آیا طرح 'بسیج ملی' مجاهدین عملی است؟

وزارت داخله در واکنش به گفته‌های عبدرب الرسول سیاف؛ از رهبران با نفوذ جهادی در خصوص لزوم تشکیل بسیج ملی برای تامین امنیت کشور می‌گوید که این نیروها باید مطابق قانون به میدان‌های جنگ بروند.
عبدرب الرسول سیاف اخیرا بار دیگر گفت:"ما چندین بار بر حکومت صدا زدیم که زمینۀ مشارکت برای دفاع از کشور را مساعد سازد. اگر دیدیم که نوامیس ما، ملک ما در خطر است، بی اجازه وارد سنگر می‌شویم."
نجیب دانش؛ معاون سخنگوی وزارت داخله گفتت:"ما از روحیه‌بخشیدن به نیروهای دولتی استقبال می‌کنیم؛ اما هرگونه بسیج نیروها در مطابقت با قوانین افغانستان باید صورت بگیرد."

تصور می شود که آقای سیاف در نظر دارد به منظور تبدیل مجاهدین به یک وزنه در عرصه سیاست و امنیت افغانستان و به کرسی نشاندن خواسته های این طیف، در صدد جلب حمایت سایر رهبران مجاهدین و فراهم آوردن آنها زیر پوششی یگانه است تا به تعبیر وی در برابر دسیسه های سیاسی و امنیتی علیه جهاد و مجاهدین ایستادگی کند.

پیش از این نیز اسماعیل خان در غرب کشور و جنرال دوستم در شمال و همچنین شماری از فرماندهان جهادی در ولایت بلخ برای مبارزه با داعش و طالبان اعلام آمادگی کرده و تاکید کرده بودند که معضل امنیتی کشور، جز با استفاده از تجربیات نیروهای جهادی امکان پذیر نیست.

اما دولت به نظر می رسد به دلیل هراس از سقوط مجدد کشور به کام هرج و مرج و گروه گرایی دوران جنگهای داخلی، تاکنون اجازه حرکت های نظامی خارج از چارچوب نیروهای امنیتی را نداده است.

با این حال، تصور می شود که دور افتادن رهبران جهادی از جزئیات مذاکرات صلح، نارضایتی آنها را دوچندان کرده و بدبینی آنان نسبت به دولت جدید را افزایش داده است.

پیش بینی می شود که مجاهدین نه تنها از وضعیت کنونی از صلح تا سیاست و امنیت ناراضی اند؛ بلکه عملا تلاش هایی را به راه انداخته اند تا با تجدید سازمان اقتدار سیاسی و مردمی خود، دولت را وادار به توجه و تمکین به خواسته های خود و انصراف از توجه یکجانبه به تروریست های ضد مجاهدین کنند.

ظاهرا طیف های مختلف جهادی به این نتیجه رسیده اند که در نتیجه تحولات پیدا و پنهان سیاسی و امنیتی جاری در کشور، می بایست تمامی اختلافات را کنار گذاشته و جبهه ای واحد و متحد به نمایش بگذارند؛ جبهه ای که نه کسی آنها را در عرصه سیاست و حکومت داری و امنیت بتواند نادیده بگیرد و نه در برابر آنچه سیاف دسیسه جهانی داعش علیه مجاهدین می خواند، زمینگیر شود.

تشکیل شورای حراست و ثبات که سیاف از چهره های کلیدی آن است و چندین رهبر شناخته شده جهادی نیز در آن عضویت دارند، بخشی از حرکت های مجاهدین برای صف آرایی در برابر دولتی است که هنوز نخواسته نسبت به خواسته ها و آمال رهبران این طیف قدرتمند سیاسی و امنیتی کشور، تمکین کند.

با این حال، این پرسش یکبار دیگر به صورت جدی مطرح می شود که آیا طرح بسیج ملی مجاهدین، عملی خواهد شد؟

تا آنجا که به دولت مربوط می شود، بدیهی است که هیچ تمایلی نسبت به این امر در سطوح بالای تصمیم گیری وجود ندارد.

دولت نگران آن است که عملیاتی شدن ایده بسیج ملی مجاهدین، منجر به قدرت گیری مجدد این طیف و در نهایت، تغییر معادله سیاسی به نفع آنها شود. از آنسو نیز بیم تکرار و تجدید جنگ های میان گروهی دهه ۷۰ در میان برخی فعالان سیاسی و مردمی وجود دارد.

تمایل سنتی طیف های مختلف جهادی به محور شرق نیز مایه نگرانی حامیان غربی دولت افغانستان نسبت به عملی شدن ایده بسیج ملی مجاهدین است.

یکی دیگر از محورهایی که نسبت به عملی شدن این طرح، عمیقا نگران است، مجموعه هوادار تروریست های طالبان و داعش در درون دولت است. آنها هرگز تمایل ندارند که یک قدرت بازدارنده و سرکوب کننده قوی در برابر طالبان و تروریزم بین المللی در افغانستان از سوی مجاهدین سابق، شکل بگیرد.

با این زمینه، موانع بسیار جدی و فراوانی در برابر اجرایی شدن این ایده وجود دارد؛ مگر آنکه همانگونه که آقای سیاف اخیرا گفته است، مجاهدین بی توجه به هشدارها و نگرانی های دولت و طیف های همسو، بی اجازه وارد میدان شوند.
محمدرضا امینی- خبرگزاری جمهور