چه چیزی به طالبان قدرت می دهد؟

جنرال ایوب سالنگی؛ معین پیشین امنیتی وزارت داخله گفته است که دشمن (طالبان) بدون حمایت اداره استخبارات نظامی پاکستان آی. اس. آی هیچ است.
آقای سالنگی دو روز پیش به حکم اشرف غنی؛ رییس جمهوری از سمتش برکنار شد.
جنرال سالنگی در نامه ای که منتشر کرده سازمان استخبارات نظامی پاکستان را متهم کرده است که دست به تحریک و مداخله در امور افغانستان می زند.
سالنگی در این نامه نوشته است:"دستگاه آی. اس. آی که بیشتر از ۳۰ سال است در وطن ما آتش جنگ را شعله ور ساخته و از قتل و کشتار، انفجار و انتحار لذت می برد، در کشور ما به خاطر عمق استراتژی اش دست بردار گردد و ملت بزرگ افغانستان و فرزندان صادق آن را درک کنند، یقینآ سعادت و آرامی افغانها به نفع آنها خواهد بود."
او گفته است سربازان افغان تا ختم خشونت و تامین صلح در کشور، علیه عوامل آی اس آی می جنگند.

این در حالی است که اشرف غنی نیز پیش از این بارها گفته که افغانستان و پاکستان در طول ۱۴ سال گذشته در یک جنگ اعلام ناشده قرار داشته اند‌ و اکنون زمان آن فرارسیده است که دو کشور وارد گفتگوهایی سازنده برای صلحی اعلام شده، شوند.

این آشکارا نشان می دهد که او هم می داند که آنچه به طالبان قدرت جنگ می دهد، حمایت های بی دریغ و همه جانبه پاکستان به ویژه سازمان استخباراتی آن کشور است.
بنابراین، تصور می شود که گفتگوهای صلح با پاکستان، ضرورت اصلی شرایط امروز افغانستان است.

این امر همان چیزی است که احتمالا خواهد توانست گرهی از کار فروبسته صلح در افغانستان باز کند و لازمه رسیدن به این هدف نیز در قدم اول، کنار گذاشتن ادبیات استعاری، تلویحی و زبان ایما و اشاره و وداعی دایمی با تابوهای سنگ شده است.

وقتی پاکستان برای رسیدن به اهداف خود در افغانستان، رسما و مستقیما از گروه های تروریستی مانند طالبان و سایر گروه ها، حمایت می کند و آنها را به افغانستان گسیل می دارد و وقتی رهبران تروریست های طالبان و القاعده و شبکه حقانی همه در افغانستان مستقر اند و در آنجا می میرند، دیگر هیچ جایی برای پرده پوشی و پنهانکاری باقی نمی ماند.

مقام های افغانستان به جای مذاکره با طالبان باید مشکلات امنیتی کشور را رو در رو با پاکستان در میان بگذارند و از آن کشور بخواهند که هدف آن از راه اندازی جنگ کنونی در افغانستان چیست و در این زمینه، استمداد از نظرگاه های فرماندهان ارشد نظامی و جنرال های مجرب و کارآزموده کشور، یک اصل مهم و راهبردی محسوب می شود.

از سوی دیگر، خط دیورند به عنوان یک عامل مهم و کلیدی و به مثابه ماشین مولد بحران و ناامنی و بی ثباتی در افغانستان، می بایست به صورت اصولی و مطابق عهدنامه های بین المللی و قواعد مربوط به حقوق بین الملل، حل و فصل شود.

افغانستان بیش از این نمی تواند تاوان و هزینه مرگبار و ویرانگر یک جنگ اعلام ناشده را بپردازد و حاکمان و دولتمردان کشور باید این شجاعت را داشته باشند که برای حل بنیادی مسایل کشور، پاکستان را برای گفتگوهای صریح و استراتژیک به پای میز مذاکره بخوانند.

شاید این اقدام، در قدم اول، نیاز به شکستن تابوهایی داشته باشد که پرداختن به آنها سال ها در افغانستان در نتیجه برخوردهای نابخردانه و احساسی شاهان و حاکمان خیره سر و ملی گرایی فاقد عقلانیت آنها، ممنوع بوده است؛ اما شرایط حاد جاری در کشور، نیازمند برخوردی عاقلانه و شجاعانه با این مسایل پس از یک تاریخ سکوت و محافظه کاری است.

صلح با پاکستان پیش نیاز صلح با طالبان است و اگر دولت افغانستان بتواند به این مأمول دست پیدا کند، کلید صلح با طالبان و سایر گروه های تروریستی نیز به خودی خود به دست آمده است. سخت است اما ناممکن نیست.

مساله این است که کابل به رغم مواضع بعضا تندی که علیه پاکستان، اتخاذ می کند، در این دعوای کهنه، هیچگاه به اندازه ای شجاعانه عمل نکرده است که پاکستان را در محافل بین المللی به چالش بکشد و این یکی از موانع عمده فراراه حل مسایل موجود میان دو کشور همسایه است.

هم کابل و هم اسلام آباد به خوبی می دانند که جنگ اصلی بر سر چیست و مشکلات جاری میان دو کشور، از کجا آب می خورد؛ اما هیچکدام نمی خواهند وارد یک روند تعاملی برای حل ریشه ای این موضوعات شوند.
عبدالمتین فرهمند- خبرگزاری جمهور