رفت و آمد در کابل از چرخبال استفاده کنند.
جان ساپکو روز پنجشنه در جمع دانشجویان دانشگاه هاروارد امریکا گفت که هم اکنون حدود ۷۰۰ باب مکتب در افغانستان به علت خشونت ها بسته است، فساد و رشوه ستانی و پولشویی اوج گرفته و با وجود هزینه میلیون ها دالر در بخش مبارزه با مواد مخدر در سال گذشته ۳۱۰۰ تن تریاک در این کشور برداشت شده است. ساپکو بیشتر این مشکلات را به خروج زودهنگام نیروهای امریکایی از افغانستان نسبت داد.

جان ساپکو این مقام امریکایی از کاخ سفید می خواهد تا در راهبرد نظامی اش در افغانستان بازنگری کند.
این اظهارات بازرس ویژه امریکایی برای بازسازی افغانستان نشان می دهد که ناکامی در بازسازی، مبارزه با فساد و تأمین شفافیت و ایجاد ظرفیت در مدیریت و حکومت در افغانستان، تنها ناکامی های مأموریت امریکا و هم پیمانانش در افغانستان نیست؛ بلکه وضعیت حاد امنیتی، بازگشت قدرتمندانه تروریست های ضد دولتی و توسعه شورشگری و ناامنی به بخش های امن افغانستان، نشانگر آن است که استراتژی نظامی واشنگتن نیز در افغانستان، دچار شکست شده است.

این در حالی است که امریکا از آغازین سال های حمله نظامی به افغانستان تاکنون بارها، راهبرد نظامی اش را مورد بازنگری قرار داده است و این به خودی خود، نمایانگر آن است که ایالات متحده، هنوز به یک رویکرد موفق برای مأموریت نظامی اش در افغانستان دست پیدا نکرده است.

وضعیت آشفته کنونی و چشم انداز تیره و مأیوس کننده آینده هم هرگز نویدبخش بهبود وضعیت در سال های آتی نیست؛ بلکه بالعکس، این تروریست ها هستند که در حضور هزاران نیروی خارجی و امریکایی و به رغم تمدید مأموریت نظامی ناتو و امریکا در افغانستان، همچنان قدرتمندانه جولان می دهند.

بنابراین، به رغم انکار سریع موضع گیری تازه جان ساپکو از سوی سخنگویان اشرف غنی، واقعیت این است که نگرانی های او در خصوص وضعیت جاری امنیت و آینده این روند، کاملا قابل درک است و این چیزی است که مردم افغانستان نیز به خوبی آن را دریافته اند.

حداقل اینکه که وضعیت رو به بهبود نیست و در این میان، حکومت بی برنامه و به شدت دستخوش دو دستگی و جاه طلبی وحدت ملی نیز هیچ برنامه ای برای مدیریت اوضاع و بهبود امور ندارد.

با این اوصاف، حتی تغییر استراتژي نظامی واشنگتن و هم پیمانانش در قبال افغانستان نیز نمی تواند شرایط را تغییر دهد.
این تغییر زمانی به وجود خواهد آمد که یک حکومت کارآمد، پاسخگو، متعهد به مردم و دارای پشتوانه های نیرومند ملی در کابل به وجود بیاید.

کشمکش های سیاسی به منظور تصاحب کرسی های قدرت هم که در زیر پوست دولت وحدت ملی جریان دارد، شرایط را به نفع تروریست ها و دشمنان نظام، فراهم کرده است.

بر این اساس، کلید تغییر در کابل است نه در واشنگتن. البته نمی توان انکار کرد که امریکا هم با حمایت یکجانبه از یک حلقه خاص مسلط بر کانون مرکزی قدرت در کابل، بر وخامت وضعیت افزوده و شرایط را برای ایجاد تغییر، دشوارتر کرده است. در صورتی که پشتوانه خارجی از جاه طلبی تنش زایانه حلقه حاکم، وجود نداشته باشد، بدیهی است که فشارهای داخلی برای ایجاد اصلاحات، پاسخگویی و مسؤولیت پذیری بیشتر دولت و در نتیجه، بهبود امور، نتیجه خواهد داد.

بنابراین، درخواست جان ساپکو برای تغییر استراتژي نظامی واشنگتن در قبال افغانستان، حتما و لزوما می بایست مشمول تغییر رفتار ایالات متحده در قبال صف بندی های سیاسی داخلی نیز بشود؛ در غیر آن، تغییر یکجانبه راهبرد نظامی، همانگونه که در سال های گذشته نشان داده است، نتیجه بخش واقع نخواهد شد.

لازم به ذکر است که تغییر در استراتژي نظامی ایالات متحده هم صرفا با کاهش یا افزایش نظامیان خارجی، منجر به نتیجه مطلوب نمی شود؛ این تغییر می بایست طیف وسیعی از مسایل از جمله روند صلح با تروریست های آشتی پذیر و جنگ و سرکوب واقعی تروریست های آشتی ناپذیر، کمک به کشف و انهدام منافذ و مجاری نفوذ، حضور و فعالیت تروریست های خارجی در افغانستان، قطع شریان های مالی و تسلیحاتی و نیروی انسانی تروریست های خارجی و تحت فشار قرار دادن رژیم های حامی تروریزم از کشورهای همسایه تا رژيم های منطقه ای در خاور میانه را شامل شود.
عبدالمتین فرهمند- خبرگزاری جمهور