جهان و تروریزم هسته ای

باراک اوباما؛ رئیس ‌جمهوری امریکا که میزبان ۵۰ کشور جهان در اجلاس دو روزه امنیت هسته‌ ای در واشنگتن بود می‌ گوید نگرانی از دستیابی گروه‌های تروریستی به سلاح هسته‌ای یک تهدید جدی است.
آقای اوباما، روز جمعه در کنفرانس مطبوعاتی مراسم پایانی اجلاس امنیت هسته‌ای در واشنگتن، با اظهار نگرانی از احتمال دستیابی داعش به سلاح هسته‌ای گفت:"تردید ندارم اگر این افراد (داعش) به سلاح هسته‌ای دست یابند از آن برای کشتن هر چند نفر که بتوانند استفاده خواهند کرد."
رئیس ‌جمهوری امریکا در سخنرانی پایانی ‌اش تاکید کرد رهبران کشورهای شرکت کننده در اجلاس دو روزه واشنگتن همگی اذعان کرده ‌اند که باید گام ‌های جدی در جهت تامین امنیت هسته ‌ای برداشته شود.

به گفته اوباما، هدف اصلی باید پیشگیری از دستیابی گروه‌ های تروریستی به مواد و ادوات اولیه تهیه سلاح هسته ‌ای باشد.
او همچنین گفت که امریکا آماده کاهش زرادخانه‌ های هسته ‌ای خود است و معتقد است کشورش و روسیه باید رهبری مقابله با هسته ‌ای شدن جهان را در دست گیرند.

این اظهارات رییس جمهوری امریکا در زمینه خطر هسته ای شدن داعش و سایر گروه های تروریستی در حالی مطرح می شود که پیش از این داعش در عراق و سوریه، از سلاحهای کیمیایی استفاده کرده بود.

این در حالی است که دولت سوریه که سلاح های کیمیایی در اختیار داشت، پیش از آن، در نتیجه یک توافق بین المللی، همه سلاح های خود را زیر نظر سازمان های جهانی، نابود کرد و دولت عراق نیز هرگز به تسلیحات کیمیایی دسترسی ندارد. بنابراین، این پرسش ایجاد می شود که داعش چگونه به سلاح های کیمیایی، هرچند در مقیاس بسیار محدود دست پیدا کرده است؟

با این حال، این کاملا بدیهی است که اقدام داعش در حمله کیمیایی در بخش هایی از عراق و سوریه، به معنای یک تلاش پنهان دیگر از سوی حامیان منطقه ای و بین المللی این گروه برای احیای قدرت این گروه تروریستی و جان تازه بخشیدن به آن محسوب می شد.

آن حملات در حالی رخ داد که تنها چند روز قبل از آن، امریکا خبر از دستگیری مغز متفکر داعش در زمینه ساخت تسلیحات کیمیایی خبر داد؛ بنابراین، بعید نبود که میان اقدام داعش و اعلام خبر دستگیری مغز متفکر داعش در ساخت تسلیحات کیمیایی از سوی امریکا، ربط و نسبت معناداری وجود داشته باشد.

با این وصف، امریکا از یکسو با اعلام خبر دستگیری طراح سلاح های کیمیایی داعش، خواست نشان دهد که در مبارزه علیه این گروه، صادق و مؤثر است و از سوی دیگر، با اقدام به حمله کیمیایی از جانب این گروه، حامیان این گروه خواستند نشان دهند که داعش به این تسلیحات دست یافته است و این خطر اکنون جدی است.

این پیامی از سوی حامیان داعش به عراق، ارتش و نیروهای بسیج مردمی و همچنین حامیان منطقه ای آن بود که فکر شکست داعش را از سر بیرون کنند؛ زیرا داعش دیگر یک قدرت مسلح به سلاح کیمیایی است.

به نظر می رسد میان این اقدام و استقرار نیروهای نظامی ترکیه در نزدیکی موصل نیز رابطه معناداری وجود داشت؛ رابطه ای که نشان می داد حامیان منطقه ای و بین المللی داعش، به شدت در تلاش اند تا از این گروه یک هیولای شکست ناپذیر نشان دهند؛ چیزی شبیه کوریای شمالی که نه به قواعد بین المللی متعهد است و نه قابل مهار از طریق مبارزه نظامی است.

اما آیا این منطقی است که داعش، با توجه به زمان اندک، امکانات محدود و عدم نیروی کافی توانسته باشد خود سلاح کیمیایی بسازد؟ یا در آینده –طبق هشدار اوباما- بتواند سلاح اتمی تولید کند؟

در حالی که کشورهای قدرتمند جهان برای ساخت این سلاح، سال ها تلاش، سرمایه گذاری و مطالعات علمی انجام می دهند، چه چیزی به داعش امکان دستیابی سریع و یکشبه به این سلاح ها را داده یا خواهد داد؟

اینها سؤالاتی است که کشورهای مدعی مبارزه با داعش از جمله امریکا باید به آن پاسخ بدهند.
به نظر نمی رسد این امر، بدون دخالت یک یا چند کشور خارجی، از سوی یک گروه تروریستی امکان پذیر باشد.

اخیرا ویتالی چورکین؛ نماینده روسیه در سازمان ملل متحد، در نامه ای مدعی شد که سلاحهای حامل مواد کیمیایی و هزاران تن سلاح دیگر در قالب کمک های انسان دوستانه از طریق مرزهای ترکیه در اختیار نیروهای داعش در سوریه قرار داده شده است.

با این حال، با توجه به اظهار نظر ظاهرا هشدارآمیز باراک اوباما، سلاح های اتمی را کدام کشور در اختیار داعش قرار خواهد داد؟

آیا اظهارات رییس جمهوری امریکا به معنای آن است که پس از ظهور یک داعش مسلح به سلاح های کیمیایی، این بار جهان باید منتظر ظهور داعش هسته ای باشد؟

آیا با توجه به سیاست های دوگانه قدرت های بزرگی مانند امریکا و دوستانش در قبال تروریزم از جمله داعش و نیز با در نظرداشت دستیابی رژيم های خودکامه و غیر مسؤولی مانند اسراییل و پاکستان به تسلیحات هسته ای، تضمینی وجود دارد که در آینده، گروه های تروریستی از جمله داعش، به سلاح های
کشتار جمعی از نوع هسته ای آن، دسترسی پیدا نکنند؟

سیدعلی حسینی- خبرگزاری جمهور